PlusBoekrecensie
Almuli neemt de lezer zonder terughoudendheid bij de hand door haar diepste dalen
Journalist en schrijfster Tatjana Almuli is scherp en tegelijkertijd zacht en openhartig in haar autobiografische roman over een uitgesteld rouwproces.
Op 16-jarige leeftijd verliest Tatjana Almuli (1991) haar moeder aan kanker, maar ze duwt het gewicht van het verlies weg tot het jaren later komt bovendrijven. Na haar moeders overlijden beantwoordt Almuli vragen over haar welzijn op de automatische piloot. Ze legt er net genoeg gevoel in om niet harteloos over te komen, maar probeert tegelijkertijd het ergste medelijden te ontwijken. Ook als ze volwassen is, blijft ze haar gevoelens onderdrukken: ‘Zolang ik doe alsof er niets aan de hand is, is dat ook zo.’
Toch wint de onrust het uiteindelijk van de overlevingsstrategieën en begint ze haar gevoel te onderzoeken. In de autobiografische roman Ik zal je nooit meer vertelt Almuli, die in 2019 debuteerde met Knap voor een dik meisje, over een uitgesteld rouwproces. Tijdens deze kwetsbare zoektocht om haar moeder beter te leren kennen, belandt ze niet alleen midden in het rouwproces, maar stuit ze ook op een familiegeheim dat haar wereld op z’n kop zet.
Scherp en tegelijkertijd zacht en openhartig
Ze neemt de lezer zonder terughoudendheid bij de hand door haar diepste dalen. Almuli windt er geen doekjes om, het is zwaar en ze vindt niet altijd de antwoorden waarnaar ze op zoek is. Toch lukt het haar om op een eerlijke manier hoop te bieden door te laten zien dat een rommelig leven ook genoeg vreugde kent.
Allerlei thema’s passeren de revue: intergenerationeel trauma, eetstoornissen en het belang van vriendschap. Maar het meest ontroerend is de rode draad van eenzaamheid die door het verhaal is gevlochten. Hiermee wordt evident dat het verlies van een ouder geen troost kent en onbegrijpelijk is tot je het zelf ervaart. Almuli brengt haar lezers echter zo dicht mogelijk bij een gevoel van begrip met haar betoverende schrijfstijl.
Er is ook ruimte voor kritische vragen over hoe de samenleving omgaat met rouw. ‘Waarom wordt zelfs het verliezen van een ouder gezien als iets dat rendement moet opleveren?’ vraagt Almuli. Hier ligt haar kracht: ze is scherp en tegelijkertijd zacht en openhartig. Het lezen van deze roman voelt als een exclusieve en bijzondere toegang tot haar innerlijke belevingswereld.
En daarmee lijkt Almuli haar lezers de toestemming te geven die haar moeder haar ooit gaf: “Huil maar en stop niet tot je klaar bent.”
Ik zal je nooit meer
Tatjana Almuli
Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, €21,50, 256 blz