Wie geen zelfbeheersing heeft, geniet ervan iemand kapot te maken. Kijk maar naar onze politiek

Fragment van een mail aan mijn dochter.

‘… dus mijn antwoord was: nee, ik ga niet mee naar Kyiv. Niet omdat ik bang ben voor kanongebulder – integendeel, ik had wel zin gehad om wat te kruitsnuiven – maar omdat ik vrees dat mijn hart daar romdelBOEMBOEM boinkboink gaat doen en ik weer met boezemfibrillaties en draaiduizelingen per ambulance met gillende sirenes naar een hospitaal vervoerd moet worden waar ik een bed van een echte soldaat bezet hou. Of dat ik in de hotelkamer een schreeuwende migraine krijg en dat alles verduisterd moet worden en ik geen geluid kan verdragen en dat juist dan de knallende vuurbommen om me heen vallen. Je vader is een angstige neuroot. En het is al oorlog in mijn hoofd, vandaar dat ik nu even verlof neem in Italië.

(…) Had ik je al eens verteld dat schuld en angst mijn leven beheersen?

Als er zomaar iemand op straat zou roepen: “Wie heeft dit gedaan?”, dan zou ik mijn vinger opsteken, want er zijn zoveel zaken geweest in mijn leven waaraan ik schuldig ben geweest zonder dat ik het wist. Had ik geen angst gehad, dan zou ik nog veel meer domme dingen hebben gedaan. Ik ben dus over schuld en angst wel anders gaan denken. Vroeger vond ik het afgrijselijke gevoelens waar geen therapie tegenop gewassen was, tegenwoordig meen ik dat er meer schuldgevoel en angst onder de bevolking moeten rondwaren.

Men rotzooit maar aan zonder schuldgevoel en angst, terwijl dat twee pijlers zijn van onze beschaving. Ze zorgen voor zelfbeheersing. Wie geen zelfbeheersing heeft, geniet ervan iets of iemand kapot te maken. Kijk maar naar onze politiek. Godverdorie, het lijkt wel of politiek bedrijven het zoeken is naar rechtvaardiging om te vernielen.

Had je niet gedacht hè, dat je vader zulke ideeën op zijn oude dag zou krijgen. Maar één en ander neemt niet weg dat ik hoop dat Bloem en Koning dezelfde irrationele paden bewandelen als hun opa vroeger. Ik merk bij jouw kinderen al een lichte voorkeur voor ’t radicale en ik juich dat in het geheim toe, al ga ik nu al met ze in discussie. (“Dieren eten elkaar op! Opa is ook een dier. Waarom mag ik dan geen dieren eten?!”)

Wat ik niet goed weet, is hoe ik ze over oorlog en vrede moet laten denken. Heb het daar nu maar niet over. Ga maar met ze naar de Efteling.’

Theodor Holman (1953) is columnist, schrijver, televisie- en radiomaker. Elke dag, uitgezonderd zondag, lees je hier zijn column. Lees al zijn columns terug iLees alle columns van Theodor Holman terug.

Reageren? t.holman@parool.nl.