Vrijheid blijkt steeds vaker een minder geliefd product
PlusTheodor Holman
En stel dat de oorlog in Oekraïne inderdaad maar drie dagen had geduurd. Zelensky was geliquideerd, er waren wat gebouwen kapotgeschoten, en aan beide zijden waren zo’n 150 soldaten omgekomen. Was dat niet beter geweest? We zitten nu op zo’n 200.000 doden.
Het is wat George Orwell zei: “De beste manier om een oorlog te beëindigen is hem te verliezen.”
De onrechtvaardigheid had dan gewonnen.
Die onrechtvaardigheid wordt nog steeds door een meerderheid in de wereld als rechtvaardig beschouwd. Ook China zou die uitkomst mooi en rechtvaardig hebben gevonden. Ze willen zelf ook zoiets flikken met Taiwan.
En wij? Wij zouden heftig hebben geprotesteerd, wat sancties hebben ingesteld die geen pijn doen, en na een jaar zouden we weer handel hebben gedreven met Rusland. Onze energiekosten zouden dan lager zijn dan nu.
Na een jaar zijn alle kruitdampen verwaaid en de oorlogsdoden vergeten.
Nog steeds bestaat de mogelijkheid dat Oekraïne deze strijd verliest. Vermoedelijk zijn er in dat geval nog meer landen die moeten vrezen voor een ‘speciale operatie’. En als Rusland dreigt te verliezen, kunnen hun kernwapens uit de bunkers komen.
En toch moet deze oorlog worden gevoerd.
Je mag niet zomaar een democratische, soevereine staat binnenvallen. Doe je dat wel, dan verliest vrijheid zijn betekenis – en er is al minder vrijheid op den wereld. Vrijheid hebben we vastgelegd in onze grondwet, omdat er helaas overal grenzen aan zijn. Net zoals landen grenzen kennen. Die mag je niet zomaar over.
Vrijheid vinden wij nog steeds belangrijk, maar blijft dat zo?
Ik had het nooit gedacht, maar vrijheid blijkt steeds vaker een minder geliefd product. Vrijheid is een luxeproduct, de onvrijheid is junkfood. En daarom populair. Voor onvrijheid kun je alles overlaten aan een dictator. Dat is de reden waarom dictators vaak worden toegejuicht. Een meerderheid van de menselijke populatie vindt het eigenlijk fantastisch dat alles voor haar wordt geregeld. Als morgen onze minister-president een dictator wordt, de rechtsstaat afschaft en strenge straffen uitdeelt, stijgt hij onmiddellijk in de peilingen.
Oorlog is om meerdere redenen begerenswaardig. Een sterke man kan krankzinnig, lelijk en een sadist zijn, als hij een oorlog begint, krijgt hij onmiddellijk een grote schare bewonderaars die hem imiteren en dus ook krankzinnig, lelijk en een sadist willen zijn.
Ze leveren graag hun unieke persoonlijkheid in, in ruil voor een soldatenpak.
Maar nogmaals: soms moeten we ten strijde trekken.
Tot er vrede komt. Vrede is de tijd voor schaamte en verdriet.
Theodor Holman (1953) is columnist, schrijver, televisie- en radiomaker. Elke dag, uitgezonderd zondag, lees je hier zijn column. Lees al zijn columns terug in het archief.
Reageren? t.holman@parool.nl.
