Svetlana’s familie is een microkosmos van de oorlog in Oekraïne

“Mijn vader is van Poetins generatie,” zegt Svetlana, “Hij is nu 71. Twintig jaar geleden vond hij alles wat westers was machtig interessant. We gingen op vakantie naar Europa en Amerika. Hij zag zichzelf als wereldburger. Dankzij de markteconomie bouwde hij een mooi bedrijf op en kocht hij zelfs een huis in Beieren. Maar nu op zijn oude dag is hij geheel omgeslagen. Is het Rusland voor en Rusland na. Steunt hij Poetin volop. Weigert hij nog een stap buiten Rusland te zetten. ‘Wij hebben hier alles,’ zegt hij nu, in Rusland is het leven beter. Bij Poetin zie je net zo’n ontwikkeling. In Petersburg deed hij er destijds alles aan om westerse bedrijven binnen te halen. Maar de kliek rondom Poetin is inmiddels ouder dan het Centraal Comité onder Sovjetleider Brezjnev. De oorlog heeft veel met leeftijd te maken.”

Svetlana verscheen ruim twintig jaar geleden in ons leven. Eerst als assistente bij The Moscow Times, daarna als zakenpartner in grote events die wij in Moskou organiseerden, zoals de Formule 1 Moscow City Racing, shows van Top Gear en Gran Fondofietstochten. We waren te gast op haar huwelijk en zagen haar drie kinderen opgroeien.

Nu is Svetlana even in Amsterdam, op doorreis naar Zürich. Daar studeert oudste dochter Nina (18) aan de prestigieuze medicalsciencesfaculteit van de Universiteit van Zürich. Nina, die oogt als een Russisch fotomodel, heeft het doorzettingsvermogen van haar moeder. Twee jaar terug trok ze als 16-jarige naar Zwitserland, zonder ook maar een woord Duits te spreken. Nu haalt ze de hoogste scores en stevent af op een carrière in de biomedische engineering.

“Zoals je weet heeft onze jongste zoon een zeldzame vorm van suikerziekte,” zegt Svetlana, “Nina wil daar een medicijn tegen ontdekken.”

Twee jaar Zwitserland heeft dochter Nina tot een Europese studente gemaakt. “Ze is natuurlijk fel tegen de oorlog. Ze zou eigenlijk naar Moskou komen in de voorjaarsvakantie maar zei: ‘Mama, ik ga met mijn vrienden naar Barcelona.’ Ze wil niet eens meer naar huis.”

Svetlana zelf zit tussen haar vader en dochter in. De afgelopen jaren genoot ze – zoals zoveel Russen uit de middenklasse – van het beste van twee werelden. De zaken in Moskou liepen als een trein en de vakanties bracht ze door op Sardinië en in het mondaine wintersportoord Courchevel.

De oorlog gooide roet in haar zorgeloze leven. Natuurlijk geeft ze Poetin daarvan de schuld, maar Rusland verlaten of de straat op gaan, is een stap te ver.

Nu de Russische grenzen steeds meer dichtgaan, is ze vooral bezig met visa. Zij heeft inmiddels een Cypriotische verblijfsvergunning en vliegt via Zürich naar Roemenië. “Daar kun je makkelijk een paspoort krijgen. Roemenië is nog geen Schengenland maar wel EU-lid en dat biedt mogelijkheden.”

De anders zo zorgeloze Svetlana zucht diep. “Het is allemaal verschrikkelijk voor die Oekraïense en Russische jongens aan het front. Zo’n zinloze slachting. En aan Russische kant is ons gezin een microkosmos van het conflict. Al onze dromen zijn uit elkaar gespat.”

Derk Sauer is uitgever van The Moscow Times en columnist bij Het Parool. Hij is ook ­oprichter van de Russische krant Vedomosti en oud-uitgever van RBK Gazeta.