Studenten luiden de noodklok: ‘Online college haalt ziel uit onderwijs’

Toen half maart duidelijk werd dat de universiteiten en hogescholen hun gebouwen moesten sluiten, is er razendsnel geschakeld. Docenten hadden binnen een week een weg gebaand in het oerwoud van de digitale communicatie en lukte al snel veel lessen online aan te bieden.

Dit lijkt komend studiejaar de norm te blijven. Zo heeft de Universiteit Utrecht aangekondigd dat slechts 10 tot 30 procent van het onderwijs op locatie zal zijn. Hoewel een werkcollege via Zoom een prima noodoplossing is, betekent maandenlang digitaal onderwijs voor studenten een enorme achteruitgang. Toch maakt de overheid meer fysiek onderwijs onmogelijk en blijven studenten het volle pond betalen. Een grote fout, wat ons betreft.

Veel studenten krijgen nu minder lessen. Een groot deel van de colleges is vooraf opgenomen, waardoor interactie ontbreekt. In de overige digitale lessen zijn docenten de zenders en studenten de stille ontvangers. Om ruis te voorkomen houden de meeste studenten hun mond – terwijl een dialoog van groot belang is om iets leren. Vragen stellen en constructieve discussies voeren maken het onderwijs waardevol. Door vertraging op de lijn, elkaar niet kunnen aankijken en het ontbreken van een groepsgevoel is dat nu vrijwel onmogelijk.

Ook docenten hebben last van deze technische obstakels. Ze kunnen slecht aanvoelen of studenten zich nog kunnen focussen, welke onderwerpen meer uitleg vereisen en wat juist gesneden koek is. Maatwerk en diepgang is er nauwelijks.

Bevlogen docenten

En studeren gaat om veel meer dan inhoudelijke kennis. Je ontwikkelt je tijdens je studie ook als persoon. Je leert in groepen te werken, maakt nieuwe vrienden en raakt geïnspireerd door bevlogen docenten. Waar samenwerken eerst om meer draaide dan alleen een deadline halen, is het nu getransformeerd tot een zakelijke aangelegenheid zonder ruimte voor het informele.

Waar docenten hun studenten drie maanden geleden nog wisten te grijpen met hun aanstekelijke passie voor een vakgebied, lukt het studenten nu nauwelijks om zich te concentreren vanwege alle afleidingen die een thuisomgeving hun biedt.

Waar we na een fysieke bijeenkomst vaak nog even bleven hangen om de laatste gedachten uit te wisselen, willen we nu niets liever dan het scherm uitzetten om onze vierkante ogen wat rust te gunnen. Vooral voor eerstejaars studenten, voor wie alles nieuw is, betekent dit gebrek aan sociaal contact een groot gemis.

Het liefst zitten we daarom in september weer in de collegebanken. De regering maakt dat tot nu toe onmogelijk door studenten te verbieden te reizen tijdens de spits. Daarmee wordt het openbaar vervoer ontzien, maar raakt het onderwijs ontzield.

Lessen in de buitenlucht

Het belang van les op locatie wordt genegeerd, terwijl dat met creatieve oplossingen wel degelijk mogelijk is. Regel grotere zalen waar studenten afstand kunnen houden. Bijna elke universiteit heeft wel een sporthal waar normaal gesproken tentamens worden afgenomen. Organiseer lessen in de buitenlucht zolang het weer dat toelaat. Houd meer fysieke bijeenkomsten voor kleinere groepen of laat ons, net als schoolkinderen, in shifts komen. Op die manier overspoelen we het openbaar vervoer niet en is een reisverbod tijdens de spits niet nodig.

Een goed opgeleide generatie studenten is in ieders belang. Wij zijn namelijk degenen die ons land er straks weer bovenop moeten helpen. Dat doen we graag, maar op dit moment laat de regering ons in de steek. Daarom vragen we haar om meer fysiek onderwijs te faciliteren. Als dat niet gebeurt en digitaal de norm blijft, lijkt een verlaging van het collegegeld ons niet meer dan eerlijk. Want wie minder krijgt, zou ook minder moeten betalen. Je verwacht toch ook geld terug als je tweedeklas moet reizen, terwijl je eersteklas hebt geboekt?