Opinie
Opinie: ‘Red de Amsterdamse nacht, voordat het te laat is’
Het Amsterdamse nachtleven heeft het zwaar. Sabine Scharwachter, Vincent Hoffmans en Paula Smith pleiten voor een erkende culturele status voor clubs, duurzame financiële ondersteuning voor jong talent en fysieke ruimte voor de nachtcultuur.
Tijdens de eerste volwaardige editie van Amsterdam Dance Event (ADE) sinds Covid-19 zijn alle ogen van de internationale muziekwereld gericht op danceland Nederland, met Amsterdam als culturele, tolerante en creatieve gaststad. Achter het glimmende laagje vernis van Martin Garrix, de uitverkochte maar peperdure Ziggo Dome en zelfs de heropening van De School, schuilt echter een hoop creatieve onzekerheid.
De Amsterdamse nachtcultuur staat onder druk, zoals Het Parool afgelopen zomer ook schreef. Al jaren wordt het nachtleven steeds verder de stad uitgeduwd. Een tekort aan geschikte locaties, stijgende huurprijzen en moeizame processen rondom vergunningen maken het haast onmogelijk nieuwe clubs, bars of expositieruimtes te beginnen. Vooral de rafelrandjes van het nachtleven trekken aan het kortste eind en dreigen hun plek in de stad permanent kwijt te raken, terwijl juist daar nieuw talent kan experimenten en ontluiken. Een bruisend, gezond, betaalbaar, divers en schurend nachtleven is voor Amsterdam onmisbaar.
Speeltuin
In de nacht kunnen mensen zich onbegrensd bewegen en – vrij van sociale normen – zichzelf én anderen ontdekken. De nacht biedt een speeltuin aan mogelijkheden, vaak juist voor mensen die daar in het dagelijks leven een tekort hebben. Tijdens nachtelijke exposities, feesten of concerten komen de meest uiteenlopende werelden samen: op één avond ontmoet je nieuwe lievelingsvreemden, sluit je eeuwige vriendschappen en ontstaan levenslange liefdes. De nachtcultuur is niet vanzelfsprekend inclusief en divers, maar in potentie een bijzonder krachtig middel voor verbinding, solidariteit en samensmelting.
Daarnaast is een divers nachtleven de motor achter de ontwikkeling van kunst en cultuur. Waar verschillende muziekstijlen, dansvormen en jonge makers met elkaar in aanraking komen, ontstaan culturele vernieuwing en échte kruisbestuiving. Wie kunst en cultuur toejuicht, kan niet stilletjes toekijken hoe de rafelrandjes van de nacht met de botte schaar kaarsrecht geknipt worden.
Dat de nachtcultuur in Amsterdam in zwaar weer verkeert, erkent het stadsbestuur ook. In juni 2021 publiceerde wethouder Touria Meliani de Nachtvisie, die een basis legde voor gemeentelijk beleid om de nachtcultuur te beschermen. Het blijft echter bij goede intenties: de discrepantie met de realiteit van nachtmakers is groot. Bureaucratische regels, grote financiële risico’s bij tijdelijke projecten en vastgoedeigenaren die torenhoge huren vragen maken de dagelijkse praktijk weerbarstig. Tijdelijke plekken als Skatecafé, Garage Noord, Sissi’s en De Schietclub staan op de planning om te sluiten, zonder veel perspectief voor potentiële opvolgers als The Other Side en Borisov.
Mainstream deuntjes
Hoe we als stad omgaan met onze nachtcultuur is geen lichtzinnig thema. De creatieve nachtsector delft vaak als eerste het onderspit in de toenemende strijd tussen ruimte, middelen en geld. De ondergeschoven status van het nachtleven is de spreekwoordelijke kanarie in de kolenmijn en is exemplarisch voor een dieperliggend en systematisch probleem: er is steeds minder ruimte voor alles wat geen economisch gewin oplevert. Veel nachtmakers voelen zich genoodzaakt een spannende, bijzondere en verrassende programmering in te wisselen voor mainstream deuntjes om de vraag van de massa te bedienen. Het gevolg is een platgeslagen en weinig divers aanbod.
De partijprogramma’s en de Nachtvisie van het huidige college staan vol mooie woorden en goede bedoelingen: nu is het tijd om de nacht verder te verankeren in het beleid. Geef clubs een erkende culturele status, maak duurzame financiële ondersteuning vrij voor jong talent en durf fysieke ruimte te verschaffen aan het nachtleven. De politiek moet zich realiseren dat het nachtleven vandaag steun nodig heeft en dat die structureel moet zijn. Amsterdam moet zichzelf afvragen: wat voor stad wil het zijn? Een inwisselbare hoofdstad die braaf binnen de lijntjes kleurt, of durven we voorop te lopen in de dancewereld, nieuw talent te stimuleren – en blijven we zo een progressieve vrijhaven?
Amsterdam kan niet zonder een rafelige nachtcultuur. Kom daarom samen met andere nachtburgers in actie en teken de petitie Red de Amsterdamse Nacht via degoedezaak.org/nachtisleven.
Sabine Scharwachter, Vincent Hoffmans en Paula Smith, Amsterdam
