Opinie: ‘Kijkcijferhit Married At First Sight is wetenschappelijk bedrog’

‘Het experiment werkt!’ Maurice heeft net drie superleuke dates gehad met mannen die ook op zoek zijn naar die ‘het-leven-compleet-makende-relatie’. Hij is een van de deelnemers aan het RTL4-programma Married At First Sight, dat begin dit jaar het zevende seizoen is ingegaan. In dat programma geven wildvreemden elkaar op basis van ‘wetenschappelijk onderzoek’ het jawoord. In naam der wet, in fysiek bijzijn van familie en vrienden en gadegeslagen door een miljoen televisiekijkers, kort nadat ze zich op die mooiste dag van hun leven aan elkaar hebben voorgesteld.

Maurice was door vier aan het datingprogramma verbonden ‘experts’ uitverkoren voor Arjan. Ze beloofden er inderdaad te zijn voor elkaar in voor- en tegenspoed. Maar van de een dag later geplande huwelijksreis naar Lissabon zag Arjan al af. Als troost en ter afleiding van hun miskleun boden de experts Maurice, als een soort plottwist en met verachting voor zijn nog wettelijk-gehuwde status, drie andere mannen ter date aan. Die waren óók als geschikte partners naar voren gekomen. Zal best, maar Maurice’ huwelijk-op-het-eerste-gezicht is pijnlijk mislukt: het experiment werkt helemaal niet.

Ook met deelnemers Joep en Caroline loopt het niet zoals de experts hadden verwacht. Hun huwelijksreis naar Kreta was leuk, maar bij Joep was de vonk niet overgesprongen. Tot verdriet van Caroline, die als afgestudeerd psycholoog beter had moeten weten over de valse wetenschappelijke pretenties van dit programma, zag hij het samenwonen bij thuiskomst niet zitten. Een van de experts drong er bij Joep op aan dat toch ten minste te proberen – een externe beïnvloeding die in een wetenschappelijk experiment als doodzonde geldt.

Slecht mens

Op huwelijksreis in Slovenië barstte Kim bij haar kersverse echtgenoot Antoine al snel in tranen uit. Ze had een moeilijke tijd achter de rug, zo bleek. Een jaar eerder was haar vriend, met wie ze vier jaar samen was, gestorven. Dus dan ben je ‘expert’ en motiveer je iemand die mogelijk nog in een rouwproces zit zogenaamd wetenschappelijk verantwoord tot zo’n wanhoopsdaad als op het eerste gezicht met een totaal onbekende te trouwen? En over die emotionele ballast licht je een aanstaande partner niet in? Dan heb je als expert van wetenschap niets begrepen, of ben je gewoon een slecht mens.

Ook de kans dat Kim en Antoine bij elkaar zullen blijven, is miniem. Gedurende de seizoenen van Married At First Sight is vrijwel geen enkel stel – op een toevalstreffer na – getrouwd gebleven. Kandidaten kiezen er weliswaar zelf voor om mee te doen aan een programma dat zoiets sacraals als het huwelijk ridiculiseert. Ronduit kwalijk aan het format is echter dat de vier experts helemaal geen wetenschappers zijn; ze zijn niet gepromoveerd, laat staan als onderzoeker in dienst van een universiteit. Dat deze deskundologen desalniettemin in naam der wetenschap deelnemers hun droomprins of -prinses voorspiegelen, is dus pure misleiding.

Er bestaat geen wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat mensen zo zijn te matchen dat ze elkaar op het eerste gezicht een wettelijk jawoord willen geven. Dat is ook niet verwonderlijk. De kans dat zo’n experiment als academisch onderzoeksvoorstel langs een ethische toetsingscommissie komt, is nul komma nul. In echte wetenschappers komt het niet eens op om zo verwerpelijk met mensen te experimenteren.

Vittorio Busato is psycholoog, auteur en journalist.