Opinie: ‘Geef essentiële lessen waardoor leerlingen weerbaarder worden’

Dat de wereld om ons heen constant verandert, is een gegeven feit en staat niet centraal in het debat. Technologische innovaties, nieuwe wetgevingen en een diverse samenleving zijn een impuls voor verandering. Maar is er een moment waarop de samenleving veranderingen heeft doorgemaakt en vele burgers aangeven dat het ‘te complex’ is geworden? Nieuwe generaties die door de bomen het bos niet meer zien en te horen krijgen dat vroeger alles beter was.

We hebben als maatschappij er baat bij dat de toekomstige drijfveer een plekje kan vinden. Het onderwijs is dan ook dé plek voor kinderen om klaargestoomd te worden voor de toekomst. Persoonlijk vind ik dat vooral het voortgezet onderwijs grondig onder handen mag worden genomen. De kennis die je opdoet op school moet zorgen voor de aansluiting die nodig is om uit de voeten te kunnen in de 21ste eeuw. Op dit moment is het onderwijs te stijf en raakt het de samenleving verder uit het oog.

Als het woord complex in de mond genomen wordt, denkt men vaak aan ingewikkeld en niet wenselijk. Dat is begrijpelijk. Een ouderwetse legpuzzel waarbij honderden stukjes ontbreken is lastig maar niet onmogelijk. Op het moment dat de afbeelding en de fundamenten zichtbaar worden heb je een houvast. Dit geldt ook voor onze samenleving, want ondanks het feit dat het een groter geheel is dan vroeger zijn er ook veel meer kansen ontstaan. Echter, wij moeten de bedreigingen niet uit het oog verliezen. De nieuwe generatie mag niet kopje ondergaan.

Flexibelere profielkeuze

Het belang van een kind om te onderzoeken wat zijn of haar kwaliteiten zijn is essentieel en het onderwijs zou de ontwikkeling daarvan moeten aanmoedigen. Zo zou de profielkeuze in de bovenbouw op ieder niveau flexibeler gemaakt moeten worden. Heb je een interesse in economie, biologie en natuurkunde? Dan heb je simpelweg pech, want veel scholen kunnen die combinatie niet aanbieden. De focus ligt op dit moment op kennisontwikkeling en té weinig op persoonsontwikkeling.

Om bij dit laatste punt stil te staan, op middelbare scholen wordt weinig tijd besteed aan situaties buiten het schoolrooster om. Denk bijvoorbeeld aan de omgang met financiën en sociale media, het opstellen van een cv, ontwikkelen van digitale geletterdheid en kennis over gezondheid. Als niemand jou als kind leert hoe je moet omgaan met geld, dan is het maar hopen dat het goed gaat. Zo geeft het Nibud aan dat 37 procent van de mbo’ers van 18 jaar en ouder een schuld heeft. Ook blijkt uit dat onderzoek van 2016 dat financiële vaardigheden een grote invloed hebben op het ontstaan van financiële problemen. Niet zo gek denkt u misschien, maar in de praktijk gebeurt het nog met regelmaat. We zouden wonden moeten voorkomen in plaats van genezen.

Essentiële lessen

Gooien we het over een andere boeg met een blik richting een gezondere toekomst, dan is kennis over gezondheid ook belangrijk. Het initiatief van een rookvrije generatie is erg vooruitstrevend, maar waarom wordt leerlingen zo weinig geleerd over gezonde levensstijlen? Kinderen zouden ook op school moeten leren wat een gezonde voeding is en wat niet. Het aantal mensen met diabetes-type II ligt al hoog in Nederland en volgens het Diabetesfonds en RIVM zal deze groep de aankomende twintig jaar nog eens met 30 procent stijgen.

Ik ben ervan overtuigd dat de nieuwe generaties zullen profiteren als het onderwijssysteem kinderen extra sociaal-maatschappelijke kennis meegeeft die zij nodig hebben in de toekomst. Naar mijn mening kan dat gerealiseerd worden door de introductie van een nieuw kernvak genaamd: Algemene Ontwikkeling en Levensloop (AOL). De eerdergenoemde ontbrekende elementen in het onderwijs worden in dit vak behandeld. Zo zou op ieder niveau dit vak moeten worden aangeboden.

Help leerlingen tijdens hun schoolperiode en reik hen de essentiële lessen aan waardoor zij zich weerbaar kunnen blijven houden in de samenleving. Hierdoor kunnen zij met de stroom meekomen en gaan zij tenminste niet kopje onder.