Opinie
Opinie: ‘Een stad zonder middenklasse is als een voetbalelftal zonder middenveld’
Om de stad levendig en vitaal te houden, is ruimte voor een gezonde middenklasse nodig. Alleen lagere inkomens en een rijke toplaag is te weinig, zegt sociaal geograaf Hans van Tellingen.
Sociaal geografen Willem Boterman en Wouter van Gent, die in Het Parool van 13 december werden geïnterviewd over hun boek Making the Middle-class City, doen hun beklag over gentrificatie. Doen hun beklag over de middenklasse die de armen zou verdrijven uit Amsterdam. Doen hun beklag over (middel)dure woningen die gebouwd werden sinds 1986.
Maar is dat wel terecht? Amsterdam bijvoorbeeld was zo arm als de kerkratten destijds. Verslonzing, verpaupering, verarming en een abominabele staat van de openbare ruimte waren zowel oorzaak als gevolg. Een stad met vrijwel alleen sociale huurwoningen is een stad die niet meer meekomt.
Het is een zegen dat Amsterdam sinds 1986 is opgeklommen tot de nationale en internationale toplocatie van vandaag de dag. Academici blijven hier langer wonen na hun studie. Geven geld uit. Verrichten bestedingen. En consumeren in de stad. Winkels, horeca, cultuur en de evenementensector varen er wel bij.
Veilige haven
Een levendige stad bestaat alleen bij de gratie van gezellige winkels, restaurants, culturele instellingen, lunchrooms en cafés. Als deze er zijn, fungeert zo’n stad als gemeenschapscentrum. Als ontmoetingsplaats. Als plek waar verbinding tussen mensen tot stand komt. En dat is hoognodig. Zeker na bijna drie jaar van ‘beperkende maatregelen’ is dat van groot belang.
Daarnaast is een stad zonder middenklasse als een voetbalelftal zonder middenveld. Er is geen verbinding. Er is geen plan. Er is alleen armoede en een hele kleine bovenlaag. Amsterdam bestaat qua woningvoorraad nog steeds voor een heel groot deel uit sociale huur. Dat zal ook zo blijven. Amsterdam is altijd al een veilige haven geweest voor mensen die het niet alleen afkunnen. Prima, houden zo. Uiterst belangrijk.
Succesvolle en leefbare stad
Maar de stad zal niet groeien en bloeien als de middenklasse verdwijnt. Het zijn deze mensen die de stad ‘sjeu’ geven. Geld spenderen. En levendig maken. Wat hebt u liever? Dat deze groep van eind-twintigers en dertigers meteen maar verhuist naar Hoofddorp of Diemen? Of wilt u deze mensen voor de stad behouden?
Ik weet het wel. Ik kies voor het laatste. Houd Amsterdam levendig en succesvol. En dat lukt alleen maar als er mix is van mensen die moeite hebben om rond te komen, welgestelde mensen én een grote groep mensen uit de middenklasse (die een paar keer modaal verdienen). Er is geen andere weg voor een succesvolle en leefbare stad.
Hans van Tellingen, sociaal geograaf, werkzaam als directeur/eigenaar bij vastgoedonderzoeker Strabo (specialist in winkels en woningen), Amsterdam
