Opinie: ‘De decadentie van een pied-à-terre verergert de wooncrisis’

Er is een groot tekort aan woningen. De wachtlijsten zijn eindeloos en wat er aan woningen beschikbaar is, is onbetaalbaar. Het aantal dakloze mensen in de stad groeit, jongeren vinden geen huis en gezinnen verlaten de stad.

In deze wooncrisis is het onverteerbaar dat vorig jaar 19.000 woningen in Amsterdam leeg stonden, waarvan er volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek meer dan 7700 langer dan een jaar onbewoond waren. In reactie op deze cijfers was er na het afgelopen woonprotest op de Dam een ‘mars tegen leegstand’ naar de Stopera.

De gemeente heeft inmiddels een nieuwe leegstandsverordening opgesteld. Daarin zijn sinds 1 december de boetes aanzienlijk verhoogd als een pand langer leegstaat dan zes maanden en moet de eigenaar sneller voor bewoning zorgen. Voor een pied-à-terre (tweede woning) is vooralsnog een uitzondering gemaakt.

Een vermogende Bloemendaler kan hier altijd nog een tweede woning kopen om er eens in de maand een weekendje in te vertoeven. Een woonboot op de gracht of een gezellig huisje in de Jordaan is populair. Maar een pied-à-terre kan ook enkel worden gekocht als investering en kan legaal leeg blijven. De gemeente schat dat pied-à-terres in Amsterdam meer dan 75 procent van de tijd leegstaan.

Controle op leegstand

Verder is er nauwelijks inzicht in het totale aantal. De ruwe schatting van de gemeente is dat het er rond de 1600 zijn (het kunnen er dus ook aanzienlijk meer zijn), waarvan het grootste deel in stadsdeel Centrum. Ter vergelijking: de nieuwe luxueuze woontoren Yvie aan het IJ, naast de A’DAM Toren, heeft 176 woningen – grote kans dat een deel pied-à-terres worden, de gemeente zal het in elk geval niet weten.

Door de uitzondering voor pied-à-terres in de leegstandsverordening is de controle op leegstand een stuk minder effectief. Wanneer toezichthouders een langdurig leegstaand pand vinden, kan de eigenaar makkelijk wegkomen met het excuus dat het een pied-à-terre betreft. Ook als de buren weten dat het pand jaren onbewoond is, kunnen de toezichthouders niks beginnen.

Sociale cohesie

In juli 2021 stelde het bestuur van stadsdeel Centrum voor een vergunningsplicht in te voeren voor een pied-à-terre om een goed overzicht te krijgen van het aantal tweede woningen in het stadsdeel. D66 en de VVD blokkeerden dit voorstel.

De nieuwe Amsterdamse Aanpak Volkshuisvesting biedt nu een mogelijkheid om maatregelen te nemen. Het is belangrijk om snel in te grijpen met een stop op pied-à-terres om verdere leegstand te voorkomen. De bestaande voorraad tweede woningen is een feit, maar nieuwe kunnen wél worden voorkomen.

De decadentie van een pied-à-terre vergroot de wooncrisis en zorgt voor een groter tekort aan woningen. Een toename van pied-à-terres gaat ook ten koste van de sociale cohesie in een buurt. Liever een gezin in een woonboot, dan een Bloemendaler die een keer per maand komt shoppen in de Kalverstraat.

Noah Zeevenhooven, namens GroenLinks lid van de stadsdeel­commissie Centrum