Opinie: ‘Amsterdam moet meer zorg dragen voor de stadsnatuur’

Op 10 januari lieten meer dan honderd bewoners in de stromende regen bij de Stopera zien hoe belangrijk Amsterdamse stadsnatuur en natuurlandschap voor hen is. Het Klimaatactiekoor zong mee. Handen ervan af, Hoofdgroenstructuur, bescherm onze stadsnatuur.

De actie is voorbij, de groene spandoeken liggen nog te drogen. Al luisterend naar Het lied van de aarde, waarin Gustav Mahler zijn liefde voor de natuur op diepgaande wijze laat klinken, komt het hoogste woord tot stand.

Diepgang en verinnerlijking van de menselijke ervaring van natuur. Ik mis diepgang in het groenbeleid, net als in het gevoel van betrokkenheid van het stadsbestuur om zich werkelijk te verdiepen in de achteruitgang en kwaliteit van bestaande stadsnatuur.

Van broedplaats tot asfalt

Waterland en de Noorder IJplas, twee belangrijke broedplaatsen voor watervogels, staan op het punt te verdwijnen tussen nieuwe fietspaden, huizenblokken en windturbines. Zelfs de berm vol beschermde plantensoorten tussen Schellingwoude en Durgerdam moeten parkeervakken worden. Ook in Elzenhagen of elders langs het Noordhollandsch Kanaal is het kaal. De geest is eruit.

Bewoners van Amsterdam die het groen proberen te beschermen zijn uit alle delen van de stad samengekomen. Onderling is afgesproken om niet over het woord groen, maar over het Amsterdamse stadsnatuur en natuurlandschap te praten. Dat groen is te vrijblijvend.

Speciaal voor de inspraak hadden de insprekers hun stoutste schoenen en groenste kleren aangetrokken. De groene sjaal uit solidariteit voor elkaar en voor de stadsnatuur was duidelijk aanwezig.

Duidelijke groennormen

Het valt niet te verantwoorden als er gebouwd mag worden in beschermd groen. Er wordt gesproken over een nieuwe werkwijze, waarbij flexibiliteit alleen is toegestaan in ruil voor versterking en verbetering van groen. Maar hoe ziet die versterking en verbetering er dan concreet uit? Is de waarde vergelijkbaar met de ingeleverde natuur, zoals een park waarvoor eerst alle oude bomen zijn omgezaagd?

Duidelijke groennormen ontbreken. Daarnaast rijst de vraag wat het uitgangspunt van de besluitvorming is. Bewoners zijn meestal niet of te laat op de hoogte van plannen voor herinrichting of bomenkap, en ervaren participatie en besluitvormingsprocessen als schone schijn. Het besluit was immers al een aantal jaren eerder genomen.

Is het beloofde ‘meer natuur’ in plaats van minder een ingewikkelde goocheltruc of toch niet? De kwaliteit en de hoeveelheid aaneengesloten stadsnatuur waar bewoners mee zijn opgegroeid verdwijnt en tussen de bouwputten door hoopt men over tien jaar weer een beetje groen te zien. Misschien een leuk grasveld met een bank, tafel of fitnessapparaat. En wie weet ook wel een jonge boom vol parkieten.

Geacht stadsbestuur, geachte commissieleden: wees wijs en sluit u niet af voor onze bezorgdheid over de kwaliteit van de bestaande en toekomstige stadsnatuur. Vertrouw op de expertise van de bewoners van uw stad. Wij, groene bewoners van Amsterdam, geven onze stadsnatuur niet zomaar op.

Anna Costello Schwartz, Amsterdam