Nog mooier dan een paleis: een vriend met een paleis

Onderzoekers van de Britse prijsvergelijker Uswitch hebben het Paleis op de Dam uitgeroepen tot de op een na mooiste ambtswoning van Europa. En nu ze toch bezig waren, hebben ze meteen ook maar een ranglijst voor de hele wereld gemaakt, en daar eindigde Amsterdam op een mooie derde plek, achter Downing Street 10 in Londen en Jubilee House in Accra.

Er wordt daar bij Uswitch keihard gewerkt, want de onderzoeken volgen elkaar in een moordend tempo op. In september was er al een rapport over de Europese hoofdstad met de mooiste woningen (brons voor Amsterdam) en een maand eerder kwam onze stad als achtste uit de bus in een studie naar de hoofdstad met het meest voorspelbare weer (dat dekselse Valletta).

Ook voor de verkiezing van de mooiste ambtswoning hoefden de onderzoekers de deur niet uit. Alle studies vinden namelijk plaats op basis van een beoordeling van de beschikbare data op het internet, dus gewoon aan het bureau. In het geval van de ambtswoningen werd gekeken naar de bouwkundige compositie van het gebouw, met als ideaal de zogeheten gulden snede.

Hoe vluchtig ook, het onderzoek onderstreept dat er in het buitenland met meer waardering naar het bouwwerk wordt gekeken dan in eigen stad. ‘Zijn wij te groot voor Jacob van Campen’s schepping, of is het Achtste Wereldwonder te groot voor de kinderen van deze tijd?’ schreef Jan Mens in 1947 in zijn boek Paradijs der herinnering, en toen moesten de wildplassers nog komen.

Het zal er toch ook mee te maken dat het paleis, in 1655 met veel feestgedruis in gebruik genomen als symbool van de Amsterdamse wereldmacht, anderhalve eeuw later tandenknarsend moest worden overgedragen aan koning Lodewijk Napoleon. Na het vertrek van de Fransen ging het paleis in 1815 officieel over in handen van koning Willem I en diens nakomelingen.

Sinds die tijd gaan er geregeld stemmen op om het paleis weer terug te geven aan de stad Amsterdam. In de jaren zeventig nam burgemeester Wim Polak er op aandringen van de raad nog een kijkje om te zien of het gebouw geschikt was voor de huisvesting van het gemeentebestuur. Nee, luidde het vonnis en de weg was vrij voor de bouw van de Stopera.

Twee jaar geleden lanceerde een deel van de raad nog een plan om de deuren van het paleis ter gelegenheid van het naderende 750-jarig bestaan van de stad weer open te zetten voor de Amsterdammers. De koning kan er staatshoofden blijven ontvangen en banketten aanrichten, maar de rest van het jaar moet het stadsbestuur gebruik kunnen maken van het gebouw.

Van al die plannen komt doorgaans niets terecht. Het paleis verschaft de gebruiker niet alleen grandeur, maar ook een kostenpost om hoofdpijn van te krijgen. Het is niet dat de onderzoekers van Uswitch de prijsvergelijking hebben uitgevonden. Ook de bestuurders van de stad weten al eeuwen: een paleis is een prachtig bezit, maar een vriend met een paleis is stukken goedkoper.

Patrick Meershoek is verslaggever van Het Parool en schrijft elke woensdag een column. Lees alle columns hier terug.

Reageren? patrick@parool.nl.