'Niet matchingsysteem, maar snijden in impopulaire scholen lost tekort op'

Terwijl de leerlingen van groep 8 zich voorbereiden op het basisschooladvies druppelen bij de vereniging van schoolbesturen Osvo de evaluaties binnen van het matchingsysteem dat voor dit schooljaar is uitgeprobeerd.

Tevredenheid
Inmiddels zijn twee rapporten verschenen van de economen die het systeem hebben ontwikkeld en ligt er een lijvig tevredenheidsonderzoek uitgevoerd onder leerlingen, ouders en medewerkers van basisscholen en middelbare scholen.

Het is een interessante vraag of matching heeft voldaan aan de verwachtingen, maar het is niet de vraag waar het om zou moeten gaan. Het werkelijke probleem is dat er in Amsterdam onvoldoende aanbod is van aantrekkelijk middelbaar onderwijs, en te veel aanbod van scholen waar niemand op zit te wachten.

Leerplicht
Amsterdam mist een mechanisme dat ervoor zorgt dat impopulaire scholen plaats maken voor scholen die wél voorzien in een behoefte. Dankzij de leerplicht en het feit dat populaire scholen onvoldoende plaats hebben, stromen ook impopulaire scholen vol en zijn ze dus verzekerd van geld waardoor ze gewoon kunnen blijven doen wat ze deden.

Uit de evaluaties van het matchingsysteem blijkt dat er in Amsterdam scholen zijn die voor meer dan de helft leeg zouden staan wanneer alle leerlingen een plaats hadden gekregen op de school van hun eerste keuze.

Ik geef als voorbeeld het Berlage Lyceum. De cijfers zijn afkomstig uit de rapporten van de economen. Het Berlage heeft op het vwo plaats voor 84 leerlingen, maar is voor maar 22 leerlingen de eerste keuze. Zelfs met de kinderen voor wie het Berlage op plaats 2 of 3 komt, zouden de beschikbare plaatsen niet allemaal kunnen worden gevuld.

Ernstige tegenzin
Op de havo heeft het Berlage plaats voor 132 leerlingen, terwijl het voor slechts 48 kinderen de eerste keuze is. Dankzij de uitloting op andere scholen komen 76 kinderen met enige of ernstige tegenzin op deze school terecht.

En zo zijn er in Amsterdam veel meer scholen die volstromen hoewel de meeste kinderen er liever niet heen gaan. Dankzij de leerlingen die er met tegenzin heen gaan, kunnen ze gewoon doorgaan op de ingeslagen weg.
Een ramp is het niet, want het onderwijs is er objectief niet slecht. Veel van deze scholen krijgen namelijk een voldoende van de onderwijsinspectie. Maar het blijft een beetje raar. Het is alsof restaurants met overheidsgeld in stand worden gehouden omdat de hygiëne in orde is, terwijl er eigenlijk geen mens wil eten.

Behoeften
De Rijksoverheid verzorgt de financiering van dit onderwijs, maar ook de gemeente speelt een rol. De gemeente is verantwoordelijk voor de huisvesting van Amsterdamse scholen. Met de resultaten van de matching in de hand zou de gemeente impopulaire scholen kunnen dwingen ruimte in te leveren ten gunste van onderwijsinitiatieven die wel aansluiten bij de behoeften van achtstegroepers.

De onderwijssector blijkt uitstekend in staat nieuwe schoolconcepten in het leven te roepen die beter aansluiten bij de wensen van leerlingen. Het 4e Gymnasium is daar een voorbeeld van (populairder dan het Barlaeus), maar ook het Hyperion, waar bijna twee keer meer kinderen naartoe wilden dan er plaats was.

Klonen
Bovendien zou een dergelijke aanpak traditionele toppers de ruimte kunnen bieden om zichzelf te klonen. Meest voor de hand liggende kandidaten daarvoor zijn Het Amsterdams Lyceum (de populairste vwo-school van Amsterdam) en het Spinoza Lyceum (de havo-school met de meeste uitlotingen).

Matching en plaatsing blijven voor de betrokkenen onaangenaam, maar het levert wel informatie op over welk onderwijs de leerlingen willen. De gemeente en de vereniging van schoolbesturen moeten dus niet te lang zeveren over hoe eerlijk en transparant de loting is. Ze moeten de informatie uit het systeem gebruiken om te snijden in scholen waar niemand op zit te wachten en zo ruimte maken voor scholen waar wel behoefte aan is.

Wilt u reageren? Dat kan. Scroll naar beneden om een reactie te plaatsen.