Mijn ouders waren bang voor alles, ze hadden hinder van de verleden tijd

Mijn leeftijd hindert me.

Ik heb de jaren zestig nog voor ogen.

Evenals mijn ouders die de Tweede Wereldoorlog hadden meegemaakt.

Ik herinner me nog de Koude Oorlogssfeer.

Soms heb ik het gevoel dat mijn geslonken jongere ik zit opgesloten in een glazen bol, en als ik daarin staar om wat over de toekomst te bedenken, schreeuwt die kabouter iets in het vacuüm van het verleden.

Er is geen groot probleem dat ik op het ogenblik niet los kan zien van de oorlog in Oekraïne, en dat me niet doet denken aan problemen in het verleden.

Je kunt hier voor het klimaat protesteren, maar wat denk je dat de natuur in Oekraïne doormaakt? Wat denk je dat de consequentie daarvan voor ons zal zijn? Wat denk je dat China, maatje van Rusland, voor de natuur doet voor de wereld? En Afrika? En al die autocratische landen die Poetin een geweldenaar vinden en een meerderheid van de wereldbevolking uitmaken? Het is niet zo dat wanneer er vrede komt in Oekraïne de andere problemen zich oplossen – verre van – maar er zijn dan vele zorgen minder. Mijn somberheid heeft zich al lang vermengd met een weldadig cynisme dat mijn stem hees maakt. Wie wil er luisteren naar een onverstaanbare oude zeikerd die constant de neiging heeft om te schaterlachen om wat hij ziet gebeuren? Hij hoort een luider wordende oproep tot revolutie en merkt implosie na implosie.

Ik weet dat ik mijn ouders vaak misbruik als lens om het heden scherper te kunnen bekijken. Ze bleven als kleine vliegen vastgekleefd zitten in het web van het wereldgebeuren, wachtend op de spin die ze zou opvreten maar niet bestond. Ze waren bang voor alles.

Ze hadden hinder van de verleden tijd.

Het was beter je aan te passen. Aan wat? Aan een door niemand expliciet geformuleerde norm, al was er één noemer: val niet op.

Dat was de les die het kamp en de oorlog ze hadden geleerd. Val niet op! Probeer een kameleon te zijn opdat je met rust wordt gelaten. Werk hard en kiezen op elkaar. En als je gebrek aan moed wordt verweten, besef dan dat gebrek een vorm van verstandig handelen is. Het was voor hen de enige manier om geen last te hebben van hun constante angst voor de toekomst.

Al hadden ze natuurlijk wel angst, gezien het stapeltje rekeningen van de psychiaters dat ik na hun overlijden vond.

Theodor Holman (1953) is columnist, schrijver, televisie- en radiomaker. Elke dag, uitgezonderd zondag, lees je hier zijn column. Lees al zijn columns terug in het archief.

Reageren? t.holman@parool.nl.