Ik zag een degelijke uitzending over racisme

Gisteravond keek ik naar De Stelling van Nederland. Ik zag een degelijke uitzending over racisme. Onder de aanwezigen waren politici van diverse partijen, wetenschappers, opinie­makers, studenten en bezorgde ouders. Sommige gasten deelden hun persoonlijke ervaringen met discriminatie, anderen droegen concrete oplossingen aan om tegen racisme te strijden. De meest extreme uitspraak kwam waarschijnlijk van Pauline de Jong, een vrouw die vindt dat ze als ‘Nederlander’ ook gediscrimineerd wordt.

De keuze voor Jort Kelder als gespreksleider was ongetwijfeld een tikje provocerend. Want ­Kelder – oud-hoofdredacteur van zakenblad Quote én boezemvriend van VVD-premier Rutte – is in veler ogen de polderdandy bij uitstek. Ook de stelling ‘Het huidige racisme­debat drijft Nederland uit elkaar’ was verre van ideaal. Denklijsttrekker Farid Azarkan merkte tijdens het debat terecht op dat een betere stelling zou zijn: ‘Het racisme drijft Nederland verder uit elkaar.’

Toch een goedbedoeld initiatief van de NPO, zou je zeggen. Maar grote god, wat een ophef ontstond erover. Al dagen van tevoren riep het Black Renaissance Collectief op tot een boycot van het door Kelder geleide debat – hij zou te wit en te rechts zijn. Daarnaast wilden ze überhaupt niet discussiëren over racisme, ‘omdat racisme een feit is en geen mening’. Dwars, de jongerenafdeling van GroenLinks, sloot zich direct bij deze boycot aan.

Uiteraard lieten de usual ­suspects op Twitter weer van zich horen: ‘Is er überhaupt iemand die naar dit NPO-programma gaat kijken? We hebben het over de NPO hè... dus manipulatie en opgedrongen, linkse boodschapjes 100% gegarandeerd,’ stelde iemand met een emoji van een tractor achter zijn naam. ‘Ik hoop echt dat onze NPO meteen zal stoppen met haar verrechtsing,’ was het tegengeluid.

Op Twitter werkt het vaak niet zo, maar in ‘het echte leven’ zijn debatten er om tegengestelde meningen over het voetlicht te brengen. Pas als je deelneemt aan zo’n discussie ben je in staat om anderen van jouw mening te overtuigen. Ik zie het als een zwaktebod wanneer je met je rug naar zo’n debat toe gaat staan. Preken voor eigen parochie beperkt de mogelijkheden om goedwillende anderen kennis te laten maken met je antiracistische inzichten en vervreemdt hen bovendien.

Na alle commotie van afgelopen week kan ik één conclusie trekken: een breed gedragen, nationaal debat over racisme en wat daartegen te doen is broodnodig. Pas als we een eerlijk gesprek met elkaar durven te voeren kunnen we beginnen met het doorbreken van de giftige hokjesgeest.

Of zoals PvdA-politicus Mohammed Mohandis zei tijdens het debat: “Tweedeling is een groot probleem. Naar elkaar luisteren blijkt lastig. Daarom vallen de schreeuwers – aan ­beide kanten van het spectrum – zo op. Het morele kompas om Nederland te verbinden is kapot. Laten we dat met z’n allen proberen te repareren.”

Natascha van Weezel (33) is journalist. Elke maandag schrijft ze een column voor Het Parool. 

Reageren? natascha@parool.nl