Een mentaal probleem is ook een blessure, al zie je er niets van

Vorige week trok de Amerikaanse atlete Simone Biles zich terug uit de olympische finale van de landenwedstrijd turnen. Ook de individuele meerkampfinale en de toestelfinales op sprong en brug liet ze aan zich voorbijgaan. De topfavoriet voor meerdere gouden medailles in Tokio verklaarde te kampen met mentale problemen.

Op sociale media werd de turnster binnen mum van tijd trending topic. Sommigen spraken vol lof over haar beslissing, zoals Michelle Obama en zanger Justin Bieber. Haar sponsors Visa en Athleta toonden alle begrip. Maar de 24-jarige Biles kon tevens op veel kritiek rekenen. De Britse journalist en televisiepresentator Piers Morgan vroeg zich op Twitter af of mentale gezondheidsproblemen het ‘gangbare excuus’ zijn geworden voor tegenvallende prestaties. ‘Wat een grap,’ schreef hij. ‘Geef gewoon toe dat je het slecht hebt gedaan, fouten hebt gemaakt en volgende keer beter je best zult doen. Kinderen hebben sterke rolmodellen nodig, niet deze onzin.’

Kinderen hebben inderdaad sterke rolmodellen nodig. Juist daarom vind ik de reactie van Morgan nogal wonderlijk. Wat is er precies onzinnig aan als iemand aangeeft te kampen met mentale problemen? En waarom is het laf wanneer je stopt met iets waarvan je weet dat je eraan onderdoor zult gaan? Ik vind dat enorm prijzenswaardig. Het moet niet makkelijk zijn om voor het oog van de wereld te bekennen dat je depressief bent. Eigenlijk is dat gek, want wanneer een topsporter stopt vanwege een fysieke blessure als een gescheurde kruisband, zal je daar niemand over horen klagen. Een mentaal probleem is net zo goed een blessure. Je ziet het alleen niet, omdat het in je hoofd zit.

Dat niet iedereen dit begrijpt blijkt ook uit de kritiek die tennisster Naomi Osaka eerder dit jaar over zich heen kreeg, nadat ze was gestopt met het grandslamtoernooi Roland Garros en zich afmeldde voor Wimbledon. Ze voelde zich hiertoe genoodzaakt aangezien ze sinds haar overwinning bij de US Open van 2018 kampt met depressies en angstaanvallen. Onlangs prijkte de Japanse in een sexy badpak op de cover van het tijdschrift Sports Illustrated. Daar werd nogal smalend op gereageerd. ‘Hoe depressief ben je eigenlijk als je je zo uitdagend kleedt?’ twitterden heel wat verontwaardigde sportliefhebbers.

Weer zo’n totale misvatting. Je kunt er fantastisch uitzien of uitblinken in je vak, maar tegelijkertijd toch worden geplaagd door extreme somberheid en blinde paniek. Dat geldt overigens niet louter voor professionele sporters. Alleen al in Nederland lijdt bijna twintig procent van de bevolking aan depressies en angststoornissen. We hebben het er alleen zelden over, want mentale aandoeningen zijn, anders dan een gebroken been, zogenaamd gênant. De openhartigheid van Biles en Osaka ís helemaal niet zwak. Integendeel. Door hun eerlijke optreden dragen zij bij aan het doorbreken van het taboe op psychische problemen. Over rolmodellen gesproken.

Natascha van Weezel (1986) is journalist. Elke maandag schrijft ze een column voor Het Parool.

Reageren? natascha@parool.nl.