Een belangrijke levensles: ‘We horen dingen, maar we luisteren niet. We zien dingen, maar we kijken niet’

Samen met een aantal collega’s ben ik op een BHV-training. Voor wie het niet weet, dit zegt Wikipedia over BHV: ‘Bedrijfshulpverlening is de hulp die wordt verleend bij ongewenste gebeurtenissen in een organisatie, die de veiligheid en/of gezondheid van de werknemers en andere aanwezigen bedreigen, zoals brand en ongevallen. Bedrijfshulpverlening is verplicht voor werkgevers in Nederland.’

Als je op de werkvloer bijvoorbeeld onwel wordt, buiten bewustzijn raakt of een enkel verstuikt, schiet (als het goed is) een BHV’er je te hulp. Die is getraind in kalm blijven, waarnemen, denken, doen en controleren. Wat je in die situaties als BHV’er moet doen en vooral hoe je erachter komt wat er aan de hand is, leer je tijdens zo’n training.

Die duurt van negen tot vijf en eindigt met een examen. En dan heb ik pas dag 1 achter de rug, waarin spoedeisende en niet-spoedeisende hulp aan bod komen. Op de vervolgdag richten we ons op brand.

Voorafgaand aan de cursus hebben mijn collega’s en ik een boek gekregen om de betreffende hoofdstukken – maar liefst acht – te bestuderen. Tijdens zo’n lange cursusdag ben je van negen tot vijf bezig. Als vanouds in de schoolbanken, dit keer op een industrieterrein in een tochtig zaaltje. Dan helpt het heel erg als de opleider behalve heel veel ervaring ook humor heeft. En daar heeft onze groep mazzel mee. Ik merk aan de aantekeningen die ik maak op mijn kladblok dat ik steeds meer zinnen onderstreep met de aantekening: ‘levensles’.

Want dat is eigenlijk wat we vandaag krijgen. Zoals deze: “We horen dingen, maar we luisteren niet. We zien dingen, maar we kijken niet.” Natuurlijk slaat dit op een noodsituatie waarin je iemand wilt helpen, maar waarin je wellicht gehinderd kunt worden door voorkennis, vooroordelen en allerlei eigen ideeën die je projecteert op de specifieke situatie. Voorbeeld: als docenten hebben wij altijd een paar studenten met medische aandachtspunten, zoals epilepsie. Als je precies die student ziet liggen op de vloer van de school, is de kans groot dat je – vanwege je voorkennis – uitgaat van een epileptische aanval. Maar wat als het hartfalen is? Dan moet je heel anders ingrijpen, hoogstwaarschijnlijk reanimeren.

Maar de zinnen ‘We horen dingen, maar we luisteren niet. We zien dingen, maar we kijken niet’ slaan voor mij ook op heel veel situaties in het leven. Zoals de veelgebruikte en befaamde maar-ik-bedoel-het-goedredenering. Oftewel: mensen die hun intentie centreren en de impact ervan negeren. Omdat ze zo graag willen helpen, of nog erger: redden.

Het mooie aan een BHV-certificaat is dat je het jaarlijks moet vernieuwen. Zelf kom ik graag deze belangrijke hulpverlenende levenslessen verversen. En beide pas ik toe, geef ik door en deel ik – naar eer en geweten – waar nodig.

Rapper en schrijver Massih Hutak (1992) schrijft elke week een column voor Het Parool. Lees al zijn columns hier terug.