De mens is een zeur die op zeker moment zijn situatie niet meer pikt

Stel dat er een land is waar nooit oorlog is gevoerd.

Heeft zo’n land een geschiedenis?

Zo’n land bestaat niet.

Strijd is altijd gevoerd. Het hoeft niet het ene land tegen het andere te zijn, het kan ook een binnenlandse schermutseling zijn.

Altijd moesten er grenzen worden verlegd of was men domweg jaloers, vraag maar aan Kaïn en Abel.

De mens is een zeur die op zeker moment zijn situatie niet meer pikt.

Er moet gevochten worden. Revolutie!

Geschiedenis wordt gekleid uit constante gevechten, bittere onenigheid of domme agressieve consequenties van wat men heeft gezegd.

De laatste tijd moet ik discussiëren over de oorlog in Oekraïne.

Sommigen proberen me te overtuigen van de juistheid van de Russische zienswijze en zeggen dat de strijd van Zelenski niet een rechtvaardige, maar juist een onrechtvaardige is. Ben ik niet op de hoogte van de verdeling van Oekraïne tussen Polen en Rusland, de invloed van de Krim en Hongarije? En wist ik wel dat Kiev in 800 de hoofdstad was van het Russische Rijk en was ik ook al niet op de hoogte van de breuk met Rome in 1054? En zo ging het door.

Nee, ik weet het allemaal niet; de klok die ik heb horen luiden, had waarschijnlijk een klepel van watten en het geluid interesseerde me niet.

Rechtvaardige oorlogen bestaan alleen in de ogen van de overwinnaar. Die moet vervolgens zijn verdediging goed op orde houden.

Toen ik in een ver verleden nog geschiedenisles gaf en leerlingen uit verschillende landen in de klas had, dacht ik weleens: wat kan het die leerlingen schelen dat wij in Azië in oorlog waren met Japan – dat interesseerde de Nederlandse kinderen al nauwelijks – en dat wij destijds in Nederland bezet waren door de Duitsers? Ik herinner me nog de leerlinge die haar vinger opstak en zei: “Mijn oom woont in Duitsland!” Ze wilde het zomaar even kwijt. Dat was 45 jaar geleden.

Je kunt onmogelijk alle geschiedenissen kennen, zoals het ook onmogelijk is om je in alle gevoeligheden in te leven. Wie in North Carolina woont, zal anders denken dan iemand met hetzelfde beroep in Kazachstan. Andere geschiedenissen, andere beslissingen. Mijn oude geschiedenisleraar zei eens: “Elke geschiedenis heeft drie kanten, de jouwe, de mijne en zoals het werkelijk is gebeurd.” Dat vonden we toen een flauwe opmerking. Maar het is waar. Hoe het werkelijk is gebeurd, weten we echter alleen door ‘jou en mij’.

Theodor Holman (1953) is columnist, schrijver, televisie- en radiomaker. Elke dag, uitgezonderd zondag, lees je hier zijn column. Lees al zijn columns terug in het archief.

Reageren? t.holman@parool.nl.