De meeste mensen willen best verduurzamen, maar niet als dat wordt ontmoedigd

Ik snap het niet meer. Snapt u het nog? Misschien kunt u het me dan uitleggen.

Ik snap niet waarom de treinen zo duur zijn, zelfs duurder dan de auto vaak, en dan is het met de treinen ook nog eens bar slecht geregeld. Je betaalt de hoofdprijs om vervolgens geen stoel te hebben, getuige te zijn van een vechtpartij en na je werk ingeklemd te staan tussen zwermen mensen, bang om te ademen omdat je dan in iemands nek hijgt, en bang om je hand te verplaatsen omdat je dan iemands kont aanraakt.

De trein gebruiken is beter voor het milieu, maar er lijkt juist een ontmoedigingsbeleid aan de gang. En wat dacht u van treinen naar het buitenland? Je betaalt vaak meer of minimaal hetzelfde als voor een vliegticket, om er vijfmaal zo lang over te doen.

Dat, terwijl je moet lezen en horen dat auto’s en uitstootgassen slecht zijn voor het milieu. Van Extinction Rebellion, van documentairemakers, van docenten, van kranten, van Greta Thunberg en Frans Timmermans; gij zult zich kastijden, want gij als geprivilegieerde westerling helpt de aarde en de volgende generaties om zeep. De gemiddelde burger vraagt zich steeds vaker af: maar hoe kan ik het anders doen, als ik het niet kan betalen? Een zeer legitieme vraag.

De meeste welwillende en verstandige mensen willen best verduurzamen. Willen best wat inleveren en opofferen. Snappen best dat dat beter is, ook voor hun eigen kinderen straks. Maar niet als dat alleen maar door ontmoediging moet gebeuren, in plaats van door het goede alternatief te stimuleren.

Autogebruik ontmoedigen? Prima, maak de treinen goedkoop. Vleesconsumptie verminderen? Prachtig, maak groenten, fruit en vleesvervangers goedkoop. Minder vliegen? Geweldig, belast verre reizen extra en maak korte vluchten – of nog beter: treinen – betaalbaarder. Van het gas af? Top, stimuleer duurzame vormen van energie door de prijzen te verlagen. Maar ook daarin wordt weer het omgekeerde gedaan.

Deze week is namelijk voorgesteld de salderingsregeling voor zonnepanelen af te schaffen. Nota bene door minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten. De regeling werd in het leven geroepen om de investering in (dure) zonnepanelen aan te moedigen. Dat is gelukt: de regeling is zo succesvol dat Nederland inmiddels tot de wereldtop behoort als het gaat om zonnestroom. Maar blijkbaar ging het te goed, want nu moet het ineens stoppen.

Duitsland heeft vorig jaar 1,8 miljoen ton CO₂ bespaard in drie maanden, omdat het land treintickets van 9 euro invoerde. Zo makkelijk kan het soms zijn, denk ik dan. Maar waarom gebeurt dat niet? Wie kan hier in hemelsnaam op tegen zijn en waarom?

Ook stond deze week in het teken van de rellen in Duitsland, vanwege het opstoken van vervuilende bruinkool, nota bene onder leiding van de Groenen. Bovendien zijn daar 33 kerncentrales uitgezet. De betogers geloven heilig in wind- en zonne-energie, terwijl dat zeer afhankelijk is van weersomstandigheden en geen stabiele stroomtoevoer levert, weten we. We hebben óf fossiele brandstoffen nodig, of kernenergie, maar op de een of andere manier is daar een onwetenschappelijke hetze tegen.

Als het betere alternatief niet gestimuleerd wordt, moet je er ook niet van opkijken als mensen in complotten gaan geloven of als dit onderwerp polariseert.

Lale Gül schrijft elke week een column voor Het Parool. Lees al haar columns hier terug.

Reageren? l.gul@parool.nl