Zorgverleners in de knel door hoge huren van praktijk

Nu is het zo dat een huisarts uit bijvoorbeeld Drachten van de zorgverzekeraar hetzelfde tarief ontvangt voor de huur van de praktijk als een huisarts in Oud-Zuid. In Amsterdam dekt die vergoeding vaak niet de kosten en moet de huisarts de rest uit eigen zak betalen. “Dat is niet houdbaar als je kijkt naar de huren in Amsterdam, maar ook in steden als Rotterdam of Utrecht,” zegt wethouder Simone Kukenheim (Zorg). “We maken ons grote zorgen of zorgverleners de komende tijd hun plek kunnen behouden. We horen nu vaak dat als ze uit hun praktijk weg moeten, ze nergens anders terecht kunnen.”

Nieuwe ruimte is schaars en onbetaalbaar. Volgens Anne Annegarn van ELAA, de partij die de eerstelijnszorg ondersteunt en adviseert, puilen veel huisartsen uit hun panden, omdat ze steeds meer zorg uit de ziekenhuizen overnemen en er steeds meer ruimte nodig is voor bijvoorbeeld praktijkondersteuners. “Maar veel panden in de stad zijn klein.”

Torenhoge huren

Woningcorporaties hebben amper plek en dus zijn de zorgverleners overgeleverd aan de commerciële verhuurders met hun torenhoge huren. Een huisarts moet binnen een kwartier bij zijn patiënt zijn en kan dus ook niet uitwijken naar een goedkopere buurt. Uit een enquête onder Amsterdamse artsen bleek vorig jaar dat de helft hun praktijk te klein vindt.

Twee huisartsenpraktijken aan de Stadionweg en in de Johannes Verhulststraat, met bij elkaar opgeteld achtduizend patiënten, dreigden door aflopende contracten dakloos te raken. De gemeente biedt ze nu een plek in het leegstaande schoolgebouw aan de Dufaystraat. Er komt ook een buurtkamer in, een apotheek én een praktijk voor fysiotherapie.

De gemeente wil helpen, zegt Kukenheim, maar wordt daarin ernstig beperkt door het gebrek aan beschikbare panden. Amsterdam heeft in het verleden veel maatschappelijk vastgoed verkocht. De gemeente neemt in nieuwe wijken wel maatschappelijke bestemmingen op in de afspraken met projectontwikkelaars, zodat daar plek voor zorg kan komen. Maar ook daar zitten grenzen aan. Kortom: de gemeente kan dit probleem niet alleen oplossen, zegt Kukenheim.

Huisarts Patty Grannetia, die haar praktijk in de Johannes Verhulststraat na dertig jaar uit moet omdat haar contract afloopt, verhuist eind dit jaar naar de oude school in de Dufaystraat. “Ik ben daar ontzettend blij mee. Maar ik realiseer me dat ik geluk heb. Veel, heel veel collega’s zoeken nog altijd naar een betaalbare ruimte.” Van de zorgverzekeraar krijgt Grannetia naar eigen zeggen 140 euro per vierkante meter per jaar, terwijl ze er in chic Zuid 400 euro voor kwijt is.

Verschillende tarieven

Woensdag werd bekend dat de huren van winkelpanden dalen, omdat er door corona meer ­zaken leeg komen te staan. Zou dat kunnen helpen? Grannetia vreest van niet. Verhuurders zullen nu voor een korte periode ‘goedkoper’ willen verhuren en straks, als zich weer huurders melden, de volle mep willen vangen. “Een huisarts huurt niet voor vijf jaar. Je wil een contract voor 20 jaar hebben. Je investeert in een pand en je wil één vaste plek en continuïteit voor de patiënten.”

Zilveren Kruis, veruit de grootste zorgverzekeraar in Amsterdam, erkent dat huisvesting voor huisartsen in steden ‘soms lastig is’. “We werken dan samen met de gemeente om oplossingen te zoeken.” De zorg­verzekeraar houdt zich verder aan de door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) gestelde tarieven.

De NZa gaat daarvoor uit van landelijke gemeten totale kosten, aantallen verrichtingen en ingeschreven patiënten. Volgens een woordvoerder is geen enkele praktijk gemiddeld op al deze elementen en zijn Amsterdamse huisartsen op andere punten juist weer goedkoper uit dan collega’s elders. “In Drenthe zal huisvesting goedkoper zijn, maar is het vinden van waar­neming weer veel duurder dan in Amsterdam.”