Zo wil Amsterdam de drukte bestrijden: blowverbod op straat, geen vrijgezellenfeesten en hotels ombouwen

In toeristische gebieden niet meer op straat blowen, vrijgezellenfeesten verbieden, minder riviercruises en hotels omvormen tot woningen of kantoren. Zo wil Amsterdam onder de grens van twintig miljoen toeristen per jaar blijven.

In de zogenoemde visie Bezoekerseconomie 2035 doet wethouder Sofyan Mbarki (Binnenstad) voorstellen om de groei en overlast van toerisme in de stad aan te pakken. Mbarki: “Amsterdam is een wereldstad en daar horen drukte en levendigheid bij, maar om onze stad leefbaar te houden moeten we nu kiezen voor begrenzing in plaats van onverantwoorde groei.”

De meest in het oog springende maatregel is dat in delen van de binnenstad een blowverbod ingevoerd wordt: in de openbare ruimte mogen dan geen joints meer worden opgestoken. Mbarki wil ook kijken of daar een verbod moet komen op het verkopen van hasj en wiet na 16.00 uur, van donderdag tot zondag, zoals dat nu al geldt voor alcohol.

Andere maatregelen die snel kunnen ingaan: de sluitingstijden van horeca en raamprostitutie in het Wallengebied vervroegen, een publiekscampagne om specifiek zuip- en braltoerisme tegen te gaan, het aantal opstapplaatsen voor feestsloepen op de Wallen beperken en het aanpakken van overlastgevende vrijgezellenfeesten.

Plat toeristisch vermaak

Aanleiding voor de visie is het volksinitiatief Amsterdam heeft een keuze, dat in 2020 30.000 steunbetuigingen kreeg. Hierna werd vorig jaar de verordening Toerisme in balans opgesteld. Daarin staat dat Amsterdam jaarlijks tussen de 10 en 20 miljoen toeristische overnachtingen wil. Dreigen het er meer te worden, zoals in 2019 het geval was (ruim 21 miljoen), dan moet het stadsbestuur maatregelen bedenken om binnen afzienbare tijd het aantal bezoekers weer onder de 20 miljoen te krijgen.

Mbarki benadrukt dat het een visie is voor de lange termijn. Ondernemers spelen daar een belangrijke rol in. ‘We willen af van commerciële partijen die in de toch al schaarse publieke ruimte in de binnenstad hun geld verdienen aan plat toeristisch vermaak: vermaak waarbij geen enkele rekening wordt gehouden met Amsterdammers die in de stad wonen, leven of werken.’

Onderdeel van deze langetermijnvisie is het verbieden van georganiseerde kroegentochten. Het is wel de vraag of dit juridisch haalbaar is: daarvoor wordt gekeken naar exploitatievergunningen. Ook wordt onderzocht of een reserveringssysteem om de Wallen te bezoeken mogelijk is.

Maximaal aantal bedden

Ook naar toeristenovernachtingen wordt gekeken. De gemeente wil onderzoek naar verdere aanscherping van het aantal B&B’s en vakantieverhuur in wijken. Als buurten te veel onder druk komen te staan door toerisme is een verbod op vakantieverhuur een optie, al is dit juridisch nog hoogst onzeker.

Daarnaast moeten hotels met een speciale regeling worden verleid om niet meer in te zetten op short stay. Hotels van ‘matige kwaliteit’ zullen gestimuleerd worden hun pand om te vormen tot woning of kantoor. De hotelstop wordt doorgezet en in de regio moeten afspraken gemaakt worden over het maximaal aantal bedden.

Dit vergt veel onderzoek. Daaruit moet ook duidelijk worden of Amsterdam opnieuw de toeristenbelasting verhoogt en op welke manier een eventuele verhoging effect kan hebben op toeristenstromen: die zou bijvoorbeeld alleen kunnen gelden in bepaalde gebieden van de stad of op cruiseschepen. Later moet duidelijk worden of er ook een verhoging van belasting voor rondvaarten komt.

De gemeente houdt vast aan het idee om toerisme te spreiden over de stad. Daarbij worden de Amsterdamse Poort en het Osdorpplein genoemd, waar nieuwe ‘stadskernen’ moeten ontstaan die interessant kunnen zijn voor internationale bezoekers. Mbarki wil toeristische attracties in de binnenstad proberen te verleiden naar een andere locatie te gaan, bijvoorbeeld in Noord of rond de Zuidas. Ook de wens van burgemeester Halsema voor een erotisch centrum buiten de Wallen blijft overeind.

Moeilijke opdracht

Mbarki noemt de visie een stip op de horizon voor de manier waarop de bezoekerseconomie eruit moet zien in 2035. Hij erkent dat het een ‘moeilijke opdracht’ blijft en wijst naar krachten waar de stad ‘nauwelijks vat’ op heeft. De middenklasse groeit wereldwijd en die zal ook naar het populaire Amsterdam willen reizen. Mbarki: “Hoe mooier wij de stad maken, des te aantrekkelijker de stad wordt, om in te wonen of te werken – of om te bezoeken.”

Op 21 december debatteert de gemeenteraad over de maatregelen. Dan moet duidelijk worden welke maatregelen definitief en per direct kunnen ingaan.

Luister onze podcast Amsterdam wereldstad: