Wie winkelt er nog in de binnenstad? Charmeoffensief moet Amsterdammer teruglokken

Wie vanaf het Leidseplein de Leidsestraat inloopt, komt in het stukje tot aan de Prinsengracht achtereenvolgens tegen: Albert Heijn to go, New York Pizza, Ice Bakery, La Place, Wok to Walk, Febo, Candy Station en La Creperie. Aan de overkant van de straat bevinden zich pal naast elkaar Starbucks, McDonald’s, Full Moon Garden, Snoop, Crystal Steakhouse, Maoz, Chipsy King en de Croissanterie.

Tussen het eetgeweld zit nog één kledingwinkeltje verborgen: Amsterdam Originals.

Eigenaar Denise Kos maakt zich zorgen, zegt ze. Vroeger had ze een lingeriezaak, maar door al het eten om haar heen voelde ze zich gedwongen om haar winkel meer te richten op toeristen en dagjesmensen. Uit alle macht probeert ze toch nog interessant te blijven voor de Amsterdammer, bijvoorbeeld door haar kleding te laten ontwerpen door studenten van de Gerrit Rietveld Academie.

Liever online dan in het centrum

Vechten tegen de bierkaai. Uit de laatste editie van het tweejaarlijkse onderzoek De Staat van de Stad naar het wel en wee van Amsterdam blijkt, net als in eerdere onderzoeken, dat Amsterdammers steeds minder naar de binnenstad gaan. De onderzoekers becijferden dat het aandeel Amsterdammers dat de laatste keer een modeartikel heeft aangeschaft in het centrum in een jaar tijd is gedaald van 30 naar 22 procent. Men winkelt liever online dan zich naar het centrum te slepen.

Afgelopen week organiseerde het gemeentelijk bureau Onderzoek, Informatie en Statistiek nog een lunchsessie onder de titel: ‘Wie winkelt er nog in Amsterdam?’ Daar legde econoom Gijs Foeken uit dat in winkels voor niet-dagelijkse boodschappen, zoals modezaken, het verlies aan klandizie door corona allang weer is goedgemaakt in winkelcentra buiten het centrum, terwijl het centrum nog altijd erg achterloopt.

“De oriëntatie van Amsterdammers op het eigen stadsdeel is toegenomen,” zei hij op basis van de nieuwste cijfers, die de gemeente verzamelde in samenwerking met MasterCard. “De oriëntatie op stadsdeel Centrum is afgenomen.”

Leeg, ondanks de uitverkoop

Volgens zijn collega Tanja Fedorova wordt daarentegen in de winkelcentra in het centrum van de stad door buitenlandse bezoekers alweer ‘flink gewinkeld’. In de horeca wordt zelfs meer uitgegeven dan in 2019.

Denise Kos laat ondertussen de Leidsestraat zien. Op de hoek van de Kerkstraat houdt kledingzaak Ted Baker moedig stand. Ertegenover is de luxe viswinkel Seafood Shop inmiddels vervangen door de Candy Pirates. Binnen staan toeristen snoep te scheppen. In Ted Baker is het leeg, ondanks de uitverkoop.

Kos is bestuurslid van de Biz Leidsestraat/Koningsplein, waarvan alle winkeliers (verplicht) lid zijn. Maandag begint de vereniging een charmeoffensief om de Amsterdammer terug te lokken naar wat eens doorging voor een luxe winkelstraat met iconen als Metz & Co, Dikker & Thijs en boekhandel Scheltema.

Een week lang zullen ‘complimentenmeisjes’ en ‘bloemengeisha’s’ door de straat trekken en speciale kortingen worden geboden. In de week voor de zomervakantie wordt gehoopt op wat extra omzet. De naam van het evenement: Vergeet me niet.

Kos is, zegt ze, ‘een positief mens’. “We bieden de Amsterdammers een warm welkom en laten zien dat het probleem groter gemaakt wordt dan het is. We moeten niet met zijn allen blijven zeggen dat het hier te druk is of dat je in winkels niet meer in het Nederlands wordt aangesproken. Misschien moeten we ook nog een stapje verder gaan en Amsterdammers blijvend korting geven. In New York doen ze dat ook met hun inwoners.”

Bakvet

Maar toch. “We willen geen tweede Damstraat worden,” zegt Kos, verwijzend naar de straat die tegenwoordig vooral naar bakvet stinkt en waar een beetje Amsterdammer nog niet dood gevonden wil worden.“We zitten in de gevarenzone,” zegt ze.

Een heel realistische angst, zegt directeur Huib Lubbers van retailadviesbureau RMC. “De Leidsestraat moet het hebben van het recreatieve winkelen, van de modezaken en de luxezaken. Volgens ons onderzoek is in een aantrekkelijke winkelstraat de verhouding tussen horeca en winkels een op vijf. Dat is op die plek ver te zoeken. Dan kun je wel proberen om eenmalig een week aan de Amsterdammer te gaan zitten trekken, maar als je echt iets op wilt lossen, zul je dat structureler moeten doen.”