Virtualrealitybeelden van windmolens schrikken voor omwonenden Noorder IJplas: ‘Heel pontificaal aanwezig’

Zoals Louis van Gaal tegenwoordig 5-3-2 verkiest boven 4-3-3, zo maakt het ook een verschil in welke opstelling windturbines worden neergezet rond de Noorder IJplas in Amsterdam-Noord. Dat blijkt uit onderzoek dat de initiatiefnemers van de drie tot vijf windturbines donderdag presenteerden op een bewonersavond in het Zonnehuis. Het zijn de eerste van de ongeveer 17 nieuwe windmolens die Amsterdam wil bouwen.

De energiecoöperaties die al tien jaar werken aan de windmolenplannen zien bij de Noorder IJplas en op het aangrenzende bedrijventerrein Cornelis Douwes zeven geschikte plekken voor een windmolen. Dat kunnen vijf windturbines van 150 meter hoog worden, maar onderzoeksbureau Bosch & Van Rijn heeft ook varianten met drie windmolens doorgerekend. Als die tweehonderd meter hoog worden of een langer rotorblad krijgen, kunnen drie windturbines net zoveel elektriciteit opwekken.

Dat lijkt aantrekkelijk, omdat het aantal woningen waar geluidsoverlast kan optreden dan aanmerkelijk kleiner uitvalt. Met vijf windturbines van 150 meter krijgen 120 huishoudens gemiddeld meer dan 47 decibel te verstouwen, terwijl dat met drie hogere windmolens maar voor één woning geldt. Met vijf windmolens van 150 meter is bij 2262 woningen meer dan 42 decibel te verwachten, terwijl dit bij de variant met drie hogere windturbines gaat om 151 woningen.

Aanvliegroutes naar Schiphol

De onderzoekers verwachten bij de drie hogere windmolens bovendien veel minder extra geluid bovenop de overlast die in dit gebied al komt van de A10 en de A8. Het is overigens nog onzeker of de hogere windmolens een optie zijn. Inspectiedienst ILT moet dat nog onderzoeken en daarbij spelen de aanvliegroutes naar Schiphol een rol, maar ook een helihaven in het Westelijk Havengebied. Verder is het ook mogelijk dat de coöperaties uitkomen op een mengvorm met windmolens van verschillende hoogtes.

De coöperaties hebben nog geen voorkeur. Een rol speelt bijvoorbeeld dat hogere windturbines meer ‘slagschaduw’ kunnen meebrengen, de hinderlijke schittering die optreedt als de zon schijnt op de draaiende rotor. Later dit jaar maken de coöperaties hun keuze, maar eerst willen ze van de omwonenden horen hoe die erover denken. Daarna wordt de impact op de omgeving nog eens formeel onderzocht voor een milieu-effectrapportage.

Lawaaipieken

Tientallen omwonenden antwoordden woensdag- én donderdagavond met een demonstratie bij het Zonnehuis waar de coöperaties hun plannen presenteerden. Hoewel de precieze plek van de windturbines een wezenlijk verschil kan maken, houden de bewoners van de woonboten die vanuit Zijkanaal H direct uitkijken op de Noorder IJplas vast aan de ‘participatiestaking’ die ze deze zomer afkondigden.

Nog altijd willen ze niet in gesprek met de initiatiefnemers van de windturbines. Ze zijn hoe dan ook tegen windmolens in hun buurt en vinden dat de gevolgen voor de gezondheid te weinig zijn onderzocht. Deze week meldde tv-programma Zembla nog dat omwonenden niet genoeg worden beschermd tegen windturbinegeluid omdat ‘lawaaipieken’ binnen de geluidsregels wegvallen tegen het jaargemiddelde.

‘Je schrikt je het lazarus’

Met een virtualrealitybril konden omwonenden op de bewonersavond een indruk krijgen van de windmolens, de verschillende plekken die in beeld zijn en het geluid dat ze maken. “Dan schrik je je het lazarus,” zegt Martijn van Beenen, bewoner van Zijkanaal H, over zijn nieuwe uitzicht. Ook viel het hem vies tegen dat de slagschaduw niet gesimuleerd was.

Ook uit buurten binnen de Ring-A10 roerden tegenstanders zich. “Die windmolen is gewoon heel pontificaal aanwezig,” zegt Gonnie du Gardijn uit de Molenwijk over de simulatie vanaf haar balkon. Terwijl ze toch in de torenflat is komen wonen vanwege het mooie uitzicht. “De Molenwijk staat er al 54 jaar. Daar had je gewoon rekening mee kunnen houden.”

Onaanvaardbare gezondheidsrisico’s

Marnix Kerkhoff uit Tuindorp Oostzaan vreest dat zijn buurt straks niet meer goed slaapt door trillingen van de windturbines. “De woningen zijn hier helemaal niet geïsoleerd. Iedereen heeft nu al de kachel aan.” Verder vreest hij dat de fijnstof van de industrie aan het IJ over de wijk wordt geblazen. “Als een soort ventilator.”

Annemarie Boon woont in een van de woonwagens vlakbij de Coentunnel en ze is bang dat de windmolens gevolgen hebben voor haar gezondheid. “Ze kunnen niet vlakbij de stad zulke dingen plaatsen.”

Wethouder Zita Pels (Duurzaamheid), ook aanwezig bij de bewonersavond, betreurt de participatiestaking. Ze herhaalt de belofte dat er alleen windmolens komen als er geen onaanvaardbare gezondheidsrisico’s ontstaan of schade aan de natuur. Dat is haar antwoord op de vraag of het ook mogelijk is dat er helemaal geen windturbines komen bij de Noorder IJplas.