PlusNieuws
UvA gaat eigen slavernijverleden laten onderzoeken: ‘Ontstaan in VOC-tijd’
De Universiteit van Amsterdam (UvA) laat haar eigen betrokkenheid bij het Nederlandse koloniale en slavernijverleden onderzoeken. ‘We zijn ontstaan in de tijd van de VOC en weten nog te weinig van ons ontstaan.’
Athenaeum Illustre, zo heette de voorloper van de Universiteit van Amsterdam (UvA) die in 1632 al werd opgericht. Dat de wortels van de onderwijsinstelling in de VOC-tijd liggen, is bekend. Maar over de precieze rol van de UvA en haar voorlopers in de koloniale geschiedenis, weet men weinig.
“Er is natuurlijk een verbinding met die tijd, de tijd van de slavernij,” zegt rector Peter-Paul Verbeek. Dat de UvA ontstaan is de koloniale tijd, is duidelijk terug te zien in de verschillende UvA-panden die stammen uit de VOC-periode. Bijvoorbeeld bij het Oost-Indisch Huis aan de Kloveniersburgwal, dat was een kantoor van de VOC. Maar wat de rol van de onderwijsinstelling precies is geweest, is vooralsnog onbekend. Verbeek: “We weten nog te weinig van ons ontstaan.”
‘Noodzakelijke vorm van zelfonderzoek’
De universiteit laat daarom onderzoek doen naar haar eigen koloniale en slavernijverleden. Om dat goed te doen, start de UvA dit jaar, precies 160 jaar na de afschaffing van de slavernij, met een vooronderzoek. Daarin wordt eerst geïnventariseerd welke collecties, archieven en gebouwen verder moeten worden onderzocht. Het vooronderzoek vormt de basis voor het daadwerkelijke onderzoek, dat volgens de onderwijsinstelling enkele jaren zal gaan duren.
Verbeek noemt het een ‘noodzakelijke vorm van zelfonderzoek’ van de UvA, die dit jaar haar 391ste verjaardag viert.
“We zijn de afgelopen decennia – en vooral afgelopen decennium – anders naar het verleden gaan kijken. Als je dan weet dat je als organisatie een verbinding hebt met de VOC-tijd, is het waardevol om te weten wat die verbinding precies inhoudt. We willen weten wat onze achtergrond is. Dat leeft al langere tijd. We zien om ons heen ook andere organisaties onderzoek doen, zoals De Nederlandsche Bank en ook de koning.”
Reconstructie op de schop
Op de UvA zijn eerder al verschillende projecten rondom dekolonisatie gestart. Zo ging bij de Faculteit der Geesteswetenschappen onlangs het publieksprogramma de Dekoloniale Dialogen van start, en in de zogenoemde VOC-zaal van het Bushuis (deel van het Oost-Indisch Huis) gaat een historische reconstructie van het VOC-verleden, die in de jaren negentig is bedacht, op de schop. Een onderzoek naar de eigen geschiedenis van de universiteit is hierbij onmisbaar, vindt de instelling
Welk instituut het onderzoek zal leiden, zal dit voorjaar bekend worden gemaakt.
