Studenten hangen door hele stad spandoeken op: ‘Wat willen wij? Schuldenvrij!’

Studenten hebben donderdag op zeven locaties in Amsterdam spandoeken opgehangen. Daarmee komen ze in actie tegen het leenstelsel en hopen ze mede-studenten over twee weken aan het staken te krijgen. ‘Het is nu of nooit.’

“De nationale studieschuld is ruim 21 miljard euro,” zegt algemeen bestuurslid van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) Esma Kendir (23), terwijl ze met nog drie studenten en een FNV-medewerker een spandoek probeert op te hangen in het Vondelpark. Oorzaak van die schuld: het leenstelsel dat in 2015 werd ingevoerd. De huidige prognose is een schuld van gemiddeld 42.000 euro per student. “Hierdoor kunnen jongeren veel minder genieten van hun studententijd. En juist dat is de tijd waarin je jezelf en je rol binnen de maatschappij moet ontdekken.”

De actie is onderdeel van de #NietMijnSchuld-campagne, opgezet door FNV Young & United en de LSVb. Voor de campagne werd eerder al actiegevoerd in de stad, op onder andere het dak van de VU en het Museumplein. Deze keer wordt met de spandoeken aandacht gevraagd voor de landelijke studentenstaking van 3 juni bij station Sloterdijk, het AMC, de NSDM-werf, de brug bij de Raadhuisstraat, op het Haarlemmerplein, in het Oosterpark en dus in het Vondelpark.

Onmogelijke situatie

Dat er een eind moet komen aan het leenstelsel, daarover zijn de meeste politieke partijen het eens, maar de studenten hebben meer aandachtspunten. Kendir: “We willen een schuldenvrije basisbeurs en compensatie voor de pechgeneratie die al die jaren heeft moeten lenen. Belangrijk daarbij is dat die compensatie niet ten kosten gaat van de onderwijskwaliteit.”

Sociologie-student Sancar Cakirtas (21) is er ook bij in het Vondelpark. Hij kent mede-studenten met 30.000 tot 40.000 euro studieschuld. Zijn eigen studieschuld is met 12.000 euro ‘relatief laag’. “Maar ik heb die schuld ondanks dat ik 16 uur per week werk. Dat geeft wel aan hoe onmogelijk het is. En het is hoe dan ook psychisch zwaar om zo’n schuld op je dak te krijgen.” Hij vult aan: “Ik zeg wel ‘op je dak’, maar je hebt niet eens een dak. Aan het eind van je studie kan je geen huis kopen omdat je geen hypotheek kan krijgen.”

Weinig vertrouwen

Willemijn Beks (26) studeerde net toen het leenstelsel werd ingevoerd. “Ik weet nog dat het kabinet zei: ‘Je krijgt geen problemen bij de aankoop van een huis. Leen maar gewoon.’ Langzamerhand is dat veranderd in: ‘Vergeet dat huis maar. Je had er beter over na moeten denken.’ Dat is zo oneerlijk, want ik heb nu een grote schuld, terwijl ik er maximaal naast heb gewerkt.”

De Computer Science-student wil de hoogte van haar studieschuld liever niet noemen. “Het is echt heel erg veel.”

Beks’ vertrouwen in de politiek is door haar situatie geslonken. “Ik geloof eigenlijk niet dat het goed gaat komen. Ik ben bang dat vooral de compensatie een onderhandelballetje gaat worden tijdens de formatie, in plaats van een serieus agendapunt.”

Wanneer haar gevraagd wordt waarom ze dan meedoet aan de actie, moet ze even nadenken. “Ik wil denk ik het gevoel hebben dat ik er alles aan heb gedaan. En wie weet geeft extra aandacht toch net dat duwtje in de rug dat aan de formatietafel nodig is.”

Protest op het Malieveld

Het ophangen van de spandoeken verloopt in het Vondelpark niet meteen soepel, doordat de wind de doeken onleesbaar maakt. Het groepje studenten heeft een oplossing: waterflesjes die door hun gewicht het doek goed strak houden. “Je moet een beetje creatief zijn als je iets duidelijk wil maken,” merkt Cakirtas. En iets duidelijk maken wil hij. “Wij zijn er klaar mee!” roept de sociologie-student wanneer de banner eindelijk hangt. Het is het startschot voor meer krachtkreten van de groep. “Wat willen wij? Schuldenvrij!”

Op 3 juni hopen de actievoerders zoveel mogelijk studenten, met in achtneming van de coronaregels, op het Malieveld in Den Haag te verzamelen. Cakirtas: “Het is nu of nooit. Als we nu niet duidelijk kunnen maken dat er iets moet veranderen, zitten we komende vier jaar weer vast aan dit afschuwelijke stelsel.”