Vandaag wordt gestemd voor de Provinciale Staten. Bij voorbaat lijkt de grote winnaar al bekend: de BoerBurgerBeweging van Caroline van der Plas. Maar hoe zit het in de stad? ‘Daar vinden ze dat het maar eens afgelopen moet zijn met pappen en nathouden en dat de boeren hard moeten worden aangepakt.’
Wie de grens van Amsterdam passeert, ziet ze onmiddellijk staan in het weiland: de enorme billboards van de BoerBurgerBeweging: ‘Iedere dag BBBeter’. Waar vroeger de vlag van het CDA of de VVD nog fier in stok hing, wappert nu de omgekeerde vlag van Nederland. Als ergens de gapende kloof tussen stad en platteland zichtbaar wordt, zal dat vandaag zijn bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten.
Volgens een peiling van het gemeentelijk onderzoeksbureau Onderzoek en Statistiek wordt in Amsterdam GroenLinks gewoon weer de grootste partij, met ruim 18 procent van de stemmen, op de voet gevolgd door de PvdA en D66. Opvallend is de blijvende groei van de Partij voor de Dieren (PvdD), die inmiddels boven de 10 procent staat. De BBB van Caroline van der Plas krijgt in de stad weliswaar voet aan de grond, maar haalt nog geen 5 procent van de stemmen.
BBB steekt VVD naar de kroon
“Ik ben vooral benieuwd naar de opkomst,” zegt hoofd onderzoek Jeroen Slot. “Ik geloof niet dat de mensen in de stad massaal naar de stembus komen om de opkomst van BBB tegen te houden. Misschien bij volgende verkiezingen, maar nu nog niet. Daar kan BBB elders in de provincie goed van profiteren.”
Interessant in dat verband is de peiling die onderzoeksbureau I&O Research dit weekend publiceerde. Landelijk haalt BBB een virtuele 14 procent, waarmee zij de grootste zelfstandige partij zou kunnen worden. In de provincie Noord-Holland liggen de kaarten niet veel anders. Daar steekt BBB de provinciale koploper VVD inmiddels naar de kroon.
Veelzeggend is de verdeling naar stad en platteland. Volgens I&O vechten in Nederland GroenLinks, D66, PVV, PvdD, PvdA en VVD in stedelijk gebied om de eerste plaats. Op het platteland steekt BBB er met maar liefst een kwart van de stemmen met kop en schouders bovenuit. In Amsterdam zijn de cijfers nog iets pregnanter, zegt onderzoeker Peter Kanne. Hoe stedelijker het gebied, hoe meer stemmen partijen als GroenLinks, PvdA, PvdD en D66 halen en hoe minder er gaan naar BBB.
Waar gaat het vandaag om in de Amsterdamse stemhokjes? Schiphol, windmolens, Tata Steel of de stagnerende woningbouw? Misschien geeft een quote uit het I&O-rapport van een GroenLinksstemmer in Gelderland nog wel het best het sentiment weer dat ook in de stad bij een groot deel van het electoraat leeft: “Meer links op provinciaal niveau, weg met de tirannie van de boeren!!”
Stikstofdiscussie
Volgens I&O noemen de BBB-stemmers in Noord-Holland drie motieven voor hun keuze: opkomen voor de boeren; duidelijke taal; en tegen de regering. “Hopelijk gaat deze partij wat gezond boerenverstand in de stikstofgekte brengen,” zegt een stemmer. Een ander stelt: “Boeren verbouwen ons eten, dat is belangrijk voor ons allemaal.”
Stad en platteland: de eerste voor het milieu, de laatste voor de boeren. Van de BBB-stemmers geeft 70 procent aan dat de stikstofdiscussie een belangrijke rol speelt bij het stemmen. Voor kiezers van GroenLinks en de Partij voor de Dieren zijn dat vooral de thema’s ‘klimaat en energie’ en ‘natuur en milieu’. Twee kanten van dezelfde medaille. Onderwerpen als immigratie, economie, gezondheidszorg en criminaliteit volgen op meer of minder grote afstand.
Peter Kanne: “In de grote steden is het electoraat over het algemeen jonger, hoog opgeleid en progressief, op het platteland ouder, lager en middelbaar opgeleid en nog wantrouwender ten opzichte van de politiek. Het zijn heel andere mensen. In de stad hebben de bewoners weinig voeling met de boeren. Die vinden dat het maar eens afgelopen moet zijn met pappen en nathouden en dat de boeren hard aangepakt moeten worden. Dat is uiteindelijk het belangrijkste thema waar het deze verkiezingen om draait.”
Vul de kieswijzer in voor de Provinciale Statenverkiezingen 2023:
En luister de verkiezingseditie van onze podcast:
