SP in Amsterdam verkeert in een permanente crisis: hoelang kan ze nog meedoen als bestuurspartij?

Tiers Bakker maakte maandag bekend te stoppen als lijsttrekker van de SP, krap twee weken nadat hij die positie verrassend en met één stem verschil had gewonnen. Zijn positie was volgens het afdelingsbestuur van de SP onhoudbaar geworden nadat er vanuit de pers vragen waren gesteld over een uit de hand gelopen ruzie met zijn partner waarbij Bakker in 2018 betrokken was. Hij gebruikte geweld tegen haar in hun woning aan het Oosterpark en werd aangehouden door de politie. Hem is de toegang tot de woning ontzegd. De zaak is uiteindelijk geseponeerd, Bakker is dus niet veroordeeld.

“Onze relatie is twintig jaar goed geweest, maar van beide kanten kon er stevig ruzie worden gemaakt,” zegt Bakker. “Drie jaar geleden heb ik een uit de hand gelopen ruzie gehad met mijn vriendin. De politie is er bijgekomen, maar er is geen aangifte gedaan. Ik had en heb er veel spijt van.”

Sindsdien woont Bakker niet meer in de sociale huurwoning, terwijl hij er nog wel ingeschreven staat. Ook dit zorgde voor vraagtekens bij de partij die zijn vertrek onvermijdelijk maakten.

Nieuwe klap

Het is een nieuwe klap voor de coalitiepartij (drie zetels in de raad) die sinds 2014 meebestuurt maar dit jaar in een permanente staat van crisis lijkt te verkeren. Als de ene ramp langzaam over lijkt te gaan, dient de volgende zich al aan. In juni moest SP-boegbeeld en wethouder Laurens Ivens onverwachts aftreden wegens grensoverschrijdend gedrag richting medewerkers. Het aantreden van zijn opvolger, Jakob Wedemeijer, verliep rommelig en moest worden uitgesteld toen duidelijk werd dat diens partner een rechtszaak had lopen tegen de gemeente.

Op de achtergrond speelt ook nog mee dat SP-afdelingen door heel Nederland momenteel verscheurd worden door een conflict over de koers van de partij. Ook binnen de Amsterdamse SP is hier veel interne ruzie over. Jongerenbeweging Rood is uit de partij gezet en SP-leden die openlijk met Rood sympathiseren worden door het landelijk bestuur gedwongen om een keuze te maken tussen de partij of de opstandige beweging. Rood had veel aanhang in Amsterdam, diverse leden zijn inmiddels geroyeerd.

Dit zou zelfs het begin kunnen zijn van de volgende crisis binnen de Amsterdamse SP, want ook de positie van SP-raadslid David Schreuders is onzeker. Hij is lid van de partij maar is ook betrokken bij de afgescheiden jongerenbeweging. De vraag is of ook hij door het landelijke bestuur van de SP gedwongen wordt om een keuze te maken.

De overige coalitiepartijen GroenLinks, D66 en PvdA willen niet inhoudelijk reageren op de interne problemen bij hun coalitiepartner. “Als de berichten kloppen is dat natuurlijk niet goed. Tegelijkertijd hebben we een coalitie met een partij en niet met personen,” zegt D66-lijsttrekker Reinier van Dantzig. “Het is aan de SP om de integriteit van individuele raadsleden te beoordelen,” beaamt GroenLinks-fractievooriztter Femke Roosma.

Handen vol aan conflicten

De vraag is hoelang SP nog in staat is om mee te draaien als bestuurspartij nu het de handen vol heeft aan interne affaires en conflicten. Wethouder Wedemeijer is binnen de SP de meest logische kandidaat om Bakker op te volgen als lijsttrekker. Tegelijkertijd is hij net begonnen als wethouder met de omvangrijke portefeuille Wonen onder zijn beheer. Als hij zowel de wooncrisis in goede banen wil leiden én een zwalkende SP uit het moeras moet trekken, zal het een ten koste gaan van het ander.

Het eerste dilemma dat hij op zijn bordje krijgt is of Tiers Bakker de komende maanden door kan gaan als SP-raadslid. Na de kerstvakantie begint de campagne voor de raadsverkiezingen van 16 maart 2022. Met een zittend raadslid dat zich agressief gedroeg jegens zijn partner én mogelijke onrechtmatigheden rond zijn woonsituatie laat voortbestaan, kan de SP alleen maar verliezen.