Nieuws
Onderzoeksrapport over liquidaties: opsporing ging boven veiligheid omgeving kroongetuige
De overheid is ernstig tekortgeschoten bij de beveiliging van advocaat Derk Wiersum, Peter R. de Vries en Reduan, de broer van kroongetuige Nabil B. De focus bij het Openbaar Ministerie lag op opsporing en vervolgen en niet op de veiligheid. Dat valt te concluderen uit het onderzoek van de Onderzoeksraad Voor de Veiligheid, waarvan de bevindingen woensdag bekend zijn gemaakt.
Een van de aanbevelingen van het rapport luidt dat dreiging vanuit de zware georganiseerde misdaad voortaan net zo belangrijk moet zijn als opsporing en vervolging.
In het rapport schetst de Onderzoeksraad Voor de Veiligheid (OVV) hoe informatie die relevant was voor de veiligheid van ernstig bedreigde personen in het kader van opsporingsbelangen niet altijd gedeeld werd. Volgens het rapport was regie over de beveiliging daarnaast ‘versnipperd’ over landelijke en regionale diensten. Hierdoor kreeg het stelsel Bewaken en Beveiligen, dat in Nederland ernstig bedreigde personen bewaakt, niet alle informatie te horen die binnen de opsporingsdiensten bekend was.
Het stelsel Bewaken en Beveiligen werd niet altijd betrokken bij besluiten die bij de opsporingsdiensten werden genomen, terwijl deze besluiten wél grote gevolgen konden hebben voor de veiligheid. Dit kwam doordat de focus met name lag op opsporing en vervolging en minder op veiligheid.
Bureaucratie
Eerder lekte een deel van een conceptversie van het rapport al uit. Daaruit bleek dat cruciale informatie over de veiligheid over de broer van de kroongetuige Nabil B., advocaat Derk Wiersum en vertrouwensman Peter R. de Vries steeds in bureaucratie bleef hangen.
Volgens het rapport is er sprake van ‘gescheiden werelden’ binnen het OM en de politie. Omdat er ‘informatiegestuurd’ gewerkt werd en er geen concrete dreigingsinformatie was, werden de risico’s aanvankelijk laag ingeschat.
Verder werd onvoldoende geluisterd naar waarschuwingen van de kroongetuige en diens familie over de veiligheid. Gesprekken tussen het Openbaar Ministerie en de familie van de kroongetuige over hun veiligheid liepen vast. ‘Signalen vanuit de bedreigde personen zelf werden niet gezien als concrete dreigingsinformatie en pasten daardoor niet in de gebruikelijke systematiek.’ Volgens het rapport escaleerden inhoudelijke verschillen van inzicht tussen de overheid en de familie van Peter R. de Vries en raakten de verhoudingen hierdoor ernstig verstoord.
‘Hoewel er aanleiding was om de beveiligingsmaatregelen op De Vries aan te passen, heeft de hoofdofficier van justitie van het arrondissementsparket Midden Nederland dit niet gedaan, toen duidelijk werd dat De Vries geen gebruik maakte van de uitnodiging om momenten met een verhoogd risico te delen.’
Meerdere petten
Complicerende factor daarbij was dat het OM Midden Nederland meerdere petten op had. De hoofdofficier van justitie was niet alleen verantwoordelijk voor de beveiliging van Peter R. de Vries maar was op dat moment ook verwikkeld in een geschil met de familie van de kroongetuige die door Peter R. de Vries werd bijgestaan. ‘Deze moeizame relatie stond de benodigde samenwerking voor de het optimaal beveiligen van De Vries in de weg.’
In het rapport doet de OVV een aantal aanbevelingen. Er wordt gepleit voor een ‘passende aanpak’ voor de beveiliging van ernstig bedreigde personen. Daartoe moet er een wettelijke basis komen voor het stelsel Bewaken en Beveiligen. Daarin moeten de rechten en plichten van de te beveiligen personen worden vastgesteld alsmede die van de overheid.
Daarnaast moet het gezag voor het stelsel Bewaken en Beveiligen landelijk liggen zodat het stelsel toegang heeft tot alle noodzakelijke informatie.
Het Openbaar Ministerie en de politie zouden, volgens het rapport, opsporing en vervolging net zo belangrijk moeten moeten maken als dreiging vanuit de zware georganiseerde misdaad.
Verder zouden de te beveiligen personen betrokken moeten worden bij besluiten aangaande hun veiligheid. Zo moet voorkomen worden dat de verhoudingen verstoord raken.
Advocaten Royce de Vries en Annemiek van Spanje: ‘OM maakt eigen reputatie prioriteit boven andere belangen’
Advocaten Royce de Vries en Annemiek van Spanje maakten zich sterk voor een uitgebreid onderzoek naar de moorden op de broer van de kroongetuige, Derk Wiersum en Peter R. de Vries. Inmiddels ligt er een vernietigend rapport van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid. ‘De inhoud bevestigt wat wij al die tijd al wisten.’ Lees hier het hele exclusieve interview.
Reacties op conclusies OVV-rapport:
Minister van Justitie Dilan Yesilgöz: ‘Toekomstbestendig maken’
‘Afgelopen jaren heeft het kabinet al stevige verbeteringen ingezet en investeringen gedaan om het stelsel van bewaken en beveiligen te verstevigen en toekomstbestendig te maken,’ schrijft minister Yesilgöz aan de Tweede Kamer. ‘De toegenomen dreiging, specifiek uit de georganiseerde criminaliteit, maakt dat het aantal personen en objecten dat langdurig – soms zelfs vele jaren – intensief bewaakt en beveiligd wordt fors toegenomen is.’
De minister noemt het in een tweet ‘belangrijk dat er genoegdoening komt voor de nabestaanden door de daders strafrechtelijk te vervolgen en via dit onderzoek duidelijkheid te scheppen over de periode in aanloop naar de drie moorden. En de lessen die we daaruit moeten trekken’. De minister zegt uiterlijk eind april dieper op de bevindingen in te gaan.
Korpschef Henk van Essen: ‘Conclusies pijnlijk’
“We zijn onvoldoende tegemoet gekomen aan zorgen die leefden bij te beveiligen personen en hun dierbaren. We kunnen en moeten er wel van leren. Binnen een stelsel Bewaken en Beveiligen zouden voor dit type bedreigingen door nietsontziende criminelen dreigingsinschattingen, optimale informatiedeling en de meest adequate beveiligingsmaatregelen vanzelfsprekend moeten zijn.”
“De OVV stelt terecht dat een hervorming van het stelsel nodig is om de voortdurende dreiging vanuit nietsontziende criminelen het hoofd te kunnen bieden. Het huidige stelsel is niet toekomstbestendig.”
“Nu is te onduidelijk wat de plicht van de overheid is, ook als iemand niet wil meewerken aan zijn beveiliging en waar de grens ligt aan verzoeken van te beveiligen personen.”
Podcast
In deze aflevering van de Parool Misdaadpodcast bespreken misdaadjournalisten Paul Vugts en Wouter Laumans de inhoud van het onderzoek van de Onderzoeksraad Voor de Veiligheid.
