Offensief gemeente: ruim 2400 afvalboetes in een maand tijd

Rommel op straat hoort bij het leven, lijkt het soms, net als de vruchteloze pogingen van de gemeente er iets tegen te doen. Maar er gloort hoop voor wie zich ergert aan een slordig straatbeeld. Een nieuwe aanpak tegen zakken die naast vuilcontainers worden gezet, is pas vier weken oud, maar de resultaten stemmen SP-wethouder Laurens Ivens (Reiniging) nu al tevreden.

Sinds hij in juli 14 handhavers aantrok om in koppels de notoire afvallocaties in de stad onder de loep te nemen, zijn 2411 huishoudens betrapt. De handhavers achterhalen zoveel adressen van Amsterdammers die de zakken illegaal hebben neergezet, dat de ambtenaren op kantoor moeite hebben de hoeveelheid overtredingen om te zetten naar een bestuurlijke boete van 95 euro.

In de hele stad, maar vooral in Zuid, West en Centrum, wordt afval of oud ­papier met grote regel­maat verkeerd aangeboden. Daarna gaat het van kwaad tot erger, want anderen zetten hier hun volle zakken weer naast. Dit fenomeen groeide de laatste maanden enorm, omdat mensen vanwege corona thuis veel meer afval produceren, en mogelijk omdat zij uit smetvrees vermijden om de klep van de container aan te raken, denkt de wethouder. Als deze zakken worden opengetrokken door ongedierte, waait de rommel door de hele straat.

Kwestie van luiheid

De handhavers die zijn vrijgemaakt, rijden langs de bekende plekken, maken de achter­gelaten vuilniszakken open en wroeten net zo lang in de vuilnis tot ze aanwijzingen vinden van wie die is. 87 procent van de constateringen leidt tot een boete, de eerste 250 Amsterdammers hebben die sanctie al op de mat gevonden. Op twee locaties betrapten zij liefst 34 en 21 verschillende huishoudens.

“Een koppel van deze handhavers schrijft soms 1000 euro per dag aan boetes, financieel gezien verdienen zij zichzelf dus terug,” zegt Ivens. “Het gaat me niet om de inkomsten, maar om een gedragsverandering. We informeren, we verleiden, maar er moet in de reiniging ook een duidelijke koppeling zijn met handhaving.”

Ivens laat kennisinstellingen nadenken over de motieven van mensen om een vuilniszak achter te laten naast de vuilniscontainer, want uit onderzoek blijkt dat minder dan 4 procent van de gecontroleerde plekken vol zit. “Ik denk dat het een kwestie van luiheid is, anders heb ik echt geen idee waarom mensen dit doen als de bak niet vol zit of gestremd is.”

Ivens, die ook wethouder Wonen is, hoorde dat veel gegevens die aangetroffen worden in de vuilniszakken niet overeenkomen met het adres van het huishouden dat in het basisregister van de gemeente staat. “Je kunt dan denken: vaag, die boete kunnen we niet uitschrijven. Of je stuurt deze constateringen door naar de afdeling Wonen, want een onjuiste inschrijving is ook een overtreding. Je komt echt van alles te weten als je in vuilniszakken gaat snuffelen.”

Boetebedragen

Volgens Ivens zijn de eerste constateringen van adresfraude inmiddels vastgesteld en volgen er boetes.

Ook zoekt de wethouder manieren om afval dumpen nog onaantrekkelijker te maken. “De pakkans hebben we verhoogd, nu zou ik de straf nog wel iets willen verzwaren,” zegt Ivens. Hij zegt erbij dat dit moeilijk is, omdat de boete­bedragen landelijk zijn vastgesteld.

Ivens: “We willen daarom proberen de extra kosten die we moeten maken voor reiniging na een ‘bijplaatsing’ te verhalen op de overtreders. Dat zou een extra prikkel moeten zijn om het niet te doen.”