Minister Yesilgöz in gesprek met moeders in Zuidoost: ‘Mijn steun hebben jullie als jullie de grenzen zoeken’

De zon komt nog op als minister Dilan Yesilgöz van Justitie en Veiligheid in het grootste politiebureau van Amsterdam-Zuidoost aanschuift aan de tafel waar vier moeders van criminele zonen zich hebben verzameld met hulpverleners, politiemensen, officieren van justitie en andere professionals die zich bezighouden met jongeren die het slechte pad op zijn gegaan.

Gastvrouw en gastheer zijn Diana Sardjoe en haar zoon Damiën, die in de Top600 van criminele jongeren stond, maar zich heeft weten terug te vechten tot de trotse jonge man die hij nu is.

Diana is de voorvrouw van stichting De Moeder is de Sleutel, waarin ze moeders heeft verzameld die eindelijk een stem hebben, en nu dus de minister als gehoor. De minister kent Sardjoe al sinds ze jaren geleden haar verhaal deed in Het Parool, waarna Yesilgöz als Tweede Kamerlid contact zocht. Sardjoes welkom is warm: “Dilan is de eerste uit de politiek die woord hield en die me altijd heeft gesteund.”

Maar, de andere moeders hebben de huidige minister ook hard nodig, nu zo veel jongens steeds jonger verwikkeld raken in grof geweld. Sardjoe: “Ik ben misselijk als een jongen die ik als baby heb vastgehouden, onder een wit laken ligt of achter tralies zit.”

Het dieptepunt

Aan de hand van Amsterdamse sleutelspelers in opsporing en hulpverlening die Sardjoe zelf heeft leren kennen, komen de knelpunten voor de moeders herkenbaar tot leven.

Jeugdbeschermer Wouter vertelt hoe hij het leven van de Sardjoes binnenkwam op hun dieptepunt. “Het was in 2016, de dag voor kerst. Ze stonden op het punt afgesloten te worden van gas en licht. Het ging op alle punten down hill.”

Wouters regie betekende de ommekeer. Samen zetten ze het gezin weer op de rails, Sardjoe beschreef het meermaals in Het Parool. Wouter, nu: “Het begin was niet heel leuk. Als degene met wie je moet gaan samenwerken door hulpverleners zo vaak in de steek is gelaten. Maar stap voor stap kwamen we eruit, en we bellen nog steeds.”

Vertrouwensband

De band met de politie was het belabberdst. Diana Sardjoe: “Net als zoveel moeders had ik een trauma van die uniformen.” Nu is de wind gekeerd, blijkt uit een brief van een politieman die zich ziek moest afmelden, van zijn collega en van districtchef Olivier Dutilh van Amsterdam-Oost en Zuidoost. Nu werkt de politie nauw samen met Sardjoe, die een vertrouwensband heeft met veel moeders en hun zonen. “Door Diana zijn steekpartijen en liquidaties voorkomen,” zegt Shivanno Liesdek, teamchef van basisteam Bijlmermeer. “Soms is het zoeken naar hoe het moet met de privacy, maar we komen er vaak toch wel uit.”

Het wel of niet delen van cruciale informatie wordt hét centrale thema van de bijeenkomst. Instanties delen onderling geen info en te weinig met de moeders.

Maaike de Boois van de Reclassering: “Wij moeten niet vanuit onze vesting roepen dat we niets kunnen zeggen, maar vragen binnen de grenzen zo veel mogelijk beantwoorden. Mag iemand met een enkelband naar een feestje buiten de avondklok om? Dat kunnen we prima bespreken met een zelfstandige en krachtige moeder.”

“Ouders kunnen er doodziek van zijn als ze niet over hun eigen kinderen worden geïnformeerd, terwijl ze gewoon de voogdij hebben,” zegt Ron de Groot van stadsdeel Zuidoost. “Wij moeten soms rebels durven zijn. Loskomen uit de angstcultuur waarin iedereen als de dood is om informatie te delen. Ik ben niet altijd geïnteresseerd in wat iemand precies heeft gedaan, maar in hoe ik met hem om kan gaan om hem en zijn moeder op weg te helpen.”

Politiechef Dutilh: “We moeten júist de grenzen opzoeken van het delen van informatie. Niet om de regels te willen overtreden, maar om te kunnen helpen.”

Officier van justitie Carla van Aert: “Hoe kan een moeder pas in de rechtbank horen wat het probleem van haar zoon is? Dat geeft me buikpijn. Wij willen en moeten óók een aanspreekpunt zijn voor de moeders.”

Grenzen opzoeken

Yesilgöz hoort het knikkend aan: “We moeten kijken waar de knelpunten zitten in het delen van informatie. Geef me de voorbeelden van waar jullie in de praktijk tegenaan lopen, dan bekijken wij waarop jullie vastliepen en of dat te verhelpen is. Mijn steun hebben jullie als jullie de grenzen zoeken. Je moet er niet overheen gaan, maar wij zijn er om jullie te dienen en niet andersom.”

Een tafel verderop gaan de moeders in klein gezelschap vertrouwelijk met de minister in gesprek. Eén van hen, op weg naar buiten, op de vraag of de ochtend haar wat heeft opgeleverd? “De minister zegt goede dingen. Maar ik heb al heel veel mooie beloftes gehoord. Er zijn er héél veel niet uitgekomen, dus eerst eens zien en dan geloven.”

In de podcast Amsterdam wereldstad vertelde Diana Sardjoe eerder al haar verhaal én besprak ze samen met misdaadverslaggever Paul Vugts waarom Amsterdamse jongeren steeds vaker in de criminaliteit terechtkomen. Luister de aflevering hier terug.