Middenmeer krijgt primeur met eigen warmtenet
Onder de buurt Middenmeer-Noord, een deel van de Watergraafsmeer, komt een warmtenet. De gemeente investeert 11,2 miljoen in de warmwaterleidingen met de bedoeling dat de 1650 huishoudens hier van het gas af kunnen door restwarmte van een datacenter op Science Park.
Al jaren lopen de bewoners van deze buurt zich warm om hun eigen energiebedrijf te beginnen. Aanvankelijk was het de bedoeling om restwarmte uit de ijsmachine van de Jaap Edenbaan te gebruiken. Inmiddels heeft energiecoöperatie MeerEnergie een afspraak met het datacenter van Equinix dat de hitte die uit de altijd snorrende computerservers slaat mag worden gebruikt voor verwarming van de buurt.
Wethouder Marieke van Doorninck (Duurzaamheid) komt MeerEnergie nu tegemoet. De stad legt tot 2024 het warmtenet aan. Dat straat en stoep hier de komende jaren toch opengaan voor het vernieuwen van elektriciteitskabels en riolering wordt gezien als een buitenkans - dat drukt de kosten. Eind 2021 moet dan blijken of MeerEnergie zelf de levering van warmte toevertrouwd kan worden.
Dat is niet zonder risico. Zo moet eerst nog flink geïnvesteerd worden in een hoofdleiding die de warmte van het datacenter onder het treinspoor door naar het warmtenet brengt. Die miljoeneninvestering noemt de gemeente ‘uitdagend’, al lijkt het wel mogelijk. Maar, zo redeneert de gemeente, het warmtenet kan altijd nog terugvallen op de stadsverwarming van Vattenfall, het vroegere Nuon.
30 graden celsius
Ook is nog onzeker hoeveel bewoners een aansluiting willen. Dat MeerEnergie 700 leden telt is een blijk van veel draagvlak, maar aan het warmtenet hangt ook een prijskaartje vanwege de investeringen in de hoofdleiding en een grote warmtepomp die de restwarmte uit het datacenter - rond de 30 graden celsius - opkrikt tot boven de 60 graden.
Per huishouden worden de kosten geschat op 8500 euro. En dat is alleen als de rest van Middenmeer uiteindelijk ook wordt aangesloten. Als het blijft bij alleen Middenmeer-Noord komt er nog zo’n 3000 euro per woning bij. Maar dat is altijd nog stukken goedkoper dan van het gas af door een warmtepomp en een grote verbouwing voor betere isolatie.
Ook voor de stad brengt het risico’s met zich mee. Het is onduidelijk, schrijft Van Doorninck, of, wanneer en tegen welke prijs het warmtenet ooit nog kan worden verkocht. Daar komt bij dat MeerEnergie klein en jong is, zonder reserves. Met als gevolg dat als de warmtelevering stokt iedereen meteen aan de gemeente zal vragen om bij te springen.
Aardgasvrij
Maar voor Van Doorninck en Rick Vermin, bestuurder in stadsdeel Oost, staan daar genoeg voordelen tegenover. Dat de warmte uit een datacenter komt, is al zeldzaam. Dat bewoners het heft in eigen hand nemen is dat helemaal. En dat met de mogelijkheid een bestaande wijk vol woningen in particulier bezit van het gas te halen, wat ook nog zelden vertoond is.
Van Doorninck en Vermin zien de 11,2 miljoen voor het warmtenet daarom ook als ‘leergeld’. “Van wat we hier gaan doen, leren we ontzettend veel,” zegt Van Doorninck. “Die kennis en ervaring gaan we gebruiken bij het aardgasvrij maken van heel Amsterdam.”
Voorlopig kunnen bewoners ook nog kiezen voor gas. Door landelijke wetgeving is dat nog verplicht. “Uiteraard hopen we dat bewoners kiezen voor het duurzame alternatief,” zeggen Van Doorninck en Vermin.
MeerEnergie is ook tevreden. “De laatste horde is nog niet genomen, maar ik heb er nu vertrouwen in dat we hier over een aantal jaren een eigen warmtenet hebben dat draait op lokale restwarmte,” zegt voorzitter Ardine Nicolaï.
