Lidya ‘Titi’ Helaha (1976-2023) gaf honderden Amsterdamse baby’s een liefdevolle eerste start

Ze kwam als kraamverzorgster over de vloer bij honderden Amsterdammers en hun baby’tjes: Lidya Helaha (46). Vorige week overleed ze, nadat ze werd aangereden op de Weesperstraat.

Nee, de eerste kraamverzorgster die 18 jaar geleden bij Klaas en Frederique over de vloer kwam na de geboorte van hun eerste dochter was geen succes. De strenge vrouw kwam met een strak schema op de proppen van wat de kersverse ouders precies allemaal op gezette tijden met hun baby moesten doen. “Voorzichtig vroeg ik of ze de volgende dag weer kwam,” herinnert Klaas zich. “Gelukkig was dat niet het geval.”

De volgende dag stond er een heel andere verschijning voor de deur: de toen 28-jarige Lidya Helaha, door vrienden en familie ‘Titi’ genoemd, een Molukse vrouw die sinds een paar jaar in Amsterdam woonde. “Ik liet haar het schema zien dat we hadden gekregen, en tot onze vreugde kon dat direct de prullenbak in. Want Titi was wars van regeltjes en ontzettend eigenwijs. Wij wisten meteen toen ze binnenkwam: dat komt helemaal goed.”

Helaha bleef na die eerste kraamweek altijd bij het huishouden van Klaas en Frederique betrokken. Als kraamverzorgster na de geboorte van hun tweede en derde dochter, als oppas en als geliefde huisvriendin. “Ze was een vast onderdeel van ons gezin. En we gingen ervan uit dat ze dat altijd zou blijven.”

Rellen

Lidya Helaha werd in 1976 geboren in Ambon, op de Molukken. Ze groeide op met drie zussen en twee broers – ze hadden het eenvoudig, maar niet slecht. Op haar 22ste kwam ze naar Nederland als au pair. “Titi was het achternichtje van mijn ex-man,” zegt Mariël Croon. “We hadden drie kleine kinderen en zochten iemand om op ze te passen. We hebben haar via een speciale procedure hierheen gehaald.”

Het plan was om een jaartje in Amsterdam te werken, maar tijdens haar verblijf braken er in Ambon rellen uit tussen groepen moslims en christenen. “Titi’s neef werd doodgeschoten, zonder enige aanleiding, in zijn voortuin. Hij was net zo oud als zij en liet een jonge vrouw en een baby na. Ik weet nog goed hoe diep verdrietig ze erover was. Het geweld op Ambon is ook de reden geweest dat ze hier langer bleef: terug kon ze niet.”

Bevallingen

Helaha had de wens om verloskundige te worden, maar dat bleek hier zonder de juiste diploma’s en zonder beheersing van het Nederlands onmogelijk. Door Croon, die toen verloskundige was, raakte ze geïnteresseerd in de kraamzorg. “Dat was wel haalbaar. Omdat er een groot tekort was aan kraamverzorgenden kon ze hier de opleiding doen, en aan de slag bij Geboortecentrum Amsterdam. Zo is ze uiteindelijk ook aan een verblijfsvergunning gekomen.”

Ze vond het vak meteen geweldig, zegt Mariël Croon. Het zorgdragen voor nieuwbakken gezinnen, het werken met baby’s: het paste goed bij Helaha’s verzorgende, opgewekte karakter. “En het beroep heeft ook de medische kant die haar aansprak. Titi vond het bijvoorbeeld fantastisch om te mogen assisteren bij bevallingen.”

Qua werk kwam Helaha dus al snel op haar pootjes terecht. Toch was het ook zwaar om op jonge leeftijd te aarden in zo’n ander land. Ze miste haar familie en ze sprak de taal nog niet. “Dat was best pittig in het begin. Ze had gelukkig veel Molukse familie in Assen waar ze vaak naartoe kon. En wat haar heel erg heeft geholpen om te integreren is haar supersociale karakter. Ze was niet op haar mondje gevallen en maakte heel snel contact met mensen.”

Kookwedstrijd

Ze ging wonen in Noord, sloot zich aan bij de Molukse kerk Gunung Batu in Nieuw-West, waar ze ook graag zong, en kickbokste bij Vos Gym in West. Zo leerde ze veel mensen in Amsterdam kennen.Ook haar lievelingsactiviteit, koken, zorgde voor sociale contacten. Want over niets kletste ze zo graag als over eten. “Met Hengsie, een vader van een klasgenoot uit Hongkong, had Titi op het schoolplein een levendige uitwisseling over sambal,” vertelt Klaas. “Want wie kon de beste sambal maken? Op een dag kwam ik thuis, toen in onze keuken een kookwedstrijd tussen Hengsie en Titi gaande was. We hadden bijna nog nooit zo lekker gegeten.”

Helaha kreeg hier twee zoontjes: Ellyov en Andre (nu 14 en 10 jaar oud). De laatste jaren nam ze de zorg alleen op zich, wat soms zwaar was, zeker gecombineerd met een baan met wisselende werktijden. Ze rooide het door haar energie en de vele vrienden die met liefde op de jongens pasten. En niet alleen zette ze twee Amsterdammers op de wereld, zelf voelde ze zich met de jaren ook steeds meer een Amsterdamse. Ze ontwikkelde een grote liefde voor haar nieuwe thuis, blijkt wel uit de vele foto’s met liefdesbetuigingen die ze op Instagram postte over ‘haar stad’.

Fonds

Na 23 jaar gewerkt te hebben als kraamverzorgster (en naar eigen schatting zo’n 1500 Amsterdamse baby’s en gezinnen te hebben verzorgd) koos Helaha recent voor een ander pad. Ze werd aangenomen bij de GGD, om als screener bij baby’s de gehoortest en hielprik af te nemen – een nieuwe uitdaging waar ze ontzettend veel zin in had. Ze zat sowieso goed in haar vel, omdat ze recent een fijne nieuwe relatie had gekregen.

Helaha fietste op de ochtend van haar derde werkdag naar de GGD op de Nieuwe Achtergracht, toen ze op de kruising met de Weesperstraat werd aangereden door een taxi. Ze liep ernstig hersenletsel op en overleed een week later.

Om haar uitvaart te bekostigen, is een crowdfunding opgezet: meer dan 1700 mensen doneerden nu ruim 38.000 euro. Wat na de uitvaart overblijft, gaat naar een fonds voor de toekomst van haar zoons.