Lerarentekort middelbaar onderwijs raakt vmbo’ers, Noord en Nieuw-west het hardst

Uit een vrijdag gepubliceerd rapport van het ministerie van Onderwijs wordt nog eens onderstreept dat Amsterdam een fors en aanhoudend lerarentekort heeft. Daarbij geeft dit rapport aan dat de effecten van deze tekorten niet elk stadsdeel, of onderwijsniveau gelijk raken.

Sommige middelbare scholen in Amsterdam hebben geen last van de lerarentekorten, terwijl andere scholen de bezetting amper rond krijgen. Scholen in Nieuw-West en Noord kampen met de grootste tekorten. Daar komen scholen meer dan 12 procent aan leerkrachten in het voortgezet onderwijs tekort, terwijl er in Centrum geen tekorten zijn. Ook binnen onderwijsniveaus zijn tekorten ongelijk verdeeld. Het grootste tekort zit bij de vmbo-bk klassen.

Onbevoegde docenten

Hoewel de lerarenschaarste in het basisonderwijs nog groter is, worstelen dus ook middelbare scholen met hun bezetting. Het Amsterdamse lerarentekort bestaat voor 30 procent uit open vacatures en voor 70 procent uit verborgen tekorten. Verborgen tekorten zijn lessen die worden ingevuld door onbevoegde docenten.

Dat betekent dat op scholen waar het tekort het grootst is, ook de meeste lacunes gevuld moeten worden met onbevoegden en invallers. In het ergste geval vallen lessen uit. Het betekent ook dat kinderen in Amsterdam niet allemaal van dezelfde kwaliteit onderwijs worden voorzien.

Ook per vak lopen tekorten uiteen. De grootste tekorten in het middelbaar onderwijs zijn bij de vakken techniek, informatica, Duits, economie en Nederlands. Eerder schrapten Amsterdamse middelbare scholen al Duits voor een heel leerjaar, omdat ze geen leerkrachten konden vinden.

Buiten de lijntjes

“Deze cijfers onderstrepen de noodzaak om het lerarenprobleem aan te pakken, zegt Rick Steur, voorzitter van de koepel van Amsterdamse schoolbesturen Osvo.

“Het is blijkbaar niet aantrekkelijk om leerkracht te worden en dat in een tijd waarin er al tekort is op de arbeidsmarkt,” zegt Steur. Hij maakt zich grote zorgen om het aanhoudende tekort. “We moeten echt out of the box gaan denken en buiten de lijntjes kleuren om dit tekort aan te pakken.”

Groeiende tekorten

Dat er een tekort is aan bevoegde leerkrachten, is niet nieuw. Jaar op jaar komen onderzoeken binnen over hoe groot het tekort is in het basis- en voortgezet onderwijs. Uit een ander onderzoek van OSVO van april 2022 kwam naar voren dat Amsterdam 340 fte aan leerkrachten tekort komt. Als er niet snel wat zou gebeuren, dan stijgt het tekort naar 942 fte in 2029.

Toch is met de nieuwe cijfers niet direct te zeggen dat het tekort is gedaald. Het vrijdag gepubliceerde rapport is een pilotonderzoek van het ministerie van Onderwijs. Er is niet dezelfde onderzoeksmethode gebruikt en de cijfers kunnen door verschillende meetmanieren uiteenlopen.

Wethouder Marjolein Moorman maakt zich net als Steur grote zorgen om de toekomst van de Amsterdamse jongeren die geen les krijgen van een bevoegde leraar. “Het hebben van voldoende bevoegde leraren voor iedere leerling is het fundament voor goed onderwijs. En goed onderwijs is nodig voor gelijke kansen voor alle Amsterdamse leerlingen.”

Luister ook naar onze podcast over het lerarentekort: