Leraren ontstemd over onderwijsplan Amsterdam: ‘We zijn het gekke Gerritje van Europa’

Marleen Keijlard (60) uit Diemen staat 32 jaar voor de klas, nu voor de groepen 5 en 6 in Amsterdam-Noord:

“Toen ik het artikel maandag in Het Parool las over de plannen van de Amsterdamse schoolbesturen, besloot ik meteen dat ik hier vrijdag moest staan. Ik erken absoluut dat er een tekort is aan leerkrachten. Dat merk ik elke dag: dan is er een briefing in de ochtend, en blijken er collega’s weer niet te zijn. Dan worden onderwijsassistenten, vrije leerkrachten of zelfs de directeur ingezet. Maar ik vind dat de oplossing van deze bestuurders niet de kwaliteit van ons onderwijs ten goede komt. En die oplossing hebben ze ook niet in samenspraak met het veld bedacht.”

“Ik denk dat onderwijs geven, juf of meester zijn, een vak is dat je moet leren. Je moet er meters in maken en je ontwikkelen. Het kan best dat er af en toe een dagje iemand anders voor de klas staat. Maar uiteindelijk draait het hierom: kinderen moeten opgeleid worden door mensen die zélf kwalitatief goed opgeleid zijn. Weet je, ik heb een groep van 25 kinderen. Heel veel hebben een rugzakje, vinden het lastig om zich prettig te gedragen. Om dan een veilig en sociaal klimaat te scheppen, is echt hard werken. Dat kun je niet aan onbevoegden overlaten.”

Rob Looijensteijn (43) uit het Zuid-Hollandse Hoogmade staat 23 jaar voor de klas, nu voor groep 7 en 8:

“Op mijn eerste stagedag in de Haagse Schilderswijk wist ik: dit is het. Het contact met kinderen is magisch. Je bent echt een essentieel onderdeel in hun leven, je stoomt ze klaar voor hun volgende stappen. Maar de continuïteit van de leraar als belangrijk figuur, moet je waarborgen. Bovendien moet de leraar ook openstaan voor de mooie en kleine dingen van het vak, die kleine glimlach.”

“Iedereen heeft een oordeel over het onderwijs, omdat iedereen ooit op school heeft gezeten. Je ervaring als leerling kleurt vervolgens het beeld van het onderwijs. Maar dat is heel wat anders dan hoe het is om als vakman te werk te gaan. Lange tijd leek het erop dat het onderwijs de ideale bijbaan is, maar we hebben juist mannen en vrouwen nodig die volle bak onze lesgroepen gaan begeleiden. En daar reinheid, rust en regelmaat in aanbrengen.”

“Ik denk niet dat dit protest in heel Amsterdam breed ondersteund wordt. Toch willen we het signaal geven: praat met ons, als leraren, wij zijn altijd bereid om mee te denken. Dit protest had voorkomen kunnen worden als de plannen waren overlegd met ons. Eigenlijk heeft men een bommetje laten vallen. En dat maakt veel los bij leraren, ouders en zelfs kinderen.”

Sophie Piccardt Brouwer (52) uit Maarssen, zit al 23 jaar in het onderwijs, geeft les aan groep zes, zeven en acht:

“Lesgeven is niet alleen kennisoverdracht: je moet kinderen laten meedoen, de klas managen en zorgen dat ze iets met die kennis gaan doen. Je moet doelen stellen en daarnaartoe werken. Dat is een vak waar wij leraren voor hebben geleerd.”

“In de 27 jaar dat ik in het onderwijs zit, heb ik gemerkt dat steeds meer problemen in de maatschappij op ons worden afgeschoven. Gezond eten? Dat kunnen leraren wel regelen. Daarbij komt dat het vak van docent veel minder aanzien heeft gekregen. Ik heb nog samengewerkt met mijn oude meester. Daar werd echt naar opgekeken, maar dat is voorbij. Je bent snel ‘maar een juf’. Dat merk je ook bij de ouders, die het gezag van docenten vaker ondermijnen.”

“Daardoor is ook het idee ontstaan dat leraren vervangen kunnen worden door onbevoegde leerkrachten of onderwijsassistenten. Dat dit tijdelijk gebeurt, uit nood, dat snap ik wel. Maar het is wat anders om dit tot norm te maken. De oplossing voor het lerarentekort? Geef de leerkracht autonomie en vertrouwen terug. Dat is de crux, in plaats van besturen dingen laten verzinnen zonder leerkrachten daarover te raadplegen. Dan krijgt het beroep meer status en aanzien, en willen mensen vanzelf weer leraar worden.”

Michel Couzijn (58) uit Amsterdam, zit al 36 jaar in het onderwijs, geeft het vak Nederlands op het vwo en is docent op de lerarenopleiding voor primair en voortgezet onderwijs:

“Het probleem van onbevoegd lesgeven speelt al een kwart eeuw. Er is niets terechtgekomen van de maatregelen om dit te veranderen en nu is het echt uit de klauwen aan het lopen.”

“Nederland heeft ontzettend veel belang bij goed onderwijs. Lesgeven vereist een bepaalde bekwaamheid, net als andere beroepsgroepen. Maar steeds meer mensen zonder diploma raken verzeild in het onderwijs. Studenten werken keihard om die diploma’s te halen, maar in plaats van daarin te investeren, wordt de achterdeur opengezet en worden mensen zonder lesbevoegdheid voor de klas gezet. Dat is een heel slecht teken.”

“Het beroep moet gewoon veel aantrekkelijker worden gemaakt. De werkdruk moet omlaag, het salaris omhoog, er moeten kleinere klassen komen en we moeten worden gecompenseerd voor de inflatie. Leraren worden armer gemaakt; dat is de slechtste reclame die het vak zich kan wensen.”

“Schoolbesturen hebben de afgelopen vijfentwintig jaar veel meer geld gekregen van de overheid. Dat wordt simpelweg niet gebruikt om het beroep aanlokkelijker te maken, terwijl dat wél kan. Besturen moeten door Den Haag gewezen worden op hun verantwoordelijkheid. We zijn het gekke Gerritje van Europa, nergens is dit probleem zo erg als hier.”