De gemeente heeft geprobeerd om een goednieuwsshow te organiseren rond de nieuwbouw van theater de Meervaart in de Sloterplas. Onderling spraken ambtenaren over een ‘propagandamodus’, wethouders beslisten welke buurtbewoners mochten meepraten.
De nieuwbouw van de Meervaart in de Sloterplas had zo’n mooie impuls voor stadsdeel Nieuw-West moeten worden, maar verandert naarmate de tijd verstrijkt in een hoofdpijndossier voor de betrokken bestuurders. De werkwijze van verantwoordelijke wethouders Touria Meliani (Cultuur) en Marieke van Doorninck (Ruimtelijke ordening) roept raadsbreed vraagtekens op.
Ambtelijke stukken, die onlangs zijn gepubliceerd na een beroep op de Wet openbaarheid bestuur, schetsen een beeld van een gemeentelijke organisatie die angstig omgaat met de inbreng van tegenstanders. In de participatie krijgen voorstanders alle ruimte, de inbreng van tegenstanders wordt strak geregisseerd, blijkt uit geopenbaarde correspondentie.
De krappe meerderheid in de raad voor de nieuwbouw wordt in ieder geval niet groter door deze gang van zaken, blijkt uit een eerste reactie van partijen. Schadelijker is misschien dat de controledrang in de geopenbaarde documenten een nieuwe deuk slaat in de geloofwaardigheid van de wethouders. Want het gaat veel vaker mis rond participatie, denk aan de volkstuinen, de windmolens of de bezuinigingen op de bieb.
Belofte: iedereen kan meepraten
Hoe zat het ook alweer? Afgelopen zomer stemde de gemeenteraad in met de keuze voor de Sloterplas als locatie voor de nieuwbouw van de Meervaart. Het gebouw, dat een icoon ter waarde van bijna 100 miljoen euro moet worden, komt in de plaats van het oude pand aan het Osdorpplein, dat herontwikkeld wordt.
Omdat de keuze voor deze locatie eerder dat jaar als een verrassing kwam, beloofden Meliani en Van Doorninck in de raad plechtig om omwonenden en betrokkenen nu wel mee te nemen in het participatieproces. “Zodat iedereen kan meepraten, zodat er draagvlak is,” zei Meliani deemoedig. En als die steun er niet komt, gaat het niet door, beloofde de wethouder. “Dan is er geen haar op mijn hoofd die eraan denkt dit door te drukken.”
Die belofte veroorzaakt dat ambtenaren vanaf de zomer van 2020 alles op alles zetten om zoveel mogelijk draagvlak te organiseren, blijkt uit de stukken. Onderling grappen de ambtenaren van het project dat ze in een ‘propagandamodus’ werken, terwijl de meningen van tegenstanders worden afgeserveerd. ‘De meeste mensen hebben geen idee waarover ze praten,’ staat in een mail van een ambtenaar op 26 augustus die openbaar is gemaakt.
Betere plek voor de voorstanders
Voor verrassingen is geen ruimte. Op 4 september mailt een ambtenaar aan collega’s dat de uitnodigingen aan betrokkenen voor een bijeenkomst later die maand nog niet verstuurd mogen worden. Eerst moeten de wethouders persoonlijk akkoord geven op de lijst namen van mensen die mogen meedoen met de eerste fase van het participatieproces.
Tot op detailniveau wordt geprobeerd om mensen te winnen voor het nieuwbouwplan. Voor de bijeenkomsten wordt bepaald dat het aantal voor- en tegenstanders van de locatie in de balans moet zijn. Dat is in lijn met de uitkomsten van een enquête, waaruit de steun voor het project bij omwonenden ongeveer gelijk verdeeld is in de helft voor- en de helft tegenstanders. Maar, een voorstander zoals de directeur van De Meervaart worden op strategische plek voor in de spreekzaal gezet, zodat hij voor iedereen goed verstaanbaar is.
Zelfs de samenstelling van de betrokken voor- en tegenstanders wordt geregisseerd, aldus de documenten. ‘We moeten zorgen dat meer “gewone mensen” worden uitgenodigd die hebben laten weten dit een mooi plan te vinden,’ mailt stadsdeelbestuurder Ronald Mauer op 15 september aan Meliani en Van Doorninck.
‘Manipulatie’
Oppositiepartijen zoals de VVD, die toch al kritisch waren op de gang van zaken rond de Meervaart, zijn boos op Meliani en Van Doorninck. “Manipulatie,” vindt VVD-raadslid Hala Naoum Néhmé (VVD). Ze heeft een spoeddebat aangekondigd. “Dit gaat een heel lang debat worden, want dit kunnen de wethouders niet uitleggen,” dreigt PvdD-raadslid Johnas van Lammeren.
Maar ook bij coalitiepartijen klinkt ongemak over de manier hoe de twee wethouders dit hebben georganiseerd, terwijl de keuze voor een locatie in de Sloterplas toch al zo beladen was.
“Het lijkt wel alsof de wethouders bang zijn voor ideeën, vindt D66-raadslid en coalitiepartner Marijn Bosman. “Er is zoveel denkkracht in de buurt, daar moet je niet bang voor zijn.”
SP’er Tiers Bakker, die eerder zijn steun voor het plan al dreigde in te trekken: “Het kan niet zo zijn dat sommige mensen relevanter zijn voor de participatie dan anderen. Dit proces bewijst niet dat er draagvlak is voor deze locatie, terwijl we dat wel hadden afgesproken met de wethouder.”
