Kraamzorg vaak te duur voor minima: ‘Het geeft veel stress’

Gemiste kraamzorg leidt vaker tot een slechtere start van moeder en kind, en dus tot meer ongelijkheid, stellen de zorgverleners. De kraamverzorgende helpt niet alleen bij het op gang helpen van de borstvoeding, maar signaleert bijvoorbeeld ook als het niet goed gaat met de baby of de moeder.

Voor wie niet aanvullend is verzekerd, is de eigen bijdrage voor kraamzorg 4,70 euro per uur. “Als mensen het minimale aantal van 24 uren kraamzorg afnemen, zijn ze ruim 100 euro kwijt,” zegt Lucienne Bakker van het Kraamzorg Samenwerkingsverband Amsterdam, waarin zestien kraamorganisaties samenwerken. “Dat is te veel voor mensen die in de financiële problemen zitten, horen we terug tijdens onze intakegesprekken met zwangeren. Het geeft veel stress – vooral bij zwangeren in een kwetsbare situatie. En dat zijn nou juist de mensen die extra veel baat hebben bij kraamzorg.”

Minimaal aantal kraamzorguren

Eerder bleek al uit onderzoek van kennisinstituut Ahti dat 28 procent van de Amsterdammers kiest voor het minimale aantal kraamzorguren, afgezet tegen 18 procent landelijk. Het zijn vooral mensen met een laag inkomen, die minder kraamzorg afnemen. In Zuidoost is die groep het grootst. Kraamzorg is niet verplicht, maar verloskundigen adviseren met klem om die wel, desnoods met minder uren, af te nemen. Bijna iedereen doet dat ook.

Joke Klinkert, bestuurder van de beroepsvereniging van verloskundigen KNOV en voormalig verloskundige in Amsterdam, maakt zich zorgen over een gat in de kraamzorg. “Wij zien al jaren dat kwetsbare gezinnen de eigen bijdrage als een drempel zien voor de kraamzorg. Met alle stijgende kosten waarmee mensen worden opgezadeld, komt dat natuurlijk nog veel meer onder druk te staan. Mensen die het meest kwetsbaar zijn, missen daardoor deze zorg – en die is broodnodig.”

Brandbrief

De KNOV heeft in juni, samen met Patiëntenfederatie Nederland en de NVOG, beroepsvereniging van de gynaecologen, een brandbrief gestuurd naar de Tweede Kamercommissie VWS met de oproep de eigen bijdrage in de geboortezorg te schrappen. De kraamtijd is al heel duur omdat er babyspullen en luiers moeten worden aangeschaft. Niet zelden verdient iemand tijdens het verlof ook minder. En dan komen daar de eigen bijdragen voor de NIPT-test (175 euro), eventueel een poliklinische bevalling (450 euro) en volledige kraamzorg (202 euro) bovenop. Kortom: een bedrag van circa 800 euro extra. De KNOV stelt: ‘Op noodzakelijke zorg hoort geen eigen bijdrage’. Ook het RIVM heeft in het rapport Een beter begin in de aanbevelingen meegenomen om deze eigen bijdragen af te schaffen. Aan de oproep is door VWS nog geen gehoor gegeven.

In Amsterdam heeft de gemeente samen met zorgverzekeraar Zilveren Kruis een collectieve verzekering voor minima opgezet, waarin de aanvullende verzekering is meegenomen. Die dekt ook de eigen bijdrage rond de kraamzorg. Maar lang niet iedereen die financieel krap zit, weet van deze speciale verzekering of komt ervoor in aanmerking.

Financiële problemen zijn overigens niet de enige reden om kraamzorg te weigeren, hoort Bakker terug. “Sommige mensen willen ook gewoon echt geen vreemden in huis. Daar ligt voor ons zorgverleners ook een taak: we moeten uitdragen dat de kraamzorg komt om jou en je kindje te helpen bij een goede en rustige start.”