PlusReportage
Kerstverlichting uit? Dat wil lang niet iedereen: ‘Het vergroot in de donkere dagen ook gevoel van veiligheid’
De hele nacht de kerstverlichting laten branden kan vandaag de dag echt niet meer, vinden veel ondernemers. En dus gaan de lampjes op straat eerder uit. ‘Helemaal ermee stoppen doen we niet, want we hebben ook nog behoefte aan leuke dingen.’
De gezellige donkere dagen komen eraan. Maar wat doe je als ondernemer als het tijdsgewricht helemaal niet gezellig is, maar het wel heel erg donker wordt? Met andere woorden: wat doe je anno 2022 met de kerstverlichting op straat, nu de alarmerende klimaatrapporten elkaar in rap tempo opvolgen en de mensen thuis ook te kampen hebben hoge energiekosten?
Nou dan kun je daar zeker niet omheen, zegt Marcel Schonenberg, voorzitter van de Bedrijfsinvesteringszone (BIZ) Damrak en Beursplein. Een BIZ is wat vroeger een ondernemingsvereniging werd genoemd. En zo’n BIZ bepaalt sinds jaar en dag hoe het met de kerstverlichting in winkels en openbare ruimte moet. Overal in de stad wordt nu de kerstverlichting opgehangen. En overal in de stad hebben de ondernemers zich over deze kwestie moeten buigen.
De BIZ Damrak en Beursplein kwam tot de volgende slotsom: “We doen het licht aan op de momenten dat het echt toegevoegde waarde heeft: tussen drie uur ’s middags en twee uur ’s nachts. En tussen zeven en negen uur in de ochtend.”
Vorig jaar stond de verlichting hier nog 24 uur per dag aan. “Maar dit is natuurlijk ook wel het doorstroomgebied van het Centraal Station naar hartje centrum.”
Issue
Binnen het BIZ-bestuur zijn verschillende scenario’s aan de orde geweest waaraan volgens Schonenberg best veel aandacht is besteed. “We hebben al jaren energiezuinige ledverlichting, dus qua verbruik en kosten maakt het niet eens zo gek veel uit, maar we hebben wel gezegd dat we moeten laten zien dat het een issue is.”
Het bestuur was er wel snel over uit dat de stekker niet helemaal uit de kerstverlichting moet worden getrokken. “Want we hebben in deze tijd ook nog behoefte aan leuke dingen.”
Patrick Avontuur is met zijn bedrijf AvontuurBlachereNL de grootste aanbieder van kerstverlichting van de stad. Hij erkent dat veel BIZ-besturen de kerstverlichting minder lang willen laten branden, maar hij wijst er wel op dat dit vooral een symbolisch gebaar is. “Want de ledverlichting is tegenwoordig heel zuinig. Het verbruik van de sfeerverlichting van de hele Utrechtsestraat is vergelijkbaar met dat van twee grote koelkasten. Ander voorbeeld: van het stroomverbruik van een concert in de Ziggo Dome kan de feestverlichting in de hele stad twee maanden branden.”
Locatie
Maar wat ook meespeelt, is het aspect van de veiligheid. Meer verlichting, betekent volgens Avontuur ook een veiliger openbare ruimte. Daar sluit Antoinette Poortvliet, winkelstraatmanager van de BIZ Kalverstraat, Koningsplein en Leidsestraat zich helemaal bij aan. Ze heeft ook een deel van De Pijp onder haar hoede, waaronder de Albert Cuypstraat, en van al deze gebieden kan Poortvliet zeggen dat de kerstverlichting, volgens haar ook allemaal led, minder lang brandt.
De brandtijden en -duur zijn afhankelijk van de locatie. Zo brandt de verlichting op de Albert Cuypstraat niet ’s nachts, maar alleen overdag en ’s avonds. “Maar voor de Leidsestraat hebben we besloten dat de lampjes ’s avonds tussen acht en elf aangaan. Voorheen stonden ze de hele nacht aan.”
Diverse ondernemers en bewoners van de omgeving Leidsestraat hebben nu al gevraagd of de lichttijden niet kunnen worden verruimd, zegt Poortvliet. “In de Leidsestraat is de kerstverlichting ’s nachts uit. Maar het wordt toch grimmiger in de late uren, zeker in het stukje Leidsestraat bij het Leidseplein. Het is er donker en dat lokt gedrag uit wat je niet wil: wildplassen, spugen en vechten. We zijn aan het kijken of we de lampen ’s nachts – in elk geval in de uren dat de horecagelegenheden sluiten – weer aan kunnen zetten.”
Het veiligheidsaspect moeten mensen niet onderschatten, en dat geldt net zo goed voor het verkeer, zegt Poortvliet. “Kerstverlichting zorgt voor extra licht. Als schoolkinderen ’s ochtends over een drukke straat in het donker naar school moeten fietsen, is extra verlichting toch wel fijn.”
Wat kost kerstverlichting nou eigenlijk?
Een keer per jaar komt de doos met kerstspullen van zolder of uit de kelderbox. De kans is vrij groot dat daar verouderde energieslurpers tussen zitten. Milieu Centraal heeft uitgerekend wat de kerstverlichting in huis nou eigenlijk aan stroom kost. En vooral ook, wat je erop kan besparen. En dat is niet niks.
Stel dat iemand een kerstboom versiert met een snoer met 20 gloeilampjes met een gezamenlijk vermogen van 25 watt, op de schouw een kerstster ophangt met een gloeilamp van 25 watt, de gevel versiert met een 10 meter lange lichtslang met een vermogen van 160 watt en buiten nog eens 100 buitenlampjes met een gezamenlijk vermogen van 25 watt in een boom hangt. Als al die verlichting 30 dagen continu brandt, is het verbruik volgens Milieu Centraal 170 kilowattuur. Dat kost bij de huidige variabele stroomprijzen bij elkaar rond de 125 euro aan stroom.
Zet er een timer tussen en je kunt dat bedrag halveren, maar de echte klapper kan worden gemaakt als alle kerstverlichting wordt vervangen door led-verlichting. Dat vergt natuurlijk ook een fikse investering bij de aanschaf van nieuwe spullen, maar volgens Milieu Centraal bespaart het gebruik van led in combinatie met een tijdklok ook enorm. De kosten voor dertig dagen liggen dan rond de vijf euro.
Nog een tip voor de kerstversierder: ‘Zit er een transformator bij de verlichting? Trek de stekker dan uit het stopcontact als het licht niet brandt. Zo voorkom je sluipverbruik’.
