Huisartsen gaan zelf boosters prikken: ‘Met de kwetsbare groep moet je niet treuzelen’

Volgens de huisartsen kunnen ze met dit initiatief niet alleen de GGD ontlasten, maar voorkomt het ook dat deze groep kwetsbare patiënten met covid in het ziekenhuis belandt. En de patiënt heeft er ook baat bij; die zit straks extra beschermd aan de kerstdis.

De medewerkers van de huisartsenpraktijk van Bart Meijman en Frederieke Pijbes in Osdorp gaan volgende week hun meest kwetsbare, vaak oudere patiënten langs met verse Pfizervaccins, die door de GGD zijn verstrekt. Huisartsen mogen bij de GGD vaccins ophalen om daarmee patiënten thuis te vaccineren.

“Wij hebben ongeveer 65 patiënten die niet zelf naar de GGD kunnen voor een prik. Zij zullen straks achteraan de rij moeten aansluiten,” zegt Meijman. Hij wijst ook op de urgentie. “Bovendien speelt het probleem nú. Opgeteld gaat het in Nederland om circa honderdduizend vaak zeer kwetsbare mensen die, na een besmetting, een hoger risico lopen om in het ziekenhuis terecht te komen. Daar moet je niet mee treuzelen.”

Boostercampagne te langzaam

Woensdagavond laat deed zorgminister Hugo de Jonge na hevige kritiek van de Tweede Kamer de belofte dat elke 60-plusser die voor juli volledig was gevaccineerd, dit jaar nog een booster kan halen. Volgens de huisartsen is het uiterst onzeker of de GGD dit voor deze niet-mobiele thuiswonenden redt. De huisartsen willen dat niet afwachten. “Elke dag is winst.”

Elke dag sterven enkele tientallen, vaak oudere mensen aan het virus. En elke week neemt de effectiviteit van de vaccinaties een klein beetje af. RIVM-baas Jaap van Dissel rekende woensdag voor dat bij de zeventigplussers de vaccins nog voor 84 procent tegen ziekenhuisopname en voor 93 procent tegen ic-opname beschermen. Begin november was de bescherming tegen ziekenhuisopname nog 89 procent. De boosterprikken worden momenteel wel gezet, maar in eerste instantie bij zorgmedewerkers, tachtigplussers en bewoners van zorginstellingen. De rest volgt later. Nederland bungelt onderaan de Europese ranglijst met het aantal boosterprikken.

Omdat huisartsen hun handen vol hebben en met onderbezetting kampen door quarantaineregels en ziekte, stelt Het Roer Moet Om voor dat huisartsen tijd vrijmaken voor het thuisboosteren door de zogenoemde controlezorg – bijvoorbeeld de controle van diabetespatiënten – tijdelijk op te schorten.

Ook pleit de actiegroep voor het afschaffen van de vijftien minuten wachttijd na een prik. Nu moeten gevaccineerden na de prik onder medisch toezicht een kwartier wachten vanwege het risico op een allergische reactie. Volgens de huisartsen gaat met deze voorzorgsmaatregel veel kostbare tijd verloren. De GGD wordt erdoor beperkt in hun opschaling, zegt Meijman. “Deze mensen hebben al twee prikken gehad en kregen ook toen geen ernstige allergische reactie. Het zou wel heel wonderlijk zijn als ze die nu wel krijgen. De kans op een anafylactische shock is één op een miljoen.” In crisistijd moet snelheid voorrang krijgen op dit soort regels, zeggen de huisartsen.

Thuis uitzieken

Ook doen de dokters een oproep aan hun collega’s om zoveel mogelijk covidpatiënten, in overleg met een specialist uit het ziekenhuis, zo lang mogelijk thuis te begeleiden. Patiënten kunnen ook met vervroegd ontslag uit het ziekenhuis en thuis, onder begeleiding van de huisarts, uitzieken. Dat is voor de huisarts minder belastend dan het klinkt, volgens Meijman.

Hij rekent voor: “Er zijn ongeveer achtduizend huisartsenpraktijken en in de ziekenhuizen zijn een kleine drieduizend covidpatiënten opgenomen. Gemiddeld genomen heeft iets meer dan een op de drie praktijken één patiënt die met covid in het ziekenhuis ligt. Van onze praktijk met zesduizend patiënten ligt niemand met covid in het ziekenhuis. In de vierde golf hebben we maar één patiënt gehad die in het ziekenhuis is beland. Dat is dus goed te doen.”

Het crisisteam Huisartsen Amsterdam zorgde samen met de GGD al maanden geleden voor de mogelijkheid voor huisartsen om vaccins op te halen om hun niet-mobiele patiënten thuis te vaccineren. Het crisisteam heeft de huisartsen ook op deze optie gewezen, zegt vicevoorzitter Stella Zonneveld. Ze benadrukt wel dat het een vrijblijvende oproep was: “Vaccineren is eigenlijk niet de taak van de huisarts.” Bovendien zullen vanwege de grote druk op de huisartsenzorg niet alle huisartsen er tijd voor hebben.