Gemeente wil 24.000 huishoudens van Amsterdammers met laag inkomen helpen met isoleren

Dat is één van de onderdelen van het vrijdag door wethouder Zita Pels (Groenlinks, Duurzaamheid & Volkshuisvesting) bekendgemaakte isolatieoffensief. Het isolatieoffensief was in het voorjaar één van de grootste beloften van het nieuwe college van PvdA, GroenLinks en D66.

Pels schrijft dat door de ‘energiecrisis, bestaanszekerheidscrisis en klimaatcrisis’ de nood hoog is in de stad. Na de eerdere met een rijksbijdrage van 21,3 miljoen euro uitgekeerde energietoeslagen en kortingsacties rond witgoed voor minima pakt de gemeente nu zelf de handschoen op rond kleine maatregelen in woningen.

Opvallend, aangezien het stadsbestuur zelf geen woningen in bezit heeft en door landelijke regelgeving corporaties al gedwongen worden voor eind 2028 geen woningen meer te verhuren met E/F of G-label.

Klusbus

De gemeente wil daar echter niet op wachten. Een speciaal opgezet team moet in zes maanden tijd langs 24.000 huishoudens gaan om met kleine maatregelen de energiearmoede te dempen. Daarmee moeten mensen die zelf niet de mogelijkheid hebben hun woning te isoleren geholpen worden.

De installatieteams gaan met een speciale klusbus de geselecteerde buurten huis aan huis langs. Elk huisbezoek moet een à twee uur duren. Daarin worden mensen gratis geholpen met onder meer de plaatsing van kozijnfolie of een waterbesparende douchekop, het dichten van kieren of het ontluchten van radiatoren.

Ambtenaren worden energiecoach

De ambitie is torenhoog: per maand hopen ze langs 4000 deuren te gaan, bij een zevendaagse werkweek komt dat neer op zo’n 130 per dag. Er zijn twee organisaties gecontracteerd om de klussen uit te voeren: Klimaatroute en de Energiebespaardienst.

Het lijkt met het landelijke personeelstekort een moeilijk waar te maken streefgetal. Daarom gaat het college ook de eigen ambtenaren een cursus aanbieden om energiecoach te worden. Zij kunnen dan tijdens werktijd mee om woningen te helpen verbeteren of advies geven. Ook de al bestaande FIXbrigades worden geholpen om op te schalen.

Al een aantal jaar zet Amsterdam op kleinere schaal energiecoaches in. Onderzoek van de HvA in de Indische Buurt toonde vorig jaar echter dat dit niet altijd resultaat oplevert. Veel buurtbewoners met een kleine beurs zijn vaak zelf al tot het uiterste gegaan om energie te besparen. Gratis waterbesparende douchekoppen en LED-lampen bleven vaak onaangeroerd, omdat de installatie niet lukte. Daarom zullen de nieuwe teams meteen ook alles installeren.

Ondergrens rond enkelglas

De groots opgezette flitsactie betekent nog geen grootschalige isolatie van woningen. Zo hebben zo’n 100.000 woningen in de stad nog enkel glas en dat zal niet meteen vervangen worden. Volgens wethouder Pels bestaat het isolatieoffensief dan ook uit drie stappen.

Naast de aanpak van de energiearmoede, is de tweede stap deze winter het versnellen van alle isolatiepogingen in de stad. Ook daarin zijn de ambities hoog, van subsidies voor woningeigenaren met een laag inkomen tot drie miljoen euro voor VvE’s om knelpunten bij het isoleren van een groep woningen weg te nemen. Kleine particuliere verhuurders kunnen meedoen aan collectieve inkoopacties.

In aanloop naar nieuwe afspraken met corporaties volgend jaar worden gesprekken geïntensiveerd en er moet een aanpak komen voor commerciële en particuliere verhuurders. De stad kent circa 139.000 woningen die in hun bezit zijn. Zo wordt van grotere verhuurders verlangd uitleg te geven wat zij doen aan isolatie.

Wethouder Pels heeft aan het Rijk meer mogelijkheden tot handhaving gevraagd om verbetering van de slechtste woningen af te kunnen dwingen. Volgens Pels zou er een ondergrens moeten komen rond bijvoorbeeld enkelglas. Negentien procent van de corporatiewoningen in Amsterdam heeft enkelglas, maar bij de particuliere huur is het probleem twee keer zo groot: 38 procent.

Lange termijnmaatregelen nog onbekend

Naar de plannen werd reikhalzend uitgekeken door de gemeenteraad, die hoopte deze zomer al meer informatie te krijgen. In de vorige coalitieperiode was er door oppositiepartijen flink aangedrongen meer te investeren in isolatie dan de 10 miljoen euro die toen was vrijgemaakt.

Voor de huidige plannen wordt volgend jaar 8,5 miljoen euro uitgetrokken. In totaal wil het college de komende jaren 32 miljoen euro investeren in het isolatieoffensief, maar volgens het college is er meer onderzoek nodig om te bepalen waar het geld het hardst nodig is. De langetermijnkeuzes voor structurele verbetering van woningen moeten dan stap drie worden van het offensief, al is die 32 miljoen euro lang niet genoeg voor de hele isolatieopgave in de stad. De hoop is dat het geld een vliegwieleffect in de stad veroorzaakt waardoor alle partijen hun been bijtrekken.