PlusExclusief
Gaan een hond en de stad eigenlijk wel samen? ‘Je hebt er geld, ruimte en heel veel tijd voor nodig’
Lust en leven voor de een, grote ergernis voor de ander: honden blijken de stad in twee kampen te delen. En wordt zo’n hond zelf er eigenlijk gelukkig van, leven in Amsterdam?
Het is een droevige dinsdagnamiddag, tussen de buien door. Maar daaraan heeft een Amsterdamse hond geen boodschap; die wil even lekker buiten rennen.
Op de kop van het Java-eiland huppelt Lulu kwispelend over een uitrenplaats, een van de twee plekjes op het hele eiland waar een hond niet aan de lijn hoeft. Sterker, de plekken waar een hond überhaupt verboden is, waaronder vier binnentuinen, zijn naar schatting zo’n tienmaal groter.
“Dit is het, ja,” zegt baasje Femke Lans (44). “Het houdt niet over. Eigenlijk ben je als hondeneigenaar een soort slalommer.”
Java-eiland is uitstekend bedacht voor mens en gezin, maar de stadsplanoloog had vast geen hond thuis. Java-eiland is maar een voorbeeld. De stad is niet gebouwd op honden, zeker de oude wijken niet.
Lans: “Lulu is een havanezer en ik heb dat ras speciaal uitgezocht, omdat ze niet zoveel hoeven te rennen. Maar hier op het eiland zijn veel bezitters die zeggen: ‘Dan maar een bekeuring, mijn hond moet wel af en toe los kunnen gaan’.”
In het andere uitrenveldje, bij de tramhalte Azartplein, wordt net Raymundo uitgelaten. Volgens de man die in de krant liever alleen ‘Baas van Raymundo’ wordt genoemd, valt het allemaal wel mee. “Je moet even zoeken, de stad is voor het gros nu eenmaal een betonnen jungle. Maar als je je best doet, en je houdt van wandelen, vind je je stek wel. En zolang je achter je hond opruimt, voorkom je al de grootste ergernis.”
Poep op de stoep
Amsterdam is inderdaad geen ‘poep op de stoep’ meer. In de jaren tachtig en negentig was hondenpoep steevast volksvijand nummer 1 in Amsterdam, maar sinds de invoering van de poepzakjes ergert zich nog maar kwart van de Amsterdammers daaraan. Afval en troep op straat hebben die koppositie ruimschoots overgenomen.
Maar de irritatie van Amsterdammers over honden – en dan uiteindelijk vooral hun baasjes – blijft groot, blijkt alleen al uit een ingezonden brief die onder lezers veel losmaakte: heeft Amsterdam te weinig groen, of te veel hond?
Niemand weet exact hoeveel honden er in Amsterdam zijn. Na de afschaffing van de hondenbelasting in 2016 is dat nergens meer vastgelegd. Volgens een gemeentelijke schatting in 2021 waren het er destijds zo’n 30.000, maar daarin is niet meegerekend dat tijdens de lockdown massaal huisdieren werden aangeschaft, vooral in de grote steden. Maar in de stad is het hondenbezit nog altijd een stuk lager dan het landelijk gemiddelde: één op de vijf huishoudens in Nederland heeft een hond.
Twee kampen
Maar dat honden irritatie oproepen, staat vast. Niet opgeruimde poep (hier en daar wordt er uit irritatie een vlaggetje in gestoken). Blaffende honden die urenlang alleen thuis zijn. Gegrom naar elkaar op een senang terras. Loslopende honden die schrik aanjagen, al dan niet terecht, of in hun enthousiasme modderpootjes achterlaten op een schone broek.
De dooddoener ‘Hij doet niks, hoor’ werkt in de regel averechts. Dat moest er nog eens bijkomen.
Het verdeelt de stad in twee kampen, zoals ook de barbecue dat doet. Voor de een het ingrediënt voor de perfecte zomeravond, maar bij de bovenburen staat de woonkamer blauw.
Toch hebben ook hondenbezitters het in Amsterdam niet makkelijk. Natuurlijk, ze zijn er wel, mooie plekken waar de hond heerlijk los kan rennen. Maar dan moet je met de auto naar Spaarnwoude, de Lutkemeerpolder, de Ouderkerkerplas of Het Twiske, en iets dichterbij naar het Amsterdamse Bos, de Gaasperplas, het Diemerbos of het Westerpark.
Voor de meeste Amsterdammers is dat niet om de hoek.
De gemeentelijke vuistregel is dat iedere hondenbezitter binnen één kilometer een losloopgebied moet vinden, maar dat is in een stad als Amsterdam niet realistisch. Dat blijkt ook uit de plattegrond van de gemeente met hondenlosloopgebieden. Hoe dichter richting binnenstad, hoe minder plekken. In de grachtengordel is er zelfs niet één.
“Alles is volgebouwd. Of je moet een gracht dempen en dat wil natuurlijk niemand,” zegt hondengedragsdeskundige Annemiek van Daalen van Dogs&People.
“Het is net als met kinderen in Amsterdam,” zegt Jeanine Kornmann van dierenasiel DOA. “Je moet net even wat meer moeite doen.”
“Ik ken veel mensen die niet hun kinderen met de bakfiets naar school brengen, maar hun hond naar het park,” zegt hondengedragsdeskundige Cas Snel. “Voor een hond is Noord misschien nog het beste. Daar zijn relatief veel uitrenplekken en anders kun je richting Het Twiske.”
Junkenpoep gevaarlijk
Voor de hond zelf valt het leven in de stad ook niet mee. Bijna overal aan de lijn, smalle en drukke stoepen, het lawaai van trams, roekeloze fietsers. En dan moet het baasje nog voortdurend oppassen wat de hond allemaal in zijn bek neemt; sommige rassen eten werkelijk alles wat ze tegenkomen.
Daar zit een hoop gevaar tussen. Etensresten met glas, plastic zakjes met daarin iets dat niet verteert, mondkapjes, condooms en de schrik van elke hondenbezitter: de letterlijk levensgevaarlijke poep van een junk, vooral te vinden in de grotere parken of langs het spoor.
Snel: “Aan junkenpoep schijnt een bepaalde geur te zitten die bij honden erg in trek is.”
Ook heeft de hondenbezitter te maken met stadgenoten die meteen woedend worden als een onstuimige hond iets te dichtbij komt, en dat is in Amsterdam dus nogal snel. De grote vraag is: gaan hond en stad eigenlijk wel samen?
Kornmann: “Je bent geen echte Amsterdammer als je niet iets te klagen hebt. Een hondenbezitter moet natuurlijk zijn verantwoordelijkheid nemen, maar je kan nooit iedereen blij maken.”
Van Daalen: “Het is een ongoing struggle, we moeten het samen doen. Sommige mensen vinden honden eng of naar of vies, en dat recht hebben zij ook. Dus hou je hond waar nodig aan de lijn, of loop een stukje om. Dat is voor de hond vaak ook veel prettiger. En ruim gewoon zo vaak mogelijk de poep op. Dat is echt een heel kleine moeite, tenzij het diarree is.”
Puppytraining
Een hond moet wel goed luisteren, en daar schort het nog wel eens aan. Snel: “Een puppytraining doet iedereen wel, maar sommige mensen beschouwen een hond als een volwaardig gezinslid. Maar een hond heeft regels, leiderschap en duidelijkheid nodig. Het blijft een hond.”
Een hond kost nu eenmaal veel werk, als je het goed wil doen tenminste. Kornmann: “Wij zeggen altijd tegen mensen die in ons asiel komen: ‘Wees je bewust waar je aan begint.’ Voor een hond heb je geld, ruimte en heel veel tijd nodig.”
Van Daalen: “Sommige mensen willen dat hun pup na zes weken 110 procent reageert op zit, lig, af, kom. Anders wordt het ze te lastig. Je moet als hondenbezitter iets moois toevoegen aan het leven van de hond. Je mag nooit een hond nemen alleen voor je eigen comfort.”
Liefde, begrip en een paar goede slaapplekken
Maar is het voor een hond zelf eigenlijk wel een pretje om in een stad als Amsterdam te wonen? Is zo’n beest niet veel beter af in minder bebouwd gebied, met veel meer ruimte meteen om de hoek van zijn mand?
Volgens Snel wordt de grootte van een woning overschat, zelfs voor het grotere formaat hond. “Er heerst een stigma over driehoog achter. Als hij een baas heeft die elke dag tijd heeft om naar het Amsterdamse Bos te gaan, heeft hij een wereldleven. Beter dan de hond bij een dame op het platteland die alleen even naar een lantaarnpaal heen en weer gaat. Het maakt een hond niet uit hoe groot hij woont, als het maar een fijne plek is. De rest gebeurt buiten.”
En ook binnen kan een hond gelukkig zijn. Van Daalen: “Geef een hond veiligheid, vertrouwen, liefde, begrip en een paar goede slaapplekken in huis. En lekker eten! Het geluk van een hond is meer dan alleen uitlaten.”
En laten we vooral ook niet het geluk van de baasjes vergeten. Van Daalen: “Mensen met een hond zijn vaak gezonder, zowel fysiek als mentaal. Ze komen meer in beweging, gaan de deur uit, maken sneller een praatje. Dat wordt nog wel eens vergeten. En voor heel veel mensen is een hond echt hun maatje, hun lust en hun leven.”
