Felbegeerd trappistenbier straks ook legaal te koop in Amsterdam: ‘Een gram cocaïne is makkelijker te krijgen dan een flesje Westvleteren’

“Natuurlijk zijn we blij en trots dat we het mogen verkopen,” zegt Mike Janssen. Hij is eigenaar van drankenspeciaalzaak Mitra aan de Beukenweg in Oost, en kan zich binnenkort de enige Amsterdamse slijter noemen die het trappistenbier Westvleteren ‘legaal’ in het assortiment heeft.

Voor wie niet bekend is in de wondere wereld van het speciaalbier: Westvleteren is een van de tien ‘trappisten’, en binnen dat selecte gezelschap veruit de exclusiefste. Trappistenbieren moeten voldoen aan strenge regels: het brouwen van het abdijbier moet plaatsvinden binnen de muren van een klooster, onder toezicht van monniken van de orde der cisterciënzers, en de opbrengst mag enkel ten goede komen aan de abdij. Winst maken is uit den boze.

Bedevaartstocht

Nederland kent twee trappistenbieren (Zundert en La Trappe), België vijf, waarvan Westvleteren een welhaast mythische status heeft. Dat sacrale imago vloeit voort uit het exclusieve distributiebeleid: het bier, waarvan jaarlijks niet meer dan 7500 hectoliter wordt gemaakt, kan enkel worden verkregen bij de Sint-Sixtusabdij in het West-Vlaamse Westvleteren en in de kroeg ertegenover.

Wie een van de drie bieren wil proeven moet dus op bedevaartstocht naar het klooster tussen Ieper en Duinkerke, waar op afspraak (tot 2020 telefonisch, inmiddels ook online) en op bepaalde dagen een beperkt aantal flesjes opgehaald kan worden. Bij de poort wordt streng gecontroleerd op kentekens, om te voorkomen dat mensen meermaals hun achterbak volgooien.

Deze week maakten de monniken bekend het roer om te gooien. Omdat in Nederland een bloeiend grijs circuit is ontstaan waarin Westvleteren voor woekerprijzen werd aangeboden, besloot de abdij om vanaf komende maand de felbegeerde flesjes via slijterijen te gaan verkopen. Vooralsnog enkel bij Mitradrankwinkels, waarvan er in Amsterdam slechts ééntje bestaat, later ook via andere distributiekanalen. In totaal gaan er jaarlijks 240.000 flessen richting Nederland.

Schimmigheid troef

Wie de juiste adresjes kende en bereid was om diep in de buidel te tasten, kon ook in Amsterdam altijd wel aan een flesje of twee komen, al blijft het schimmigheid troef rond het exclusieve gerstenat. “Ja, we hebben Westvleteren in ons assortiment,” geeft bedrijfsleider Jan Disseldorp van avondwinkel Sterk aan de De Clerqstraat na enig doorvragen toe.

“Hoe we daaraan komen? We hebben zo onze kanalen, af en toe rijden we op en neer, meer kan ik er eigenlijk niet over zeggen.” Een flesje kost 11,50 euro, per maand gaan er niet meer dan tien over de toonbank. “Je wil de klant graag bijzondere producten aanbieden, met een fles cola onderscheid je je niet.”

Ook de Bierkoning in de Paleisstraat blijft mysterieus over de herkomst van zijn voorraad Westvleteren (‘Je komt weleens ergens’), maar volgens eigenaar Jelle Hultink is het eenvoudiger om in Amsterdam aan een gram cocaïne te komen dan aan een flesje van het Belgische trappistenbier.

Volgens Hultink is met name de ‘12’, een quadruppel met een alcoholpercentage van 10,2 procent een ‘prachtig bier’, maar is de hype ook het resultaat van een uitgekiende marketingstrategie. “Dat ingewikkelde ophalen van het bier bij de abdij spreekt natuurlijk tot de verbeelding, maar het grijze circuit waar de monniken nu zo tegen ageren wordt ook door hen zelf gefaciliteerd: via de ‘achterdeur’ worden enorme partijen weggezet.”

Kroonkurk voor 20 dollar

Dat onderschrijft biersommelier Rick Kempen. “Ik ken genoeg verhalen van mensen die een monnik kennen en af en toe een pallet met bier in hun schuurtje laten zetten. Dat wordt dan weer doorverkocht, met een flinke marge erop. Het is een goed voorbeeld van ‘wat een gek ervoor geeft’.” Bij de Bierkoning kostte het duurste flesje Westvleteren 17,50 euro, maar in de Verenigde Staten, waar het bier nog populairder is dan in Europa, worden ze voor wel 100 dollar verkocht. Online wisselen alleen de kroonkurken van Westvleteren al weleens voor 20 dollar van eigenaar.

“Ik vind het wel nobel dat de monniken een einde willen maken aan die gekte,” zegt Hulting van de Bierkoning. “En het zou fijn zijn als we het straks voor een normale prijs kunnen verkopen.” Bij Mitra aan de Beukenweg gaan de biertjes tussen de 5 en de 6 euro kosten: nog steeds niet goedkoop, maar lang niet zo duur als ze nu in het ‘grijze circuit’ zijn. Kempen: “Maar Westvleteren gaat niet leveren aan de horeca, dus daar zal wel weer een nieuwe onderhandse handel ontstaan. Het is en blijft een zeer gewild bier, dus daar valt aan te verdienen.”