Woensdag komt met Giërmo B. de eerste verdachte voor de rechtbank van de moord op de Amsterdamse advocaat Derk Wiersum. Wat weten we van die aanslag op de rechtsstaat?
De verdachten
Vooralsnog vervolgt justitie twee verdachten van betrokkenheid bij de liquidatie van Derk Wiersum, advocaat van kroongetuige Nabil B. – al zijn meer betrokkenen in beeld. Het gaat om Giërmo B. (36), die begin oktober is gearresteerd, en Anouar Taghi (26), die in november is gepakt.
Woensdag komt alleen B. voor de rechtbank op een formele zitting in ‘de bunker’ van de rechtbank in Amsterdam-Osdorp, omdat de rechtbank na drie maanden moet toetsen of hij in de cel moet blijven.
Hij zat volgens de recherche in de witte Opel Combobestelbus waarin de twee daders in de ochtend van 18 september vluchtten nadat Derk Wiersum op Imstenrade in Buitenveldert was doodgeschoten toen hij van zijn huis naar zijn elektrische auto liep.
Giërmo B. verbleef in het verleden in Amsterdam, Almere en de regio Utrecht. Hij werd in 2013 samen met een medeverdachte veroordeeld tot zeven jaar celstraf voor twee heel nare overvallen.
Eerst waren ze op 16 mei 2012 met een mes verfhandel Willie het Verfboertje in Woudenberg binnengegaan. Ze staken eigenaar Willie van Dreumel in zijn linkerbeen toen die zich verzette. Ze lieten hem achter in het keukentje achterin de zaak – met tape over zijn mond en gekneveld – en vluchtten met 3000 euro en zijn mobieltje, een Nokia.
Ruim een week daarna overvielen ze op enigszins vergelijkbare manier een echtpaar in Tienhoven.
Ze stonden rond 2.30 uur ineens naast het bed van het stel en zetten zowel de man als de vrouw een mes op de keel. Ze dwongen ze mee te komen naar andere kamers, bonden de handen en voeten van de slachtoffers weer met tape vast, plakten hun monden af en namen 3000 euro mee, een Rolexherenhorloge, vier gouden dameshorloges, drie gouden en diamanten ringen, drie camera’s en vier mobiele telefoons.
Giërmo B. maakte met één van de gestolen camera’s nog dezelfde dag foto’s van zichzelf en zijn familie – wat het gerechtshof als extra bewijs zag. Hij had de eerste overval bekend en de tweede ontkend, maar volgens de rechters moest hij wel de ‘kale’ zijn over wie zijn medeverdachte tegen een ander had gerept.
Het hof sprak van ‘gewelddadige’ en ‘uiterst angstaanjagende’ overvallen.
Dat B. ‘een beïnvloedbare man’ is ‘met laag IQ’, zoals zijn toenmalige advocaat had aangevoerd, leidde niet tot een lagere straf.
Het hof liet meewegen dat hij al een strafblad had voor geweldsmisdrijven, al waren die minder ernstig dan de overvallen.
In de gevangenis werd B. bestraft voor softdrugsbezit en het mishandelen van een bewaarder.
Nu vervolgt het Openbaar Ministerie hem voor het medeplegen van de moord op Wiersum, het voorbereiden van die liquidatie en de heling van twee van de drie rond de moord gebruikte voertuigen.
B.’s advocaat Tjalling van der Goot wil niet op de zitting van woensdag vooruitlopen.
Anouar Taghi wordt beschuldigd van een coördinerende rol bij de moord. Hij is een volle neef van Ridouan Taghi. Die laatste wordt als opdrachtgever van de moord beschouwd omdat Wiersum de advocaat was van kroongetuige Nabil B., die hem en zijn groepering van vele onderwereldmoorden, liquidatiepogingen en moordplannen beschuldigt.
De in december in Dubai gearresteerde Ridouan Taghi is overigens (nog) niet voor de moord op Wiersum aangeklaagd.
De feiten
De groep verdachten had Wiersum al zeker sinds 30 augustus geobserveerd bij zijn huis – en waarschijnlijk ook bij zijn kantoor en elders. ‘Spotters’, observanten, hadden zijn dagelijkse patroon in kaart gebracht. Ze hadden daarbij zeker drie voertuigen gebruikt: de in Rotterdam gestolen Opel Combobestelbus, een in het Limburgse Brunssum gestolen Volkswagen Transporterinvalidenbus en een in Nieuwegein gestolen Renault Mégane.
Die auto’s zijn, behalve bij Wiersums huis, in de weken voor de moord in elk geval ook in Zuidoost, Almere en Hoensbroek geweest – blijkt uit een analyse van camerabeelden en kentekenregistraties.
Rond 6.20 uur in de ochtend van 18 september zette de bestuurder van de Opel Combo de donker geklede schutter af. Na de schoten reed de bestelwagen met de schutter weg over de Van Boshuizenstraat, de A2 en de A9, naar het centrum van de Bijlmer. De Combo is uiteindelijk in Almere gevonden. De bestelauto was overigens ook in de ochtend voor de moord al op Imstenrade geweest.
De beveiliging
Vanzelfsprekend schokte de moord op advocaat Wiersum het land, nadat eerder al de onschuldige broer Reduan van kroongetuige Nabil B. was geliquideerd. Nu was ‘een togadrager’ het slachtoffer, een procesdeelnemer.
Rechters, officieren van justitie en sommige advocaten worden sindsdien op verschillende manieren beveiligd – door bewakers, met technische middelen of een combinatie daarvan.
De Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB), die de zwaarste beveiliging doet, kan dat extra werk met ruwweg vierhonderd personeelsleden niet aan. De Bewakingseenheid (BE) van de politie en andere specialistische diensten springen bij. Dat kost de politie zo veel capaciteit dat andere terreinen daaronder lijden.
Ook de zittingen in alle processen die iets met de groepering van Ridouan Taghi te maken hebben, zijn met zware veiligheidsmaatregelen omgeven. Journalisten is verzocht de identiteit van de procesdeelnemers waar mogelijk af te schermen. Media mogen geen beelden maken, alleen geluidsopnamen.
Ook de zitting woensdagmiddag in ‘de bunker’ zal zwaarbeveiligd zijn. Omdat geaccrediteerde journalisten voorrang hebben en mogelijk niet al het publiek op de tribune past, achter het kogelwerende glas, is er ook een beeldverbinding met een zaal in de rechtbank aan de Parnassusweg in Zuid. Opnames maken is daar streng verboden.
