De bouw van nieuwe woningen in Amsterdam valt helemaal stil
In het laatste kwartaal van 2019 zijn nog maar zestien vergunningen aangevraagd voor een nieuwe koopwoning. Over twee jaar komt er in Amsterdam bijna geen woning meer bij.
Het zijn ‘schokkende’ en ‘dramatische’ cijfers, zegt Frank van Blokland, directeur van IVBN, de belangenbehartiger van vastgoedbeleggers. “De bouw valt stil en dat is het gevolg van jarenlang gemeentebeleid in Amsterdam.”
Voor de bouw van nieuwe woningen zijn vergunningen nodig. Zodoende vormt het aantal vergunningen dat is afgegeven een goede indicator voor de nieuwbouw. Voor Amsterdam betekent dit slecht nieuws. In het vierde kwartaal van 2019 zijn slechts 77 vergunningen afgegeven voor nieuwe huizen, waarvan zestien voor een koophuis, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek en van ABN Amro. “Meestal worden juist in het vierde kwartaal veel vergunningen afgegeven,” zegt Madeline Buijs, sectoreconoom bij ABN Amro. “Het gaat het hele jaar al mis.”
Ter vergelijking: in het vierde kwartaal van 2018 zijn er 1872 vergunningen verstrekt. Dit betekent een daling van 95 procent in een heel jaar.
In heel 2019 zijn 1995 vergunningen afgegeven, tegen 3097 in 2018.
Zichtbaar over twee jaar
De nieuwbouw in de stad valt niet onmiddellijk stil, want tussen vergunning en bouw zit een paar jaar. Dat de verstrekking van vergunningen het nulpunt nadert, zal dus over een jaar of twee zichtbaar zijn in de stad: er komt bijna geen woning meer bij.
En dat is behoorlijk dramatisch voor Amsterdam. De snelgroeiende stad heeft juist behoefte aan duizenden woningen om al die nieuwkomers, studenten en jongeren die het huis uitgaan, te huisvesten. De woningnood is al een groot probleem, met als gevolg snel stijgende koop- en huurprijzen. Als de bouw stil valt, zijn de gevolgen niet te overzien.
De gemeente wil gemiddeld 7500 woningen per jaar bouwen. De afgelopen jaren leek Amsterdam dit aantal te halen, maar volgens Buijs van ABN Amro zit de bouw nu op een kantelpunt. “Als dit doorzet, zal het woningtekort niet afnemen.”
Stijgende bouwkosten
Volgens Jan Overtoom, regiomanager Amsterdam voor Bouwend Nederland, ‘kachelt de nieuwbouw in Amsterdam achteruit.’ Hij wijt deze teruggang vooral aan de snelstijgende bouwkosten. Personeel en materiaal zijn duur. Amsterdam belooft hiermee rekening te houden bij de uitgifte van de grond: als de kosten stijgen, moet de grondprijs dalen, maar volgens Bouwend Nederland is dit slechts theorie. “Bouwbedrijven krijgen het niet meer rond gerekend in Amsterdam,” zegt Overtoom. “Dus trekken ze de stad uit.”
De stikstofproblematiek is ook nog niet uitgewoed en zorgt voor vertraging in de bouw, aldus Overtoom. De diensten zijn overbelast, waardoor de aanvragen van vergunningen lang blijven liggen. Daarnaast stelt Amsterdam veel hogere eisen aan duurzaamheid van huizen, waardoor de kosten nog meer oplopen.
Eerder dit jaar sloten grote vastgoedbeleggers en de gemeente Amsterdam een akkoord voor duizenden nieuwe woningen, waarvan de huren gematigd zullen stijgen. Maar de deal is geen toverstokje om de nieuwbouw aan te wakkeren, zegt Van Blokland van IVBN. “We zijn bezig met de uitwerking. De deal is nog niet gladgestreken.”
Ook wethouder Laurens Ivens maakt zich zorgen over de hoge bouwkosten en dan vooral over de gevolgen daarvan voor de bouw van sociale huurwoningen, omdat corporaties de hogere kosten niet kunnen vereffenen met hogere huren. In zijn ogen is eerder sprake van een dip in de nieuwbouw dan van een crisis. De gemeente overlegt met bouwers en beleggers over de grondprijzen.
