PlusAnalyse
Burgemeester Halsema wil dat Amsterdam zijn toon matigt. Heeft ze een punt?
De Amsterdamse branie wordt steeds duurder betaald, waarschuwde burgemeester Halsema. De hoofdstad gedraagt zich als een dominee, maar moet als een koopman gaan denken.
Kapsones kosten geld, en zijn heel slecht voor de verstandhouding met de buurgemeenten die Amsterdam juist hard nodig heeft. Ook in politiek Den Haag is goodwill voor Amsterdam steeds dunner gezaaid, terwijl er juist samenwerking nodig is op essentiële dossiers zoals het doortrekken van de Noord/Zuidlijn of de aanpak van het lerarentekort, zei Halsema.
Het was een opvallende en indringende boodschap van de burgemeester tijdens de nieuwjaarstoespraak, normaal gezien geen moment voor al te drieste uitspraken.
Toch is de timing begrijpelijk, want iedereen die vorig jaar wel eens buiten de stadsgrenzen kwam heeft kunnen horen dat de regio genoeg heeft van het solistische optreden van Amsterdam. Frustraties vanwege de hoofdstedelijke weelde of morele superioriteit zijn van alle tijden, maar nu de ‘kneiterlinkse’ coalitie aan de knoppen zit lijk het soms alsof Amsterdam zich helemaal niets meer aantrekt van de rest.
Of het nu gaat om de bouw van nieuwe kantoren, de verplaatsing van festivals of de verhuizing van de cruiseterminal PTA en de brug over het IJ. Omliggende gemeenten kregen op z’n best een briefje met de mededeling wat Amsterdam van plan is en moeten het op z’n slechtst uit de krant vernemen. Ook Halsema zelf maakte zich er schuldig aan, toen ze aankondigde dat Amsterdamse arrestanten voortaan bij Schiphol worden opgeborgen, in de gemeente Haarlemmermeer. Deze gemeente, en anderen zoals Amstelveen, Zaanstad en Diemen zijn het zat om voor voldongen feiten te worden geplaatst.
Halsema heeft gezien dat Amsterdam steeds meer nadelen ondervindt van dit gedrag. Deze zomer werd een fusie tussen de getroebleerde Amsterdamse vuilverbranding AEB met het succesvolle concurrent HVC direct afgeschoten door de tientallen kleinere gemeenten die hier aandeelhouder van zijn. Amsterdam lost z’n eigen problemen maar op, werd er gezegd. Ook de aankondiging van de linkse coalitiepartijen dat cruisehaven PTA weg moet uit Amsterdam werd met verbijstering aangehoord door de omliggende IJmond-gemeenten. Tot op heden hebben zij geen alternatieve locatie aangedragen. En de Java-brug over het IJ is door de provincie Noord-Holland en Rijkswaterstaat praktisch geblokkeerd, zodat de hoofdstad terug naar de tekentafel moet, met vele jaren vertraging tot gevolg.
Er komen nog veel meer uitdagingen aan. Halsema waarschuwt dat de grote problemen van deze tijd niet opgelost kunnen worden zonder samenwerking. Neem bijvoorbeeld veiligheid. Door de moord op Derk Wiersum, de advocaat van de kroongetuige in de zaak tegen topcrimineel Taghi, zijn tientallen agenten uit het hele land nodig om de betrokkenen bij het strafproces, dat in Amsterdam plaatsvindt, te beveiligen. Leraren die nodig zijn om een vierdaagse schoolweek in de hoofdstad te voorkomen, moeten ergens vandaan komen, het liefst zonder roosterproblemen te creëren in Zaandam of Diemen.
En het megaproject Zuidasdok, het ondergronds brengen van de A10 bij de Zuidas, zit in een cruciale fase nu de bouw stilligt. Trekt Den Haag de portemonnee om prijsstijgingen op te vangen, of moet Amsterdam genoegen nemen met een soberder variant? En hoeveel wil het Rijk bijdragen aan het doortrekken van de Noord/Zuidlijn? Dit is niet het moment om de rest van Nederland belerend toe te spreken over genderneutrale toiletten of verplichte inclusiviteit.
Met andere woorden zegt Halsema dat Amsterdam een dief van z’n eigen portemonnee is als de toon niet gematigd wordt. Laat de dominee maar even thuis, 2020 moet het jaar van de Amsterdamse koopman worden.
