Broodjesprotest op Roeterseiland: ‘Het is onmogelijk om betaalbaar plantaardig te eten op de UvA’

“Het is onmogelijk om ethisch te consumeren, want er wordt acht euro gerekend voor een veganistisch broodje,” zegt Titus van der Valk (25), student onderwijswetenschappen en initiatiefnemer van de Antikantine, zoals de actie tegen UvA-cateraar Cirfood heet. “We protesteren voor betaalbaar en plantaardig eten op de universiteit.”

Maandag en dinsdag – er stonden boterhammen met humus en fava op het menu – stonden de actievoerders in de kantine. “Dat mocht niet, maar we deden het toch. Vandaag hebben we een deal gesloten om buiten te staan,” zegt Van der Valk. Dus staan de actievoerders op dag drie van hun broodjesprotest, dat tot vrijdag duurt, voor de ingang van de Roeterseiland Campus.

Bizar duur

Ondanks de kou staat een grote groep studenten de demonstranten op te wachten. Sommigen voor een gratis lunch, anderen om het protest te steunen. Psychologiestudenten Anna van den Bos (22) en Tijn Mantel (20) halen vaak goedkoper eten bij de supermarkt, maar zouden liever lunchen in de kantine. “Zeker als ik daarmee de universiteit zou steunen, in plaats van de Albert Heijn,” zegt Mantel. “Maar hier eten halen is bizar duur. Je moet goed kunnen eten zonder een heel fortuin kwijt te zijn, dus het is goed dat ze protesteren.”

In de kantine kost een Syrisch-Libanese wrap 6,49 euro, Georgische friet: 3,49 euro. Voor een pasta pesto betaal je 6,20 euro. Een Vietnamese rijstmaaltijd met kip krijg je voor 7,50 euro, de variant met tempé kost 6,95 euro.

Duitse politicologiestudenten Finn Turnwald (19) en Max Brockmann (18) hebben nog nooit iets gekocht in de kantine, vanwege de hoge prijzen. “De kwaliteit zal wel beter zijn dan in de supermarkt, maar ik heb een beperkt budget, want ik ben student,” zegt Brockmann. Turnwald trekt de vergelijking met Duitse schoolkantines: “Daar krijg je voor 3 euro een volledige maaltijd.”

Een veganistische universiteitskantine zien studenten ook wel zitten, of op z’n minst eentje met meer plantaardige opties. “In zo'n kantine is er weinig keuze en zit er altijd wel tomaat of humus op,” zegt Mantel.

Niet zelf broodjes smeren

Vicevoorzitter van het college van bestuur Jan Lintsen loopt ook langs de broodjestafel. Hij snapt dat de kantine duur is, ‘maar dit is wat het kost als je het in de markt zet’. “Als jullie iets kunnen verzinnen om het slimmer en goedkoper te doen, ga je gang.” Hij stelt dat de markt niet de enige optie is, maar hij vindt dat de UvA de kantine niet zelf moet gaan runnen. “We zijn goed in onderwijs en onderzoek, niet in broodjes smeren.”

De boterhammen die de Antikantine deze week uitdeelt, 1500 in totaal, kosten ongeveer 800 euro. Dat geld hebben ze gekregen van de Centrale Studentenraad. “Het kan dus gewoon goedkoper,” zegt Van der Valk. In de kantine zou een keuze tussen twee veganistische maaltijden van twee euro per stuk al goed zijn.

Volgens Liesbeth Nijhuis, districtsmanager UvA-HvA van Cirfood, is het zelfs thuis niet mogelijk om voor die prijs een gezonde maaltijd te bereiden. “We moeten ons daarbij aan strenge regels over voedselveiligheid houden.” In 2030 wil Cirfood CO₂-neutraal zijn. Minder vlees en meer plantaardige producten horen daar ook bij, maar een volledig veganistische kantine is niet wenselijk: “We willen, net als de UvA, keuzevrijheid blijven bieden aan alle studenten.”

Volgens Cirfood is er genoeg keuze tussen luxe en minder luxe producten. “Zo is er voor iedereen altijd iets betaalbaars te vinden. Ook hebben we een lunchdeal, waarbij studenten voor 3,35 euro een volledige lunch kunnen kopen, inclusief drinken en een stuk fruit.”

De UvA laat in een reactie weten dat ze de actie begrijpen. Met de studentenraad sprak de universiteit dinsdag af dat er een pilot komt waarin vegetarische en veganistische maaltijden de komende periode scherp geprijsd worden. Daarnaast gaat de UvA in gesprek met de studenten, op basis van een lijst met wensen voor de kantine.

Elke student die een gratis broodje krijgt, wordt ook uitgenodigd voor het groepsgesprek maandag, waarin de actiegroep hun wensenlijst gaat samenstellen.

Binnen drie kwartier zijn de broodjes met spinaziespread uitgedeeld en opgegeten. Al snel is er geen kruimel van het broodjesprotest meer te bekennen.