PlusReportage
Blowverbod geen obstakel voor toeristen: ‘De coffeeshops blijven toch nog wel?’
Coffeeshops, bezoekers, bewoners. Het aanstaande blowverbod in het Amsterdamse Wallengebied wordt dit Hemelvaartweekend vooral schouderophalend afgewacht.
“Maar de coffeeshops blijven toch nog wel?” Even neemt de verbijstering bezit van Anna, die met vriendin Tatjana afgelopen donderdag vanuit Osnabrück naar Amsterdam is gereisd, vooral om de geneugten van de stad te beleven.
Dat het om een rookverbod op straat gaat, neemt de onrust meteen bij haar weg. “Dat is jammer. Het is plezierig om op straat te roken. Mensen zitten toch ook op het terras? Wat is het probleem?” Afschrikken doet het verbod niet. “De volgende keer komen we gewoon weer. Mogen we dan alleen binnen roken? Dan doen we dat.”
In veel landen is het een lang Hemelvaartweekend en dat is te merken op de Wallen. Het is druk met vooral Italiaanse, Spaanse en Duitse bezoekers. Dat merken ze ook in de coffeeshops, waar vaak van voertaal moet worden gewisseld.
Wat dit Hemelvaartweekend nog mag, is de komende Pinksterdagen verboden. Vanaf deze donderdag mag er op de Wallen geen wiet meer op straat worden gerookt. De maatregel leidt bij meer toeristen tot verbazing, gevolgd door onverschilligheid. “Waar moet het dan?” vraagt Enzo, die een lang weekend Amsterdam zondagmiddag achter het monument op de Dam afsluit. Met vrienden en met gedeelde rookwaar. “Binnen? Met dit weer?”
Wiet is niet de reden dat de Napolitanen voor Amsterdam kozen. Niet de énige, in ieder geval. Ook Artis, de Heineken Experience, de ‘Red Light’ en het museum stonden op de wensenlijst – welk museum blijft vanwege de taalbarrière dan wel de gevorderde staat van de joint onduidelijk.
‘Net op tijd’
Hun aankoop bevalt goed. “In Napels is het niet legaal op straat,” zegt vriend Simone. “De politie pakt je op. Mag het straks hier ook niet meer? Dan zijn we net op tijd.” De reden voor het verbod laat zich lastig uitleggen. “Te druk? No capito, ik begrijp het niet. Ik zie nauwelijks mensen roken buiten.” Lacht: “Alleen wij.”
Ook bij de coffeeshops leeft het verbod nog niet erg. “Wij houden de mensen straks gewoon binnen,” zegt de verkoper van City Hall bij de Damstraat. “Dat is niet zo’n probleem. We vragen ze nu ook of ze niet voor de deur willen staan roken omdat de buren daar last van hebben. Maar wat ze verderop doen, dat kan ik niet zien.”
Ook in coffeeshop Green House zal na donderdag weinig veranderen. “We geven onze klanten, zeker als ze uit het buitenland komen, toch al informatie over wat ze kopen en wat ze daarmee kunnen doen,” zegt eigenaar Joachim Helms. “Daar vertellen we straks bij dat ze het niet op straat mogen roken.”
Bang voor minder klanten, die wellicht voor een concurrent buiten het verbodsgebied kiezen, is Helms niet. Integendeel. “Ze blijven langer binnen als ze niet op straat mogen roken en bestellen wat vaker. Er komt echt geen bezoeker minder naar de Wallen omdat ze op straat niet mogen blowen.”
Tekst gaat verder onder de foto
The Bulldog gaat posters ophangen, zegt een woordvoerder. Over het verbod zelf heeft het bedrijf geen pregnante mening. En of de ingreep gevolgen heeft voor de klandizie is volgens haar ‘koffiedik kijken’. Wel is de vraag hoe ver de invloed van de coffeeshop op straat reikt. “Op het terras mag gerookt worden. Maar we weten niet hoe ver het toezicht gaat.”
Gebrek aan handhavers
En daar ligt volgens voor- en tegenstanders het probleem. “De handhaving op het alcoholverbod werkt al niet, dan gaat dit ook niet werken,” zegt Helms, ook woordvoerder van branchevereniging Bond van Cannabis Detaillisten (BCD). “Het gebrek aan handhavers in de binnenstad wordt niet aangepakt.”
De coffeeshops zijn volgens Helms bang dat de maatregel stapsgewijs wordt verruimd. “De burgemeester heeft al aangekondigd dat als dit verbod niet werkt, het verbod wordt uitgebreid naar de terrassen van coffeeshops. Of er komt een afhaalverbod voor cannabis, net zoals nu met alcohol.”
“Dat raakt coffeeshops direct. Terwijl wij geen invloed kunnen uitoefenen op het succes van het blowverbod. Wíj kunnen niet handhaven op straat, dat is aan de gemeente. De kans om afgerekend te worden op het succes van een maatregel zonder daar invloed op te kunnen uitoefenen is zorgwekkend.”
Volgens de gemeente is het blowverbod nodig omdat binnenstadbewoners ‘structureel en buitensporig veel last van drukte en overlast ervaren door massatoerisme en middelenmisbruik in de openbare ruimte.’ Maar niet elke Wallenbewoner denkt daar zo over.
“In een straal van 250 meter rond mijn huis zitten vijf coffeeshops,” zegt buurtbewoner Ab Gietelink die ‘al 22 jaar op de Oudezijds Achterburgwal’ woont. “Ik heb er nooit last van gehad. Ik rook het niet. Maar als ze bij mij buiten staan, heb ik er geen probleem mee. Net als de alcohol. Pak niet het gebruik aan, maar het misbruik.”
Veel van zijn buren denken er anders over. “Ik vind het absurd en egocentrisch om op de Wallen te gaan wonen en dan te zeggen: ik wil niet dat er andere mensen komen. Het is een voorrecht om hier te wonen en te werken. “De rest van de wereld heeft dat ook ontdekt.”
“Het gemeentebestuur heeft de nare neiging het oor te luisteren te leggen naar mensen die problemen hebben,” zegt Gietelink, die vanwege de ‘verbodsamenleving’ waarin de stad volgens hem verzeild is geraakt vorig jaar tevergeefs een gooi naar de gemeenteraad deed. “Als het hier onveilig zou zijn, waarom is het politiebureau dan weggehaald?”
Wietwalm
Anderen vinden het blowverbod minder ingrijpend. “Je merkt dat zo’n wietwalm in de straat best irritatie opwekt bij andere bezoekers. Je loopt moeilijk weg bij die geur,” zegt oud-coffeeshophouder Barry van den Berg, als uitbater van café Del Mondo op de Nieuwmarkt bepaald geen liefhebber van het restrictieve Amsterdamse bezoekersbeleid. “De vroege sluitingstijden voor de horeca en de sluiting van de ramen zijn een draak. Maar deze begrijp ik wel.”
“Het is alleen totaal onuitvoerbaar. Dit wekt alleen meer irritatie op en dan moet er weer strenger worden ingegrepen. De shit zit niet bij de rokers. Die geven over het algemeen geen overlast. Alcoholmisbruik en harddrugs zijn hier het echte probleem. Maar de junks en dealers worden nog steeds niet aangepakt. Als dat al niet lukt, hoe gaan ze dan nu de veel grotere groep blowers controleren?”
‘Met een verbod verdwijnt het probleem niet’
De Nederlandse BOA Bond, die opkomt voor straattoezichthouders, hekelt al langer de opeenstapeling van regeltjes en verboden die in de Amsterdamse binnenstad gehandhaafd moeten worden. Want er komt niet alleen een blowverbod, in juli wordt ook het toezicht op de horeca in het gebied verder aangescherpt.
“Blowen gebeurt toch wel,” zegt voorzitter Ruud Kuin. “Dat is niet weg te denken. Door een verbod in te stellen, verdwijnt het probleem niet opeens.” Hij vergelijkt het met handhaving van eerdere ‘politieke verboden’, zoals op het afsteken van vuurwerk met oud en nieuw, het nikabverbod in het openbaar vervoer of het ‘sisverbod’ tegen seksuele intimidatie op straat. “De proeven met handhaven daarop waren geen succes.”
Alhoewel Amsterdam momenteel meer toezichthouders werft, vreest de vakbond meer werkdruk voor het toch al overbelaste personeel. “Als we hier langdurig zwaar op moeten inzetten, dan gaat het ten koste van andere dingen. Zoals het oplossen van meldingen van bewoners over foutparkeren of rotzooi op straat. En als men extra boa’s naar het gebied haalt, betekent dit dat er elders minder gesurveilleerd zal worden.”
