Betogers voor Oekraïne op de Dam: ‘Poetin moet gewoon oprotten’

Schmink op de wangen, vlaggen over de schouders, ballonnen in de hand en verf op de kartonnen borden: geel en blauw zijn de modekleuren van dit voorjaar. De Russische invasie in Oekraïne leidt wereldwijd tot woede en verontwaardiging, en op deze zondagmiddag voor een bomvolle Dam vol demonstranten tegen de oorlog.

Tijdens een urenlange demonstratie wordt twee minuten gezwegen: de rest van de tijd wordt gevuld met gezang, geschreeuw en toespraken uit solidariteit met de bevolking van Oekraïne.

Onder de demonstranten zijn Olesia en Sofia, allebei 16 jaar, allebei afkomstig uit Oekraïne, allebei leerling op de internationale school in Hilversum. Allebei zijn ze ook bezorgd over het lot van de familie in Kiev. “Een deel heeft de stad verlaten,” vertelt Olesia. “Anderen houden zich zo veilig mogelijk. We bellen elke dag.”

Sofia zegt onder de indruk te zijn van de opkomst. “Het is niet vanzelfsprekend dat mensen zich betrokken voelen bij een oorlog in een ander land. Dat ben ik ook niet altijd geweest. Nu het om mijn land gaat, weet ik hoe belangrijk het is.”

Bont gezelschap

Het is een bont gezelschap op de Dam. Oud-voetballer Evgeniy Levchenko is er, Kremlinwatcher Hubert Smeets en zanger Jeangu Macrooy. Heel veel demonstranten hebben gehoor gegeven aan de oproep van de organisatie om borden met tekeningen en teksten mee te nemen. De oogst kan ruwweg worden onderverdeeld in twee categorieën: de eerste is tegen de oorlog, de tweede heeft weinig goeds voor met Vladimir Poetin. De Russische president wordt onder meer afgebeeld met de snorren van Stalin en Hitler, druipend van het bloed en achter tralies.

Ook de toespraken vormen een gemengd boeket. De sprekers uit Oekraïne en Rusland vragen concreet om hulp bij het verzet tegen Poetin. Het luchtruim boven Oekraïne moet worden afgesloten, het betalingsverkeer met Rusland onmiddellijk stopgezet.

Nucleaire macht

Er wordt gewaarschuwd dat Poetin niet ophoudt bij Oekraïne en dat Europa ook uit eigenbelang niet langer moet aarzelen om de helpende hand toe te steken. “Vandaag zijn wij het, morgen jullie,” spreekt de Oekraïense activist Metlev het gehoor toe. “We moeten nu samen optrekken om de fascist Poetin te stoppen.”

Maar er zijn ook sprekers die vinden dat nog meer wapengekletter niet de oplossing is voor de crisis. Wendela de Vries van de organisatie Stop wapenhandel bijvoorbeeld, wijst op de nucleaire macht van Rusland. “Poetin heeft kernwapens tot zijn beschikking. Een confrontatie brengt de hele planeet in gevaar. We moeten de ramp vooral niet groter maken dan hij al is.”

Onder het duivenkleed blijkt toch nog een beetje havikendrift te schuilen, wanneer De Vries afsluit met de bondige mededeling dat ‘Poetin natuurlijk wel gewoon moet oprotten uit Oekraïne’.

Speciale mis

Die harde en zachte krachten waren eerder op de dag ook nadrukkelijk aanwezig tijdens een speciale mis in de Nicolaaskerk voor het Oekraïense volk. In aanwezigheid van de consul Emiel de Sévrèn Jacquet ging pastoor Eric Fennis voor in gebed. Hij sprak van de zwaarste schending van de mensenrechten sinds de Tweede Wereldoorlog. “Hoe het zo gekomen is, is aan de deskundigen. Wij zijn hier als gelovigen en mensen van goede wil om onze solidariteit te tonen met de bevolking van Oekraïne.”

De plek was goed gekozen. De heilige Nicolaas staat niet alleen in Amsterdam, maar ook in Oekraïne en Rusland op een torenhoog voetstuk. Na de dienst bedankte de consul voor de steun en de gebeden, maar ook voor de wapens die Nederland naar Oekraïne heeft gestuurd. Hij vertelde over bevriende advocaten en artsen die in het land colaflessen met benzine vullen om de vijand mee te bestoken.

“Gaat nu allen heen in vrede,” sloot pastoor Fennis af volgens goed gebruik af, maar de woorden klonken op deze zondag toch meer als een wens dan als een belofte.