Nieuws
Amsterdamse olieterminals verliezen rechtszaak over benzine bestemd voor Afrika
De overheid mag eisen stellen aan naar Afrika geëxporteerde benzine om te voorkomen dat daar extra vervuilende brandstoffen worden verkocht, zo heeft de rechter geoordeeld. Twee Amsterdamse benzineterminals waren naar de rechter gestapt om de nieuwe normen van tafel te krijgen, maar tevergeefs.
Naar Afrika geëxporteerde brandstoffen bevatten vaak veel meer vervuilende stoffen als zwavel, benzeen en mangaan dan brandstoffen die in Nederland uit de pomp komen. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) kwam daarom vorig jaar met strengere normen voor de brandstoffen die voor een belangrijk deel via de havens van Amsterdam, Antwerpen en Rotterdam in Afrika terechtkomen.
Deze eisen waren tegen het zere been van twee tankopslagbedrijven in de Amsterdamse haven. Deze bedrijven, Zenith en Exolum, stapten eerder deze maand naar de rechter in Den Haag voor een kort geding tegen de Nederlandse staat. Ze betwisten dat Nederland eisen mag stellen aan brandstoffen die voor de export bestemd zijn. Door de normen vast te leggen in een beleidsregel waar de Tweede Kamer verder niet aan te pas is gekomen, hebben die volgens de bedrijven bovendien geen juridische basis.
‘Regels niet effectief’
Verder zijn de nieuwe regels volgens de bedrijven niet effectief, omdat de exporteurs van dit soort brandstoffen simpelweg uitwijken naar tankopslagbedrijven in bijvoorbeeld Antwerpen of Spanje. Daarmee verslechtert volgens Zenith en Exolum hun concurrentiepositie, zonder dat dit leidt tot minder luchtvervuiling in Afrika. Daarom zouden de nieuwe normen op Europees niveau geregeld moeten worden.
Maar de rechter was niet overtuigd door de bezwaren van de tankopslagbedrijven. Volgens de rechter is de wettelijk vastgelegde zorgplicht van bedrijven die brandstoffen bewerken wel degelijk ook van toepassing op de bescherming van mens en milieu buiten Nederland. Verder liet de rechter meewegen dat een relatief groot deel van de extra vervuilende brandstoffen die in Afrikaanse landen worden verkocht uit Nederland afkomstig zijn.
Gezondheids- en milieurisico’s
De ILT ging over tot de nieuwe normen na een jaren slepende discussie. In 2016 waarschuwde de Zwitserse pressiegroep Public Eye al voor de ‘dirty diesel’, nadat ze zich had verdiept in de handel en wandel van de multinationals en brandstoffenhandelaren Vitol en Trafigura. ILT deed eigen onderzoek en stelde vast dat brandstoffen speciaal voor de Afrikaanse markt worden gemaakt met goedkope reststromen van olieraffinaderijen en de chemische industrie, die vanwege de gezondheids- en milieurisico’s niet bruikbaar zijn in brandstoffen voor de Europese markt.
Namens de tankopslagbedrijven reageert brancheorganisatie Votob teleurgesteld op het vonnis. Dat roept bij Votob zorgen op over het investeringsklimaat, omdat Nederlandse bedrijven op achterstand worden gezet ten opzichte van de concurrentie in andere Europese landen. Meteen toen de ILT de nieuwe normen aankondigde, zagen de bedrijven klanten uitwijken naar buitenlandse opslagterminals, zegt een woordvoerder. “Tot in de Emiraten.”
De bedrijven weten nog niet of ze opnieuw naar de rechter stappen om de normen aan te vechten. De ILT is dik tevreden met het vonnis. In een reactie concludeert ILT dat de kwaliteit van de naar Afrika geëxporteerde brandstoffen al een stuk is verbeterd vanwege de nieuwe normen.
