Nieuws
Amsterdam schroeft duurzame wensen terug in strijd tegen wooncrisis
Na jaren van vooral méér eisen aan woningbouw, doet Amsterdam de komende jaren een stap terug. Door marktpartijen tegemoet te komen wil de coalitie voorkomen dat de bouw stilvalt. Er komen geen extra duurzaamheidseisen meer bovenop landelijke regels. ‘De wooncrisis mag geen bouwcrisis worden.’
Alsmaar hogere kosten, personeelstekorten, stijgende rentes. Wethouder Reinier van Dantzig (Woningbouw, D66) waarschuwt er al maanden voor dat het steeds moeilijker wordt om woningbouwprojecten van de grond te krijgen.
Zijn donderdag gepresenteerde Woningbouwplan 2022-2028 is de uitwerking van hoe Amsterdam alsnog vaart wil houden in de bouw van woningen. “Er gaan steeds meer seinen op oranje of rood. De wooncrisis mag geen bouwcrisis worden,” aldus Van Dantzig.
De nieuwe toon is gezet: ‘gewoon goed’ is het motto van het plan. Bouwers klaagden in het verleden niet betaalbaar te kunnen bouwen, mede door het hoge eisenpakket vanuit de gemeente.
Minder duurzaamheidseisen
Amsterdam kiest er nu voor de duurzame wensen te matigen. Of het nu gaat om circulair bouwen of energieneutraal bouwen, in de plannen voor de komende jaren gaat de gemeente buiten al geldende landelijke regels geen extra eisen stellen. Om ontwikkelaars verder te verleiden wordt op de grondprijzen dit jaar de indexatie gematigd tot 5 procent.
De versimpeling in de woningbouw werd al aangekondigd in het coalitieakkoord, maar de uitwerking nu betekent een flinke koerswijziging. De afgelopen jaren stelde Amsterdam juist steeds meer eisen aan woningbouwplannen. Het stadsbestuur vond dat landelijk niet genoeg gedaan werd om duurzaam te bouwen.
Van Dantzig constateert nu dat duurzaam bouwen ook landelijk steeds belangrijker wordt gevonden. “Gelukkig maar. Alleen het daar nog bovenop stapelen van ambities kan met de huidige kosten echt niet meer.”
Ombouw van kantoren
Tot en met 2025 heeft de gemeente bouwplannen voor 59.000 woningen. Gemiddeld gaat ongeveer 50 tot 60 procent van de plannen ook echt door, al wordt gevreesd dat het aantal lager uitvalt. Daarmee zal de door het stadsbestuur gestelde ambitie van 7500 woningen jaarlijks net wel of net niet gehaald worden. Omdat de gemeente daarna sowieso tekorten verwacht, moet er volgens Van Dantzig nu bijgestuurd worden.
Zo moet de gemeente niet langer halverwege bouwprojecten ‘de spelregels veranderen’. Dat speelt vooral bij de ombouw van kantoren of bedrijventerreinen. Iets meer dan de helft van alle bouwprojecten komende jaren bestaat daaruit, maar juist deze projecten lopen vaak vertraging op.
De ombouw van een leegstaand kantoorgebouw in Riekerpolder liep twee jaar geleden nog spaak nadat de gemeente plots de voorwaarden voor de verbouwing had aangescherpt. Het pand staat nog altijd te huur als kantoorruimte.
Dat de gemeente marktpartijen meer tegemoet wil komen betekent volgens de wethouder niet dat de gemeente de regie uit handen geeft. “Ik wil veel meer op buurtniveau afspraken maken over het type woningen. Zo is er op sommige plekken een tekort aan betaalbare, grotere huurwoningen. En, bij kleinere woningen die gebouwd worden wil ik zorgen dat het geen anonieme studio wordt, maar een echt ‘thuis’ voor iemand.”
Sociale koop
De ambitie blijft om 40 procent sociale huur, 40 procent middenhuur en 20 procent in de vrije sector te bouwen. De afgelopen jaren werden deze percentages niet gehaald, vorig jaar viel een derde van de woningen in aanbouw onder de sociale sector.
Toch wijst Van Dantzig er op dat de ambities effect hebben, omdat het aantal betaalbare woningen is gestegen, van 39 procent naar 58 procent vorig jaar. Daar telt hij overigens ook de middenhuur bij op (woningen met een huurprijs tot 1026 euro). Daarnaast is Van Dantzig er niet op tegen als in specifieke projecten ook meer dure woningen gebouwd worden. “Maar alleen om de opbrengsten te gebruiken om te investeren in betaalbare woningen.”
Om ook huizenkoop toegankelijker te maken wil de wethouder nog een aanpassing maken. Ontwikkelaars krijgen de ruimte om bij woningbouwprojecten een kwart van de geplande middenhuurwoningen als ‘sociale koop’ aan te bieden. Dat gaat dan om woningen tot maximaal 355.000 euro.
Ook optimistisch is Van Dantzig over het verder inzetten op zogenoemde modulaire bouw, gestandaardiseerde woningen rechtstreeks uit de fabriek. Daarmee zouden duurzame en betaalbare woningen een stuk goedkoper kunnen worden neergezet.
