Amsterdam geeft geen huurkorting aan bedrijven in coronanood: ‘Ik kan niet trots zijn op mijn stad’

“Het hart van de gemeente is ijskoud. Als ze al een hart heeft.” Per maand betaalt Jasper Smink van sportbedrijf Toprow 9000 euro voor het onderkomen van Roeicentrum Berlagebrug aan de Amstel. De lockdown, het overheidsverbod voor groepssporten, allemaal voorkomen ze dat hij inkomsten heeft, alleen maar kosten. Zoals de huur.

De gemeente geeft geen duimbreed toe. Amsterdam heeft alleen de huurbetaling opgeschort, sinds mei vorig jaar. “Dat is geen oplossing maar uitstel van executie,” zegt Smink. “Vanaf deze zomer moet we alles terugbetalen. Het is al een wonder als we dan in staat zijn om de gewone huur te betalen. Achterstallige huur daarbovenop is volkomen onmogelijk. Dat is per saldo 20 tot 40 procent huurverhoging, in een tijd dat we nauwelijks overeind kunnen blijven.”

Dinsdag maakte Vastgoed Belang, de vereniging van particuliere verhuurders, bekend dat 80 procent van de vastgoedeigenaren hun huurder tegemoet is gekomen. “Het is de omgekeerde wereld,” zegt ook Riad Farhat van horecaimperium de Drie Wijzen uit Oost (3WO), die het Blauwe Theehuis in het Vondelpark van de gemeente huurt. “Al onze commerciële verhuurders hebben de huur verlaagd of andere stappen genomen, sommigen op eigen initiatief. Maar de gemeente, míjn gemeente, doet niks.”

Kil

Dat geldt ook voor coöperatie Ymere die volgens Farhat geen gebaar wil maken voor de huur van Bar Botanique in Oost. “De enige twee verhuurders zonder winstoogmerk zijn het kilst. Wij staan op het punt om geen huur meer te betalen en het erop aan te laten komen. Kijken wat de rechter ervan zegt.”

Dat kan de gemeente nog weleens opbreken, want bij steeds meer rechtszaken worden verhuurders gedwongen in coronatijd of tijdens lockdowns huurkorting te geven. Vorige week werd dat nog eens bevestigd bij een bodemuitspraak in een zaak van een Haagse horecaondernemer.

Het stadsbestuur weet niet of die uitspraken van toepassing zijn op de situatie in Amsterdam. “We houden de uitspraken van rechters in de gaten,” zegt een woordvoerder van wethouder Touria Meliani (Vastgoed), “maar weten niet of die te vertalen is naar de situatie in de gemeente. We werken sinds januari aan een voorstel voor verlenging van de terugbetalingstermijn en kijken naar de noodzaak en mogelijkheden voor huurkorting voor bepaalde zwaar getroffen huurders. Eind februari komt daar meer duidelijkheid over.”

Weinig vertrouwen

Ondernemers hebben weinig vertrouwen meer in toezeggingen van de gemeente. Na een artikel in Het Parool in mei vorig jaar over de weigering om de huur te verlagen voor horecazaak Vondelpark3, zei verantwoordelijk wethouder Meliani al toe coulant te zullen zijn bij gemeentehuren. De gemeente ging praten met de huurders die betaalproblemen hebben, werd toen gezegd, om voor elk een regeling te treffen. Het kon daarbij gaan om een betalingsregeling, een rentevrije lening of in uitzonderingsgevallen gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de huur.

“Tot op heden is er niks veranderd,” zegt Michel Pais, mede-eigenaar van Vondelpark3, nu. “De gemeente houdt vast aan het standpunt dat er geen korting komt, tenzij je bijna failliet bent.”

Dat moest Pais’ horecabedrijf, Unlimited Label, wel eerst aantonen. “We hebben al onze cijfers vorige maand met de gemeente moeten delen. We hebben ze laten zien wat de situatie is. Die is echt niet rooskleurig, maar de gemeente oordeelt dat er geen problemen zijn. Vorige week kregen we een brief dat ons verzoek om huurkorting is afgewezen. Wij laten het hier niet bij zitten. Wij gaan de afwijzing aanvechten.”

‘Huurkorting van de helft’

De woordvoerder van wethouder Meliani bevestigt desgevraagd dat vorig jaar geen enkele gemeentehuurder in aanmerking is gekomen voor een huurverlaging. “Op papier heeft onze regeling goed gewerkt. Niemand is failliet gegaan vanwege de huur.”

Voorzitter Bart Drenth van MKB Amsterdam noemt die redenering ‘absurd’. “Het is uitgesloten dat onder 1500 bedrijven in coronatijd niemand in de problemen is gekomen door de huur, zeker als je ziet welke bedragen de gemeente vraagt. Als bedrijven een groot deel van het jaar geen omzet hebben gemaakt doordat ze van de overheid dicht moeten, dan kunnen ze niet anders dan omvallen. Ik vind die bewering stuitend arrogant.”

De ondernemersvereniging geeft Amsterdam nog deze maand om met een oplossing te komen. “Dat is ook aan de gemeenteraad toegezegd, dat wachten we af. Alle begrip voor de moeilijke afweging, de gemeente moet ook zuinig zijn op belastinggeld. Maar als dit niet tot een oplossing komt, dan sluiten we gezamenlijke juridische stappen niet uit. Deze situatie leidt ertoe dat 1500 gemeentehuurders failliet gaan.”

Ook branchevereniging Horeca Nederland heeft per brief bij de wethouder aan de bel getrokken. “We wijzen de wethouder op de recente uitspraken over huren en de houding van de gemeente. De advocaat die de bodemzaak in Den Haag heeft gedaan wordt hierbij betrokken,” zegt een woordvoerder van de Amsterdamse afdeling. KHN stelt nog geen deadline. “Maar we gaan niet nog een maand wachten. We krijgen de indruk dat de gemeente nog niet doordrongen is van de gevolgen van alle uitspraken.”

“Ondanks herhaaldelijke verzoeken komt de gemeente haar huurders nog steeds niet tegemoet. Ze durven nog steeds boze brieven te schrijven naar ondernemers, ook na de toezegging van het college dat er over nieuw beleid wordt nagedacht. Ermee bezig zijn betekent nog niet dat er wat gebeurt. Als je werkt aan nieuw beleid, dan moet je die brieven ook even niet steunen.

Iedereen een gelijke behandeling

Ook roeiondernemer Smink stapt, als de gemeente niet buigt, naar de rechter, samen met een groep medeondernemers. “We willen 50 procent huurkorting.” Als Toprow een roeivereniging was geweest, dan had hij al huurkorting gekregen, denkt Smink, zoals veel sportclubs in de stad. “De afdeling Sport van de gemeente heeft aan hen huurkortingen gegeven, dat is dezelfde gemeente. Mijn gebouw valt onder vastgoed, daar gebeurt helemaal niks.”

“We hebben hier normaal 1000 tot 1500 man sporten. Onze omzet komt verder uit roeicursussen aan Amsterdamse scholen en volwassenen die we sportiviteit bijbrengen. Het enige echt commerciële is dat we zo’n 15 keer per jaar het clubhuis verhuren voor een borrel. Daarmee halen we 15 procent omzet.”

Het college zegt begrip te hebben voor de problemen van gemeentehuurders, maar weinig mogelijkheden te hebben om in te grijpen. “We horen dat huurders het zwaar hebben. Daar sluiten we onze ogen niet voor. Maar we hebben veel huurders, sommigen worden hard getroffen, anderen niet. We moeten ze allemaal gelijk behandelen, dus het voorstel moet zorgvuldig worden voorbereid. Het gaat wel om gemeenschapsgeld. Onze begroting moet sluitend blijven. We hebben echt een andere positie dan veel commerciële verhuurders of andere gemeenten omdat we zo veel huurders hebben.”

“Ik hoop dat ze hierop terugkomen en dat we weer trots kunnen zijn op de gemeente,” zegt horecabaas Farhat. “Dát doet me nog het meeste pijn, dat ik niet trots kan zijn op mijn eigen stad.”